ATATÜRK-MÜZİK

Bilindiği üzere, sanat-insan-toplum ilişkisine çok önem veren Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün, sanatı çağdaşlık ve uygarlığa açılan bir kapı olarak gördüğünü anımsamamız gerekir…
“Hayatta musiki lâzım mıdır? Hayatta musiki lâzım değildir; çünkü hayat musikidir. Musiki ile alâkası olmayan yaratıklar insan değildirler…” diyen Gazi Mustafa Kemal Atatürk; insan hayatının söz konusu olduğu yerde müziğin de mutlaka olacağına değinir…
Ardından şöyle sürdürür sözlerini:“…Müziğin olmadığı bir hayatı kabul etmeyen Atatürk; Musiki hayatın neşesi, ruhu, sevinci ve her şeyidir. Yalnız musikinin nev’i, üzerinde düşünmeye değer.”
Güzel sanatların hepsinde ulus gençliğin ilerletilmesinin istendiğini belirten Atatürk; “…bunda en çabuk, en önde götürülmesi gerekli olan Türk musikisidir. Bir ulusun yeni değişikliğine ölçü, musikide değişikliği alabilmesi, kavrayabilmesidir…” vurgusuna da dikkat çeker.
Daha sonra sözlerini şöyle sürdürür Atatürk:
“…Bugün dinletmeye yeltenilen musiki, yüz ağartacak değerde olmaktan uzaktır. Bunu açıkca bilmeliyiz...”
Demek ki Atatürk, farklı ve seçkin bir müzik istemektedir…
Atatürk’ün istediği musiki şöyledir…
“Ulusal, ince duyguları, düşünceleri anlatan yüksek deyişleri, söyleyişleri toplamak, onları bir gün önce, genel son musiki kurallarına göre işlemek gerektirir…” der.
Yani Atatürk o günlerin müziğini yeterli bulmaz ve “Biz batınınkini hürmetle dinlediğimiz gibi, bizim musikimiz de bütün dünyada hürmetle dinlenecek bir halde olmalıdır” talebi üzerinde durur. (Osman Ergin, Hafız Yaşar Okur’dan naklen, Türkiye Maarif Tarihi, Cilt: 5, 1943, s. 1534-1535)
Konuşmasını sürdüren Atatürk, ancak bu düzeyde, Türk ulusal musikisi yükselebilir, evrensel musikide yerini alabilir. 1934 (Ayın Tarihi, Sayı 12, 1934. s. 23)
Musikisiz devrim olamayacağını (Falih Rıfkı Alay, Çankaya 1969, s. 410)
söyleyen Mustafa Kemal Atatürk, yazdırdığı bir notta da; “Bir millet çok şeyde inkılâp yapabilir ve bunların hepsinde de muvaffak olabilir; fakat musiki inkılâbıdır ki, milletin yüksek gelişiminin işaretidir” (Cumhuriyet gazetesi, 5.9.1936) vurgusunda müziğin, dolayısıyla da sanatın seçkin yerini işaret eder.