KONUK YAZAR


“ÇETE KARA MEHMET ve DÖRTYOL’DA İLK KURŞUN*”

“ÇETE KARA MEHMET ve DÖRTYOL’DA İLK KURŞUN*”


Türk Kurtuluş Savaşını başlatan ilk kurşun Dörtyol’da sömürgeci Fransızlara sıkıldı. 

Yıl 1918, aylardan Aralık 19, günlerden Perşembe’ydi. Öğleye doğru saat 11:00-12:00 gibiydi.

O ilk kurşun şımarık sömürgeci, işgalci Fransa’nın yüzüne vurulmuş okkalı bir şamar gibi şakladı.

Sömürgeci Fransızların işgalci askerleri Adana-Dörtyol’u işgal etmişti. Kimlere güvenerek? Çoğunluğu Dörtyol dışından gelmiş, getirilmiş isyancı Ermenilerin desteğine güvenerek…O sıralar Dörtyol merkezde 12000 (on iki bin) kadar Ermeni bulunuyordu.

12 Aralık 1918’de Dörtyol’a girmiş bulunan işgalci Fransız jandarma komutanı yönetime el koydu. Ermeni isyancıları başına topladı. Onlara Fransız jandarma elbiseleri giydirdi. Ellerine silah verdi. Şimdiki Dörtyol’un merkezi dışındaki Türklerin çoğunlukta olduğu Ocaklı, Kuzuculu, Özerli, Karakise ve Çaylı gibi köylere devriyeler gönderdi. Amaç Türklerin gözünü korkutmak, onları yıldırmaktı. Dörtyollu Türkler ise şaşkındı, puskundu, eli kolu bağlı gibi hissediyordu. İşgalcilerin sataşmalarına, mallarına el koymalarına karşı fazla bir şeyler yapmaya çekiniyorlardı. Çünkü Osmanlı hükümeti sömürgeci, işgalci Fransızların, İngilizlerin ve İtalyanların Türk şehirlerini işgal etmesine izin vermişti (Bak. Mondros Mütarekesi mad.leri).

Fransız (Ermeni) jandarmaları Türklerin mallarına, paralarına el koyuyorlar, ırzlarına laf atıp taciz ediyorlardı. Türkler saklı, gizli kendi aralarında konuşuyorlar, bunun sonu nereye varacak diye merak ediyorlardı. Bir gün böyle, beş gün böyle derken düşman baskıları arttıkça artıyordu.

Umudunu yitiren bazı Türkler en azından ırzını, namusun düşman saldırısından korumak için dağlara kaçtılar. Çaresizlik, çaresizlik, çaresizlik…

Bütün bu baskıları iliğine kadar duyan ve düşmanlara diş bileyen bir yiğit vardı, kelle koltukta bir serdengeçti vardı. Yüreği kinle, öfkeyle dolup, dolup taşıyordu. Onun adı Kara Mehmet’ti, Çete Kara Mehmet’ti.

Çete Kara Mehmet de, Dörtyollu her Türk gibi derin düşünceler içindeydi. Ne yapmalı, ne etmeli de bu düşmanı geldiğine pişman etmeli, diye düşünmekteydi. Tırp aklına geldi.  Ben hemen gideyim, kadim dostum, Dörtyol’un hatırlı, saygın kişisi Ekizoğlu Hüseyin Efendi ile düşmanın yaptıkları zulümü, baskıyı konuşayım, dedi.

Bindi atına. Doğru Ekizoğlu Hüseyin’in Ocaklı’daki evine vardı. Hoşbeşten sonra Fransız işgalcilerinin şımarıklıklarını, mala, cana, ırza sataşmalarını, bu işgalden kurtulmanın yollarını konuşmaya başladılar.

“İmdat, imdat. Can kurtaran yok mu?” Bir genç kadın çığlığı duyuldu. Başlarını uzatıp baktılar. Gördüler ki, iki Fransız jandarması (gerçekte Ermeni), bahçesinden portakal toplayan bir genç kadına sarkıntılık yapmıştı. Kadın kaçıp kendi evine girmiş kapısını içeriden kapatmıştı.

Gerek Ekizoğlu Hüseyin’in gerekse Çete Kara Mehmet’in yürekleri patlayacak gibi küt küt atıyordu.

Çete Kara Mehmet, Ekizoğlu’nun kulağına eğildi fisirdedi:

-Ekizoğlu sesini çıkarma. Evinin içine gir. Kimseye görünme. Ben o jandarmaların defterlerini düreceğim, dedi. Silahını aldı. Jandarmaların gittiği yolun ilerisine, çalıların arkasından gitti. Pusu kurdu. Gelen jandarmaların ikisini de orda, yolun ortasında yere serdi.

Gene yüksek çalıların arasından vardı. Atına bindi. Dörtyol’un çarşısından tırısla gitti. Özerli köprüsünden geçti, doğru evine (çadırına) ulaştı.

Silah seslerini duyan o çevredeki çoğunluğu Ermeni halk, ölü jandarmaların başına toplandılar. Sonra yürüdüler. Jandarma komutanına vardılar. Tüm Ermeniler bir araya geldi. Zaten çarşı esnafının ve Dörtyol’un tamamı Ermenilerden oluşuyordu. Bağırdılar, çağırdılar.

-Jandarmaları Kara Mehmet vurdu. Özerli’ye doğru at üstünde tırısla kaçtı gitti. Bulalım, getirelim, onun  da biz boğazından keselim, ellerimizle öldürelim, dediler.

Fransız jandarma komutanı,  jandarma yolladı. Özerli muhtarıyla iki yardımcısını karakola getirtti. Sorguladı. Onların bilgisi, suçu yoktu. Kapıda bekletirken öfkeli Ermeni caniler üçünü de göz göre göre orada öldürdüler. Fransız Jandarma komutanı hiç ses çıkarmadı.

Öfkeli Ermeni isyancılar, Çete Kara Mehmet’in peşine düştüler. Bir jandarma birliği de onlara eşlik etti. Çete Kara Mehmet’i Özerli’de aradılar bulamadılar. Karakise’ye yürüdüler.

Başlarına geleceği sezen Özerlili ve Karakiseli Türkler, Özerli ile Karakise arasında kurdukları barikat arkasında pusu kurdular. Burada yiğitçe toplu bir direniş örneği sergilediler. Düşmanla orada savaş çıktı. Akşam üzeri olmuştu zaten. En az on beş ölü veren düşman gerisin geri çekti gitti.

Çok zaman geçmedi. Kahraman, yiğit Dörtyollular, işgalci sömürgeci  Fransızları, 9 Ocak 1922’de kovaladılar, onlar da arkalarına bile bakmadan geldikleri gibi süklüm püklüm çektiler gittiler. 19 Aralık 1918’de işgalci, sömürgeci Fransızlara karşı Dörtyol’da sıkılan ilk kurşunun kısa özeti budur.                           Description: C:\Users\krs\Videos\2020-12-16\002.jpg

                HÜSEYİN EKİZOĞLU  MUSTAFA KEMAL'İ EVİNDE AĞIRLADI

Mustafa Kemal Paşa 1925’te Dörtyol’u ziyaret etti, ilçede üç gün kaldı. O sırada Ekizoğlu Hüseyin Efendi Ata’yı evinde ağırladı. Ekizoğlu, Paşa’ya Dörtyol’da düşmana sıkılan ilk kurşun olayını ve Çete Kara Mehmet’i uzun uzun anlattı.

1915’te, 1918’de Osmanlı’nın mirasını paylaşmak için birbiriyle yarışan leş kargaları Amerika, Fransa, Almanya ve İngiltere aradan 102 sene geçtiği halde eski emellerinden hiç vazgeçmediler. Şimdi bile sömürgeci ve işgalci emellerinden hiç geri durmayan Amerika, Fransa… gibi sömürgecilere gün gelir mazlum milletler gerekli dersi verirler diye umut etmekten başka ne gelir elimizden?  Amerika’nın   Suriye’de, Irak’ta ne işi var? Fransa’nın Doğu Akdeniz’de, Libya’da ne işi var? Binlerce kilometre uzaktan buralara gelip bölge halklarına istedikleri gibi çavuşluk yapmak, yeri geldikçe öldürmek, bombalamak, yer altı zenginliklerine el koymak hakkını onlara kim vermiş? 

 *: (Daha ayrıntılı bilgi için Bak: R.V., ÇETE KARA MEHMET ve DÖRTYOL’DA İLK KURŞUN)

Ramazan VELİECEOĞLU

 

YAZARLAR

  • Perşembe 24.1 ° / 11.6 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51