1929 yılında, Lise-3 sınıfı öğrencilerinin bir ders kitabı varmış ve bu, Türkiye’deki ilk astronomi kitabıymış; Kozmografya.
Atatürk’ün isteği üzerine Ordinaryus Prof. Dr. Ali Yar tarafından yazılmış. Kitabın yazarı Ali Yar Bey, Galatasaray Lisesi’ni bitirdikten sonra, 1912’de Paris Yüksek Tayyarecilik Mektebi’nden mezun olmuş ve dünyanın ilk üç uçak mühendislerinden biriymiş. İstanbul Üniversitesi’nde cebir, astronomi dersleri veriyormuş.
Kozmografya kitabının hikâyesi ise oldukça ilginç, bu kitabı bulmak için uzun zamandır çaba harcayan ve bir sahafta bulan Tolga Aydoğan anlatmış.
Vatanın, işgal güçleriyle, hastalıkla, yoklukla, yoksullukla, cehaletle, borçlarının ödenmesiyle uğraştığı ve üstelik bilimin, eğitimin, sanatın ışığında Cumhuriyetin inşa edildiği, fabrikaların kurulduğu, gençlerin eğitim almak için yurt dışına gönderildiği, örnek bir ülke var edilmeye çalışıldığı yıllarda, bırakın astronominin ne olduğunu bilmeyi, insanların pek çoğunun dünyanın düz bile olduğuna inandığı bir dönemde, bir kişi, evet, dünyada başka örneği yoktur; bir devlet adamının astronomi kitabı yazdırmasının, bir tek o, Atatürk, bunun önemini bilerek, 1929’da Ali Yar beye Kozmografya’yı yazdırmış.
Gezegenlerin, mevsimlerin nasıl oluştuğunu, kara deliğin ne olduğunu, Aristo, Kopernig, Galileo başta olmak üzere tüm uzmanların görüşlerini, Samanyolu haritasına kadar her şeyi bu kitaba koydurmuş ve 1933’ten başlamak üzere de Kozmografya, tüm liselerde zorunlu ders olarak okutulmuş.
Sahafta bulunan 1933 baskılı Kozmografya kitabının kapağının hemen arkasında ise kitabın kime ait olduğunu gösteren bir isim yazılıymış. O yıllarda İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nda okuyan, sonradan önemli bir matematik profesörü olacak, gençlere matematiği sevdirecek Fahrettin Akbulut’a aitmiş. Daha sonraki günlerde de bir gün Fahrettin beyin oğlu babasının kütüphanesini karıştırırken bu Kozmografya kitabını fark etmiş, almış, incelemiş. İçinde gökyüzü haritalarının, teleskopların, gezegenlerin ve kâinatın fotoğraflarını görünce astronomiye ilgi duymaya başlamış. Sonra ne mi olmuş? California Üniversitesi (Berkeley) Matematik bölümünden mezun olmuş. Wisconsin Üniversitesi’nde, Michigan State Üniversitesi’nde profesörlüğe kadar yükselmiş. Yaşadığımız uzay tabii Euclid (Öklid) uzay mı, yoksa onun yalancı kopyası mı, sorusunun yanıtını aramış ve İngiliz Astronomi Profesörü Zeeman’ın 1963’te yaptığı tahmini çözümünü bulmayı başarmış. Bu nedenle de birçok ödüle hak kazanmış. Bunlardan biri de TÜBİTAK Bilim Ödülü’ymüş. Türkiye’nin yetiştirdiği ve dünyaca tanınan Profesör Dr. Fahrettin Akbulut’un oğlu Prof. Dr. Selman Akbulut matematik ve astronomi alanında yaptığı çalışmalardan ötürü uluslararası ödüllerle taçlandırılırmış. Baba ve oğul matematik ve astronomi alanında önemli çalışmalara imza atmış.
İşte Atatürk’ün neden dünyaca büyük bir insan olduğunun en güzel örneklerinden birisidir bu anlatılanlar. Atatürk, yüzünü bilime dönmüştür. İstikbal göklerdedir, demiştir. En güzeli de Atatürk’ün isteğiyle yazılan Kozmografya kitabının içindeki Ay fotoğrafındaki kraterlerdir. Neden mi? Çünkü 1956 senesinde Dr. Hugh Percy Wilkins Ay’daki bir kratere büyük saygı duyduğu Atatürk’ün adını vermiş.
