Şiirde Homeros (MÖ 750-700) genel görüşe göre, İonia’daki İzmir’de (Smyrna’da) doğdu. İonia yöresinde yaşadığı kabul edilmektedir. Bu arada doğduğu yerden ayrılıp Khios (Sakız) Adası’na yerleştiği de kabul edilir. Homeros Antik Çağ'da yaşamış İyonyalı ozan. Batı edebiyatının ilk büyük eserleri kabul edilen İlyada ve Odysseia destanlarının yazarı veya derleyicisi olduğu kabul edilmektedir.
Pythagoras (Pisagor) (MÖ 560-480) : İyonya (Ionia) bölgesinde Samos (Sisam) adasında doğmuştur. Pythagoras, Matematik, Astronomi ve Müzik teorisinde önemli gelişmelere katkı sağlamış İyonya’lı bir filozofudur. Bir dik üçgenin kenarları arasında Pythagoras Teoremi olarak bilinen a2 +b2 =c2 ilişkisi Mısırlılar, Babilliler ve Çinliler tarafından Pythagoras’ın yaşadığı dönemden 1000 yıl öncesinde biliniyor olmasına karşın anılan eşitliği geometrik düşünceyle ilk O kanıtladığı için resmi matematik tarihinde teorem O’nun adıyla anılmaktadır. Adına karşın belirtilen teorem Pythagoras tarafından bulunmamıştır. Teoremin formülleştirilip yazılması Hint matematikçisi Baudhayana (M.Ö. 800-740) ya aittir.
Pythagoras’ın çocukluk ve gençlik yılları: Pythagoras çocukluk yıllarını Samos’ta geçirmiş iyi bir eğitim almış ve oldukça zengin olan babasının ticaret yapması nedeniyle birçok yere seyahat etmiştir. Samos halkı güçlü ve o dönemin teknolojik olarak gelişmiş bir şehir devletine sahipti. Şehir önemli bir ticaret merkeziydi. Dini festivallerin odak yeriydi. Pythagoras gençliğinde öğretmeni olan Soktatik filozoflar öncesi Syros’lu filozof Pherecydes’ten (MÖ. 580-520) çok etkilenmiştir. 18-20 yaşlarında iken Miletos’lu Thales’i (M.Ö.624-546) ziyaret etmiştir. Thales kendisine Mısır’a giderek daha çok Matematik ve Astronomi öğrenmesi tavsiyesinde bulunmuştur. Pythagoras, Thales’in öğrencisi Anaximander (M.Ö. 610-546) in Miletus’daki derslerine girerek geometri ve evren bilimi (cozmology) öğrenmiştir. Mısır ve Mezepotamya’da aydınlanmış olarak Samos’a dönmüş daha sonraları İtalya’nın güney ucunda Croton’ da kendi okulunu kurmuştur.
Heracleitos (MÖ 535–475 ), Efes'te yaşamış Sokrates öncesi filozof. Batı felsefe tarihinde dinamik bir felsefî sistem ortaya koyan ilk kişidir Heracleitos’un düşüncesinde karşıtlar (en azından karşıt eğilimler) mutlaka birliğe kavuşur Bu karşıtlıklardan, çatışmalardan ve çelişkilerden kaçınılması anlamına gelmez. Aslında bunlar bir araya gelerek dünyayı meydana getirirler. Yani çelişkiyi kaldırırsak, gerçekliği de ortadan kaldırırız. Bu da gerçekliğin doğasının durağan olmamasından kaynaklanır. Her şey her zaman akış halindedir. Ona göre dünyadaki hiçbir şey durmaz. Her şey her an değişir. Evrendeki her şey böyledir. Heracleitos onları bu açıdan ateşe benzetir. Ateş nesneymiş gibi gözükür ama nesneden çok süreçtir. Bu derin olduğu kadar aynı zamanda bozguncu bir düşüncedir. Çünkü insanoğlu her daim tutunacak durağan bir şeyler, geçip gitmeyen, kalıcı şeyler arar. Oysa Heracleitos bize (aslında hepimizin içten içe çok iyi bildiği gibi) böyle bir şeyin var olmadığını söyler. Değişme yaşamın ve evrenin yasasıdır. Her şeyi o yönetir ve ondan kaçınmamız mümkün değildir.
Anaxagoras (MÖ. 500–428 ), Sokrates öncesi filozoflardan biridir.. Anaxagoras'ın doğum yeri olarak bugün Urla yakınında bulunan eski adıyla Klazomenai şehri gösterilir. Anaxagoras bu şehrin soylu ailelerinden birine mensuptur. Felsefe ve bilimsel araştırma ruhunu Ionia’dan Atina’ya getiren kişi kendisiydi. Gök cisimlerine dair gözlemleri onu evrensel düzen için yeni teoriler üretmeye yöneltti. Güneşi, bilimsel olarak anlatmayı ve gök cisimlerinin, yeryüzünden kopmuş ve hızla dönmesi nedeniyle ateşlenmiş olan taş yığınları olduğunu açıklamayı denemiştir. Anaxagoras’ın ortaya koyduğu düşünceler, duyularımız aracılığıyla maddi varlıkları akıl yoluyla kavramayı, deney ve gözlemlerle anlamayı seçtiğini ortaya koymaktadır. Bu onun rasyonel dediğimiz akılcı bir düşünür olduğunu gösterir. Anaxagoras, dini dogmalara aykırı davranmaktan sorumlu tutulması üzerine tutuklandı. Onun beraat etmesini sağlamak için Atina şehir devleti lideri ve Anaxagoras’ın öğrencisi Perikles (MÖ. 495-429)‘in bütün düşüncelerine ihtiyaç duyuldu. Buna karşın Atina’dan Lampsacus’a (Çanakkale boğazında antik Yunan kenti) (M.Ö. 434-433) gitmek zorunda bırakıldı. Şehrin tümünden saygı gördüğü bu yerde, milattan önce 428 civarında öldü.
Tarihte Heredot (MÖ 484.425) İyonyalıların en tanınmış bilginleridir. Herodotos, Batı Anadolu’da Halikarnassos’da (Bodrum) doğan, dünyanın ilk araştırmacı tarihçisi ve yazarıdır. Onu ünlü yapan Historia adlı eserini düzyazı yani nesir olarak yazmıştır. Romalı devlet adamı, bilgin ve yazar Cicero tarafından Latince “Pater Historiae” (Tarihin Babası) unvanı yakıştırılan Herodot’un . mezarı Thurium kentinin agorasındadır. Latince adı Thurii olan kentin bugünkü İtalyanca adı Thurio’dur ve İtalya’nın güneyinde Taranto Körfezi’nde yer alır. Herodot Greek değildir, Karyalı’dır. Doğduğu kent olan Halikarnas, Karya’nın başkentidir. Babası Lyxes, annesi Dryo, erkek kardeşi Theodoras ve amcası da Panyassis’dir. Bu adlar da Greek dilinden değil öz Karya dilindendir. Fakat Herodot, anadili olan Karya dilinde değil, Halikarnas’ın kuzeyine düşen İyonya dilinde yazmıştır. Bunun nedeni ise; O çağda bu dilin, eğitimli bilginlerin kullandığı bir dil olmasıdır. Herodot, yaygın ve zengin bir edebiyat dili olan İyonya dilini eğitim aldığı gençlik yıllarında öğrenmiştir.
Tıpta Hipokrat (MÖ460-370),. Kos adasında doğmuştur. Hipokrat, tıbbın babası olarak anılan İyonyalı hekim. Hekim olan babası tarafından yetiştirilip birçok yerde hekimlik yapmıştır. Anadolu’nun kuzey illerini gezdikten sonra İstanköy adasına dönerek hekimliğini sürdürdü. Antik İyonya’da bilimsel gelişme ve felsefe ile sımsıkı bağı olan hekimlik gözdeydi.
Dostça kalın
