PROF. DR. FİKRİ AKDENİZ - BİLİM DÜNYASI


Bilgi, Bilimsel Bilgi ve Bilim Arasındaki Temel Fark Nedir? 

Prof. Dr. Fikri Akdeniz, Çağ Üniversitesi


Bilim: Doğal Dünya hakkında yöntemle elde edilen ve uygulamayla doğrulanan, her zaman ve her yerde geçerlik nitelikleri taşıyan yöntemli bir süreçtir. Bilgi bu çabanın sonucudur. Bununla birlikte, bilgi terimi bilimle sınırlı değildir. Günümüz toplumunu inşa etmede bilimin rolü çok büyüktür

Bilim yolculuktur; bilgi varış noktasıdır. Bilgi sondur; bilim onun için bir araçtır. Bilim yöntemdir; bilgi, geçici bir sonuçtur.

Neden geçici diyorum? Çünkü hepimiz daha çok öğrenene ve neyin yanlış olduğunu anlayana kadar bir şeyi "bildiğimizi" düşünürüz. İster kişisel yaşamımızdan, ister Dünyanın tarihinden bu konuda örnekler çoktur. Bilgi, doğru olduğunu bildiğimiz şeyler değildir, çünkü zamanın herhangi bir noktasında doğru olarak bildiğimizi düşündüğümüz şeydir. Bilginin önemi, bireyin hayatında karşılaştığı şeyleri anlamasına yardımcı olması ve onunla yüzleşebilecek ve istediği şeye ulaşmasını engelleyebilecek herhangi bir sorun veya engelin üstesinden gelebilmesi ve ona ulaşma yeteneği vermesidir

Bilimsel bilgi ne tür bir bilgidir ve diğer bilgi türlerinden farkı nedir?

Bilimsel bilgi, daha yüksek bir güvenilirlik derecesine ulaşan ve kanıta dayalı olandır. Tamamen nesneldir (kişiye özgü olmayan, tamamen kanıtlanabilir yargılar), bağımsız bilimsel araştırmalarla doğrulanır. Etik ve toplumsal olarak yönlendirilen bilimsel araştırmalar yoluyla genişletilmelidir.  Bilimsel bilginin uygulanması, yerel ve endüstriyel üretim yoluyla her türden sosyal yapının tüm eğitim düzeylerine ayrıntılı hazırlanmasına odaklanır.  Bilimsel bilgi, bireyin çevresinde olup biten olguları anlama girişiminin tekrarındaki görüşlerin, algıların, gerçeklerin sonuçu olarak da tanımlanabilir ve bireyi çevreleyen ve onunla ilgili olan her şeyi içerir. Bilimsel bilginin, ölçüm, gözlem, deney kullanılarak test uygulanan ve ussal bir açıklama için buna göre arıtılan hipotezler aracılığıyla bir nesne, oluşum veya olay hakkındaki fikirlerin sistematik olarak sentezi olarak kavranabileceği açıktır. Bu düşünce deneysel bütünleşmesiyle birlikte bilimsel bilgiyi diğer bilgi türlerinden farklı kılar. Bir bilimsel bilgi ölçümlere dayanıyorsa araştırmacı kullanılan birimlere odaklanmalıdır. Toplumun bilime yüklediği değerler, insanın temel gereksinimlerinin karşılanmasında, yaşam kalitesinin ve refahının iyileştirilmesinde kaçınılmaz bilimsel bilgi uygulamasının bir yansımasıdır.  

Bilimin özellikleri birikimlidir. Bir araştırmacı belirli bir konuyu incelediğinde,  sıfırdan başlamaz, aksine öncekilerin deneyimlerinden ve çalışmalarından yararlanır. Geleneksel olarak, bu yöntem, sınırlı bilgi nedeniyle eski zamanlardan beri kullanılmaktadır Bilim, onu etkilediği için toplumdan etkilenir: Bilim, toplumla güçlü bir şekilde ilişkilidir, çünkü bilim, toplumda hüküm süren, çevreleyen koşullara bağlı olarak gelişip değiştikçe toplumu geliştirir. Bilim genellikle gerçeklerin bir derlemesi olarak öğretilir, ancak uygulandığı şekliyle bilim, problem çözme ve araştırmadan oluşur. Düşünürseniz, bilimsel kanıt, şimdiki zamanda, geçmişte ve gelecekte her koşulda bir şeyin aynı şekilde gerçekleştiğini göstermeyi gerektirir. Gelecek ve geçmiş test edilemeyeceğinden, bilimdeki tüm ifadelerin geçici olarak doğru olduğu düşünülmelidir. Tek bir aykırı durumun bilimsel bir ifadeyi çürütebileceğini unutmayın.

Deneysel ve gözlemsel bilgi, duyular tarafından elde edilir. Bilimde duyular mikroskoplar, teleskoplar ve diğer teknoloji biçimleriyle geliştirilir.

Bilim, doğal dünyayı açıklamaya çalışır. Kuramlar, test edilmiş ve asla çürütülmemiş bir dizi hipotez içerir. Örneğin, Einstein’ın görelilik kuramı, büyük bir nesnenin yanından geçerken ışığın bükülmesini öngördü; bükülme, yıllar sonra tam olarak tahmin edildiği gibi deneysel olarak doğrulandı. Her şeye karşın, bilimsel bir kuram, bir tahminden çok güçlü bir açıklamayı tanımlar.

Bilimin amacı, çeşitli olguları gözlemleyerek ve bilimin araçlarını kullanarak tanımlamak, olguyu yorumlamak ve nedenlerini bilmek, yol açan değişiklikleri incelemektir.

Bilim  kendini yeniler ve sürekli bir gelişim içindedir. Kanıtlarla ilgili değişikliklere ek olarak, meydana gelen değişikliklere dikkat edilmeli ve sürekli izlenmelidir. Bilim evrenseldir: Gerçek bilimsel bilgi bir kez türetildiğinde veya bu bilgiye ulaşıldığında, herkesin malı haline gelir ve keşfedilse bile kimseye özel değildir.

KAYNAKLAR

Bunge, M. A. (1998a). Philosophy of science, volume 1: From problem to theory. New Brunswick: Transaction Publishing.

Bunge, M. A. (1998b). Philosophy of science, volume 2: From explanation to justification. New Brunswick: Transaction Publishing.

Popper, K. (2002). The Logic of Scientific Discovery (6th ed.). London: Routledge.

 

 

YAZARLAR

  • Perşembe 24.1 ° / 11.6 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 14.2 ° Güneşli
  • Cumartesi 28.3 ° / 15.1 ° Güneşli
  • BIST 100

    8806,72%-0,01
  • DOLAR

    32,25% 0,26
  • EURO

    35,08% 0,67
  • GRAM ALTIN

    2270,84% 0,79
  • Ç. ALTIN

    3854,72% 0,51