Cumali KARATAŞ


AHMET REMZİ YÜREGİR'İN KURTULUŞ SAVAŞI HATIRALARI


Adana’nın Fransız işgalinde “Adana”, “Yeni Adana” ve “Adana’ya Doğru” gazetelerini kurarak Atatürk’ün saflarında Milli Mücadele’ye katılan Ahmet Remzi Yüregir’in Kurtuluş Savaşı’ndaki hatıraları torunu Tiraje Zeynep Yüregir’in derleme ve düzenlemesiyle  Terskule Yayınları tarafından kitaplaştırıldı. 


Suriye’den sonra Adana’ya dönen Mustafa Kemal Paşa’nın Adana’daki toplantılarına katılıp, çalışmalarından etkilenen, Mondros Ataşkes Antlaşması’ndan hemen sonrasında Adana’nın Fransız işgali karşısında Yedek Subay M. Avni Doğan ile birlikte  Adana’da “Adana” ve “Yeni Adana” gazetelerini, daha sonra kendisi Kayseri’de “Adana’ya Doğru” gazetesini kurup yayınalayan Öğretmen Ahmet Remzi Yüregir’in (1892 Adana-1954 İstanbul) Kurtuluş Savaşı’ndaki hatıraları torunu Tiraje Zeynep Yüregir’in derleme ve düzenlemesiyle  Terskule Yayınları tarafından kitaplaştırıldı.   
Adana ve Çukurova’nın kurtuluşunda önemli bir tarihi belge niteliğinde olarak değerledirilen “Yeni Adana” gazetemizin kurucusu Ahmet Remzi Yüregir’in yeni Adana anılarına dipnotlar ekleyerek günümüz Türkçesiyle güncelleyen Zeynep T. Yüregir’in derleyip düzenleyerek Kurtuluş Savaşı’nın tarihi bir kaynak olarak kazandırılmıştır. Bilgi ve belgelere dayanılarak hazırlanan “Adana’nın Kurtuluş Mücadelesi Anıları” isimli kitapta 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkes Antlaşması ile 5 Ocak 1922 Adana’nın kurtuluşu olan 4 yıl, 2 ay, 5 günlük düşman işgali sırasında Adana, Çukurova, Konya, Kayseri ve Yozgat illerinde Kurtuluş Savaşı’na katkı sağlayan Ahmet Remzi Yüregir’in  destansı yurtseverliği ilk elden yansıtılmaktadır. 
Birinci Dünya savaşı sonunda Adana ile başlayan ilk bölümde işgalin ilk günlerinde Adana’da yaşananlar detaylı olarak yer alır. Yozgatlı Yedeksubay Ahaveynzade M. Avni Doğan ile 3. Sayıda kapatılan “Adana” ve 8. Sayıda kapatılan “Yeni Adana” gazetelerinin kuruluş ve yayınlarının engellenmesi işgal günlerinin gerçekliği içinde verilir. Evinde Kuvayimilkliye’nin silah ve belgeleri bulunması sonucunda idam cezası verilerek “vur emri” ile aranan “Yeni Adana” gazetesi kurucusu Ahmet Remzi Yüregir’in çarşaf giyip, kadın kılığında Kayseri’ye kaçışı tüm detaylarıyla yer alır. kitapta yer alır. 

 

“Yeni Adana” gazetesi kapatılıp, gazeteyi basan Hayat Matbaası sahibi Mücavirzade Mustafa Emin Bey’le birlikte tutuklanıp sürgün edilen ve sürgün edildiği Yozgat’ta Temsil Heyeti kararıyla kaymakam olan M. Avni Doğan’ın yanında Kilisli Yusuf takma adıyla uzun süre yaşayan Ahmet Remzi Yüregir’in anılarında, Temsil Heyeti ile birlikte Kayseri’ye gelen ve Atatürk’le uzun bir görüşme yaptıktan sonra Kayseri’deki Somaoğlu Han’ında Klikya Müdafai Hukuk Cemiyeti’ni kuran Ahmet Remzi Yüregir’in emzi Yüregir’in anılarında Müdafai M. Avni Doğan’ın Kitapta, Yozgat, Boğazlıyan ve Kayseri’de “Kilisli Yusuf” takma adıyla Ahmet Remzi Yüregir, Kayseri’de Mustafa Kemal Paşa ve Heyeti Temsiliye ile yazışarak Adana Müdafaai Hukuk Cemiyeti’ni kurması da anılarında yer alır.
Kilikya Cephesi Genel Kumandanlığının kuruluşunu; bu cephelerdeki savaşları; Sivas Kongresi’nden Ankara’ya dönen Mustafa Kemal Paşa ve kumandanların Pozantı’daki toplantısını; işgal altındayken Adana’da olanları; Adana’daki gizli istihbarat çalışmalarını; kısa süren ateşkes anlaşmasını; Maraş’ın işgalden kurtuluşunu; Adana’ya Heyeti Temsiliye ve Türk Ordusu ile ilgili doğru bilgilerin “Yeni Adana” Gazetesi ile gizlice ulaştırılmasını; Fransızlarla işbirliği yapan gazetelerle olan mücadeleyi; çeşitli çatışma ve katliamları; Adana tarihinde bir dönüm noktası olan Kaçkaç’ı; Adana’da kurulmak istenen Hıristiyan Cumhuriyetini; Oba çarpışmalarını; Vanlızade ailesinin acı öyküsünü; Kozan ve Haçın’ın Kuvayı Milliye’nin eline geçişini ve son olarak Ankara Antlaşması’na doğru Adana’nın milli mücadele tarihi Ahmet Remzi Yüregir’in anılarında tüm gerçekliği ve sıcaklığıyla yer alır. 
Atatürk’ün milli mücadelede yer alanlardan anılarını yazarak bunların tarihte yerini almasını istemesi üzerine Ahmet Remzi Yüregir, bu anıları ilk kez 1934 yılında Yeni Adana Gazetesi’nde yazı dizisi olarak yayınlamaya başlamış. Yazı dizisinin başlangıcında okuyucularından da bu anılarla ilgili kendi tanıklıklarını paylaşmasını istemiştir. Gelen mektupların hepsine yazı dizisi boyunca yer vermiştir. Böylelikle bu anı dizisi Adana ve çevresinde Kurtuluş Savaşı’na tanıklık edenlerin katkılarıyla tamamlanmıştır.

 

YAZARLAR

  • Perşembe 31.6 ° / 17.1 ° Güneşli
  • Cuma 24.9 ° / 15.2 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Cumartesi 24.8 ° / 13.8 ° false
  • BIST 100

    9548,57%0,19
  • DOLAR

    32,49% 0,16
  • EURO

    34,80% 0,25
  • GRAM ALTIN

    2487,88% 1,05
  • Ç. ALTIN

    4157,48% -1,05