Cumali KARATAŞ


YAĞDIRAN’A VEDA


Adana Büyükşehir Belediyesi adına hayatını kitaplaştırıp, belgeselini ikinci kez hazırladığımız THM bestekârı ve koro şefi Abdurrahman Yağdıran 88 yıllık hayatının 86 yılını geçirdiği Adana’da, 60 yıl önce postacı giysisiyle Emirgan Çay Bahçesi’nde sahne aldığında, “Canım, Gülüm Postacı” adlı türküsüyle sanatının yanı sıra mesleğini de sevdirip yüceltirken; bir diğer ünlü türküsü olan “Adana Yollarında” ile Adana’nın simgesi haline gelen ünlü bir isim olmuştu.

 

O bir bestekâr postacıydı. Yüreğinin ezgilerle zenginleşen türkülerini beste ve güftesiyle halk müziğine armağan eden bir ustaydı. Bir PTT görevlisi olarak mektuplarını dağıtır, dağıtırken de türküleri adresinin yolunu onda bulurdu. “Canım Gülüm Postacı” türküsü nasıl askerlikten gurbete, hasrete kadar herkesin paylaştığı bir duygu olduysa; ”Adana Yollarında” adlı türküsü de Adanalıların 60 yıldır dilinde bir memleket sevdası olarak söylenip duruyordu.  O kabul etmese de; sempatik, bilge ve alçakgönüllü olan Abdurrahman Yağdıran üstadın türkülerinin güfteleri de iyi bir halk şairinin şiiri kadar güzeldi. Müzik, edebiyat, hitabet ve sahne sanatları gibi göründüğü alanlarda başarılı ve kendine özgü bir naif müzik adamı olan Abdurrahman Yağdıran’ın toplam olarak yaptığı 50 bestesinden “Canım Gülüm Postacı”, “Adana Yollarında”, “Bülbülüm Kondu Güllere”, “”Eşi Olmayan Ağlar. (Vicdansız Dağlar), “Dam Üstünde Bir Güzel”, “Damat Gel Oynayıver”,  “Düğünde Saz Çalsınlar”, “Elmayı Daldan Aldım”, “Berberim Aman”, “Ötüşür Keklikler” ve “Gel Oyna Yâr” adlı türküleri TRT THM repertuvarına alınmıştı.  

 

ADANA YOLLARINDA

 

Adana yollarında.

Pamuklar dallarında.

Allah canımı alsın

Yârimin kollarında.

 

Gel Adanalı kız

Güzel edalı kız   

Adana çarşısında ---Nakarat

Gezemiyom yalınız.

 

Gittim pamuk dalına.

Sepet aldım yanıma.

Sevdiğim kız geliyor.---Nakarat

Hem salına salına.

 

Ormanda çalı mıyım.

Çalının dalı mıyım?

Adanalı dururken

Yabancı alırmıyım.

 

        (Beste-Güfte)

Abdurrahman Yağdıran

            Şimdi, THM ve Adana, yeri doldurulamayacak bir büyük sanatçısını daha kaybetmişti… Son yıllarında sağlık sorunlarıyla boğuşan Yağdıran, sıkça gitmek zorunda kaldığı Seyhan Devlet Hastanesi’nde bu kez 10 gün kadar kalsa da çıkması mümkün olmayarak 25 Nisan sabahı aramızdan ayrılmıştı. Artık ondan bize kalan türküleri, müzik eğitimi verdiği öğrencileri ve güzel dostluğuydu…

            Tabii, Abdurrahman Yağdıran usta dendiğinde sahnesiyle, yorumuyla, hitabetiyle, türküleriyle, gazetelerden televizyon programlarına, belgesellere, konservatuvara kadar anlatması bir çırpıda mümkün olmayan o kadar şey aklımıza gelir ki… Kısacası, yaklaşık 30 yıllık dostluk sürecimizde sayısız haber ve etkinlik yanında, biri kitaba giren dört röportaj, iki televizyon belgeseli, başka sanatçıların çekimlerinde bulunmalarımız ve daha birçok çalışmalar. Bu saatte hangisini anlatacaksın ki… Birini belki… İzmir Narlıdere Belediyesi ile İzmir Şair ve Yazarlar Birliği’nin 2007 yılında düzenledikleri “Âşık Mahsuni Şerif Türkü Yarışması” ile ilgili bir anımız vardı örneğin…  Ses kayıtlı türkü yarışmasına iki türkümle katılmaya karar verdiğimde sadece 3-4 gün zamanımız vardı. Yenge o zaman vefat etmişti. Usta yalnız yaşıyordu. Hemen evine davet etti. Hasan Bey isminde iyi bağlama çalan bir öğrencisini de o gün çağırmıştı. Kendisinin ritm tuttuğu ve öğrencisinin bağlamayla çaldığı o mini konserimizde ben, beste ve güftesi naçizane bana ait olan “Gavur Dağları” ve “Ahmedim” adlı türkülerimi okumuş ve hemen de cd’ye yükleyerek o gün kargoya vermiştim. Bir süre sonra, Halkbank’ın Silopi’deki bir hizmet binasının proje ve rölevesi için Ankara’dan Mardin Silopi’ye geçtiğimde, Silopi’ye giden minibüste aldığım telefonla emeğim yerini bulmuştu… Yaklaşık 80 kadar katılan türkünün içinden “Gavur Dağları” adlı türküm ilk 10’a kalmıştı. Narlıdere Belediyesi davet etse de, Silivri’deki önemli bir toplantıya katılmamız nedeniyle gidememiştim ama mansiyon ödülü kazanan türkümü o akşam geç vakitde de olsa Ege televizyon ekranlarından izleyebilmiştim. İşte böyle bir güzel anımızdı şimdi kalan. 

Renkli bir kişiliği de olan Abdurrahman Yağdıran, 1985’lerde Adana Belediye Konservatuvarı kurulduğunda da ünlü TSM bestekârı Avni Anıl tarafından THM Öğretim Üyeliği teklif edilmiş ve ısrarla göreve getirilmişti. Bu yüzden konservatuvar hocası olarak da anılan Abdurrahman Yağdıran kuşkusuz kendi mesleğinin ve şehrinin türkülerini dile düşüren dünyanın tek bestekâr postacısı olsa gerekti. Böylece yaşadıklarını yazan, yazdıklarından kazandıklarıyla da hayatını kuran Abdurrahman Yağdıran, işte o 60 yıl öncesinde türküleri dillere düştüğü zaman kazandığı telif hakkıyla da Yeni Bey mahallesindeki tek odalı yer evinin inşaatını yapmıştı.

Peki kimdi bu Abdurrahman Yağdıran…

Okuma yazma öğrenmeden müziği öğrenen Abdurrahman Yağdıran, ilk bestesini pamuk toplarken yapar… 

Ateşli aşkımın sonu gelmeyecek mi Allah’ım?

               Dinmez derdime çare yok söyle nedir günahım.

               İnlesem canı gönülden cihanı mahveder ahım.

               Lûtfu ihsanını bekler, bilirim çoktur günahım.

            Daha sonra, postacı olduğu dönemde, 1959 yılında Adana Halk Eğitim Müdürlüğü’nün Tepebağ’daki Gazipaşa İlkokulu’nda, Ecz. Mahmut Akan, Arif Nihat Aka ve Ali Şenozan gibi ustalardan müzik eğitimi alarak kendini geliştirir. Tanınmış ilk türküsü olan “Adana Yolları”nın notasını da, o günlerde bir konser için Adana’ya gelen Ankara Radyosu THM ses sanatçısı Nurettin Dadaloğlu’na elden vermesiyle türküsü okunmaya başlar…  Nurettin Dadaloğlu’nun yanı sıra Ümit Öcal, Sevda Alpay, Leyla Ertaş, Ahmet Çiçek, Hasan Özel, Neşet Ertaş, Hulisi Gök, Bedia Akartürk, Halit Araboğlu, Ankaralı Turgut, Şükriye Tutkun ve  Pozantılı Cumali gibi birçok ses sanatçıları plağa okurlar. Daha sonra da filmlerde ve televizyon dizilerinde yer verilir türkülerine. 15 kadar Çukurova türküsü derlemeleri bulunan Abdurrahman Yağdıran; devlet memuru olması nedeniyle de TRT Adana İl Radyosu’nda 2 ay kadar kalır.  

 

Bunca başarıdan sonra yetenekli sanatçı Yağdıran uzun yıllar türküleriyle gündemde kalır…

Yakın zamanda ise belediyelerden sanatsal ilgi gelir… İlk girişim Sayın Zeydan Karalar’ın Belediye Başkanı olduğu Seyhan Belediyesi ile Hasan Çalışkan’ın koro şefi olduğu Adana Türk Halk Müziği birlikteliğinden oluşan bir konserdir… Hasan Çalışkan yönetimindeki Adana THM Korosu’nun Yaşar Kemal Kültür Merkezi’nde 10 Mart 2016 tarihinde Ercan Kont’un sunumunda gerçekleşen kutlama konserinde Abdurrahman Yağdıran, türkülerini okumanın yanı sıra bir türküsünde koroyu da yönetir. Abdurrahman Yağdıran’ın sanatta 60. Yılının kutlandığı bu konserde, Adana Türk Halk Müziği Derneği  ile Seyhan Belediyesi, Abdurrahman Yağdıran’a birer plaket verirler.

Abdurrahman Yağdıran ile ilgili diğer bir girişim Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından gelir…  23 Aralık 2016 tarihinde gerçekleşen bu konserde Adana Büyükşehir Belediyesi de onun 60. sanat yılını kutlar. MHP Genel Başkanı Sayın Devlet Bahçeli ise Abdurrahman Yağdıran ile “Veremli Kız”ın ünlü sanatçısı Cahit Seyhanlı’yı Ankara’daki kabulünde 60. Sanat yıllarını kutlayarak  armağanlar verir.  Aslında konunun gelişim noktası Ankara’dır… Eski itibarıyla Adanalı olan Bahçeli, her iki sanatçıyı da tanıyıp, eserlerini de beğendiğinden Adana’da müzik adına bir şeyler yapılmasından söz eder… Sonraki zamanda, Adana Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürü olan Yusuf Delikoca bey ile tesadüfü bir karşılaşmamızda hem tanışmış, hem de Abdurrahman Yağdıran hakkında kitap teklifi almıştım. Böyle bir gelişme üzerine hemen orda Abdurrahman Yağdıran hocama telefon edip, kendisine kitap çıkarılması hakkında olumlu yanıtını da alınca, birkaç hafta süren bir çalışmaya  koyulmuştuk. Bu koşutta, Büyükşehir Belediyesi Kültür Müdürlüğü’nün bir Çukurova Sanat Projesi yapmak için birkaç ay sürecek sanat danışmanlığına da olumlu yanıt vererek, müzikle ilgilenen başkan danışmanı Mahmut Tülek ile de tanıştıktan sonra, 100 kadar isim tespit etsek de, bunların ancak ki 12 kadarının televizyon belgesellerini çekebilmiştik. Kitap ve belgeselden oluşan belediye projesinin diğer sacayağı ise konserdi. Bu konserler Abdurrahman Yağdıran ile Cahit Seyhanlı ile sınırlı kalırken, naçizane benim tarafımdan hazırlanan “Postacı Adana Yollarında” adlı Abdurrahman Yağdıran’ın hayatı ve sanatı kitabı ile birlikte, Yusuf Delikoca tarafından hazırlanan “Adanalı Cahit Seyhanlı” kitabı ile konu tamamlanmış oldu. Geçtiğimiz günlerde kaybettiğimiz Abdurrahman Yağdıran’ın kitap ve konserinin çevresi işte böylesine bir sanatsal öykü.  

            Sonuç olarak, kitaplara, belgesellere, televizyonlara giren bir güzel sesli halk müziği sanatçısının yetenek kaynaklı estetik ve bıraktığı güzelliklerden gidiyoruz… Bütün samimiyeti, saygı, sevgi ve sempatikliği ile bir 88 yıllık ömrünün 86 yılını Adana’da müzikle, halk müziğiyle dolu dolu yaşayan ve dile düşen eserler veren bu ustalığıyla Adana ve halk müziğimizin önemli bir sanatçısı olarak müzik tarihimizde yerini alan Abdurrahman Yağdıran ustayı rahmetle anıp, sevenlerine başsağlığı dilerken, ona yazılan bir şiirle yazımı noktalamak istiyorum…

 

                                            GARİP POSTACI

                                            Bizim gibi, bizle yaşayıp durdun.

                                            Korolar yönettin, dernekler kurdun.

                                            Akıla gelmeyen türküler buldun.

                                            Postacı, postacı garip postacı.

                                                               ***

Okuma bilmeden besteler yaptın.

Sevginin yolundan sessizce aktın.

Hasret kalanları hep ferahlattın.

Postacı, postacı garip postacı.

                                                               ***

                                            Gönülü gönüle bağlayan sendin.

                                            Sokak sokak gezip ömrünü verdin.

                                            Ne günler yaşayıp, ne günler gördün.

                                            Postacı, postacı garip postacı.

                                                               ***

Bilir kıymetini kadir bilenler.

Paylaşır dostluğu sırra erenler.

Sevginin yolunu görür sevenler.

Postacı, postacı garip postacı.

YAZARLAR

  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • BIST 100

    8718,11%-1,25
  • DOLAR

    32,33% 0,16
  • EURO

    35,17% -0,02
  • GRAM ALTIN

    2243,92% 0,03
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00