Blinken İran’ın bu açıklamasının Viyana’da süren dolaylı görüşmeler konusundaki ciddiyetine gölge düşürdüğünü kaydetti.

Brüksel’de NATO genel merkezinde düzenlenen basın toplantısında Blinken, ‘‘Tahran’ın yüzde 60 oranında uranyum zenginleştirmeye başlama niyetiyle ilgili provokatif açıklamasını çok ciddiye alıyoruz’’ diye konuştu.

Blinken, ‘‘Bu adım İran’ın nükleer görüşmeleri ciddiye alıp almadığının sorgulanmasına neden olurken Kapsamlı Ortak Eylem Planı’na karşılıklı olarak uymaya geri dönmenin önemini gösteriyor’’ dedi.

‘‘İran’la dolaylı görüşmeler planlandığı gibi sürecek’’

ABD ve İran, 2015 tarihli uluslararası nükleer anlaşmaya geri dönülmesi konusunda dolaylı müzakerelere Perşembe günü Viyana’da yeniden başlayacak. Açıklamayı Beyaz Saray Basın Sözcüsü Jen Psaki yaptı.

Amerikalı ve İranlı diplomatlar, Avrupa Birliği'nden arabulucuların iki taraf arasında mesajlar ilettiği ilk tur toplantılarını Cuma günü tamamlamıştı.

İran’ın Natanz nükleer santralinde Pazar günü meydana gelen patlama geçen hafta başlayan doğrudan olmayan müzakerelerin bu hafta planlandığı gibi devam edip-etmeyeceği konusunda soru işaretlerine neden olmuştu.

Tahran haftasonunda meydana gelen saldırıdan İsrail’i sorumlu tutarken, İsrail ise Natanz'daki gelişmeden sorumlu olduğunu ne kabul etti ne de yalanlamıştı.

Tahran’ın bu hafta yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş uranyum üretmeye başladığı açıklaması da müzakerelere gölge düşebileceği kaygısına neden olmuştu.

Beyaz Saray Sözcüsü Psaki, günlük basın toplantısı sırasında yaptığı açıklamada Pazar günü Tahran’da meydana gelen patlamanın nedeni veya kaynağı konusunda spekülasyon yapmayacaklarını belirtti. Psaki ABD ve İran arasında diplomatik diyaloğun ise Perşembe günü dolaylı biçimde Viyana’da başlayacağını kaydetti. Psaki ‘‘Bunun uzun bir süreç olduğunu biliyoruz, ancak kesinlikle bunu pozitif bir işaret olarak görüyoruz’’ diye konuştu.

İran tarafının yarınki temaslara katılmasını beklediklerini kaydeden Psaki, dolaylı yoldan da olsa müzakerelerin ileriye doğru atılmış bir adım olduğunu düşündüklerini kaydetti.

Reuters haber ajansına açıklama yapan Amerikalı bir yetkili de ABD’nin İran Özel Temsilcisi Rob Malley’in Perşembe günü görüşmelere katılmak üzere Viyana’da olacağını bildirdi. Dolaylı müzakerelerde Avrupalı diplomatlar ABD ve anlaşmanın diğer tarafları olan İran, İngiltere, Çin, Fransa, Almanya ve Rusya arasında mesaj taşıyor. Bunun nedeni İran’ın Amerikalı yetkililerle doğrudan müzakere masasına oturmayı reddetmesi.

Geçen hafta İran ve Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olarak bilinen uluslararası nükleer anlaşmanın diğer tarafları anlaşmayı hayata döndürmek için başlattıkları görüşmelerin ‘‘yapıcı’’ olduğunu bildirmişti.

2015 yılında varılan nükleer anlaşma, İran'ın santrifüjlerinin zenginleştirebileceği ‘‘uranyum hekzaflorür’’ün saflık oranını yüzde 3,67 olarak sınırlıyor. Bu oran, nükleer silah geliştirmek için elde edilmesi gereken saflık oranı olan yüzde 90'ın çok altında.

Eski Başkan Donald Trump, ABD’yi İran’la yapılan uluslararası nükleer anlaşmadan 2018 yılında çekmiş ve İran’a ekonomik yaptırımları yeniden başlatmıştı. Trump, anlaşmanın Tahran’ın Ortadoğu’daki faaliyetlerini de kapsamasını istiyordu. Tahran da bir yıl sonra ABD’nin bu hamlesine anlaşmanın öngördüğü nükleer kısıtlamaları ihlal etmeye başlayarak karşılık vermişti.

İran, kendisine yönelik tüm ABD yaptırımlarının kaldırılması konusunda ısrarlı. ABD ise böyle bir talebin süreci çıkmaza sokabileceği konusunda uyarıyor.

Son olarak İran'ın nükleer baş müzakerecisi Abbas Arakçi, Tahran’ın İsrail'i Natanz nükleer tesisini sabote etmekle suçlamasından bir gün sonra resmi haber ajansı IRNA’ya yaptığı açıklamada, yüzde 60 saflıkta uranyum zenginleştirme işlemine başladıklarını açıklamıştı.(Kaynak:VOA)
(vş)