Ramazan ayının başından bu yana, Müslümanlar’ın bir araya geldiği noktalarda devreye sokulan kısıtlamalar Filistinliler tarafından protesto ediliyordu. Ancak son günlerde İsrail’in Doğu Kudüs’teki Filistinliler’i daha önce de birçok kez olduğu gibi evlerinden tahliye etmeyle tehdit etmesinin ardından protestolar arttı.
Diğer taraftan, binlerce Müslüman’ın Mescidi Aksa çevresinde teravih namazı için toplandığı sırada çok sayıda İsrail polisinin bölgeye sevk edilmesinin ardından yaşanan çatışmaların tam olarak neden başladığı henüz bilinmiyor.
İsrail polisinin protestoculara karşı plastik mermi kullandığı müdahale sonucunda yaralananlar arasında 80’den fazlasının tedavi amaçlı hastaneye kaldırıldıkları belirtiliyor. Filistin Sağlık Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, plastik mermi isabet eden üç kişinin gözünden yaralandığı, ikisinin başlarına ciddi darbe aldığı ve bir kişinin de çenesinin kırıldığı kaydedildi.
İsrail emniyet güçlerinden yapılan açıklamaya göre de, Filistinliler’in taş ve diğer objeleri fırlatması sonucunda 17 polis memuru yaralandı ve 10’a yakın polis hastaneye kaldırıldı. Dün İsrail emniyet biriminden yapılan açıklamada, “Güvenlik güçlerimize yönelik tüm şiddet eylemleri, isyan ve saldırılara karşı ağır bir şekilde karşılık vereceğiz” denildi.
Hem Yahudiler hem de Müslümanlar için kutsal sayılan Mescidi Aksa’da Ramazan ayının son Cuma gününde yaklaşık 70 bin Müslüman bir araya geldi.
Avrupa ve ABD’den, tırmanan şiddet olaylarının yanı sıra tahliye tehditlerine karşı da tepki geldi.
İsrail ile ilişkileri uzun yıllar önce normalleştirilen Mısır ile Ürdün İsrail’in eylemlerini kınadı. İsrail ile ilişkileri normalleştirmeye yönelik son dönemlerde anlaşma imzalayan dört Arap ülkesinden biri olan Bahreyn’den de İsrail’e kınama mesajı geldi.
“Kudüs’te yaşanan bir intifadadır ve durdurulamaz”
Ramazan Bayramı’nda da toplu ibadetin devam ettiği bölgelerde çatışma çıkabileceği endişesi devam ediyor. Emniyet Müdürlüğü’nden Komiser Yakov Şabtay olası protestolarla ilgili olarak, “Gösteri düzenleme hakkına saygı duyulacak ancak herhangi bir taşkınlık karşısında sıfır tolerans gösterilecek ve gerekli şekilde güçle karşılık verilecek” dedi. Şabtay, “Herkesi sorumlu ve kontrollu bir şekilde hareket etmeye çağırıyorum” şeklinde konuştu.
İsrail’in Doğu Kudüs’ü ilhak ettiği günün anısında kutladığı Kudüs Günü’nün de yarın olması, taraflar arasında şiddet olayları yaşanacağı kaygısını da arttırıyor. Filistinliler ise Doğu Kudüs’ü, uzun yıllardır kurma çabasında oldukları Filistin devletinin başkenti olarak görüyor.
Son günlerde yaşanan şiddet olaylarından bir süre önce İsrail Dışişleri Bakanlığı Filistinliler’in tehdit olarak nitelendirdiği tahliye uyarılarının taraflar arasında süren “emlak uzlaşmazlığı” olduğunu iddia etmişti. Gazze Şeridi’nde yönetimi elinde tutan Hamas yetkilileri ise Filistinliler’e “yeni intifada” çağrısı yaptı.
Hamas’la bağlantılı gruplardan birinin liderliğini yürüten İsmail Haniyeh, Hamas’ın kontrolundaki bir televizyon kanalına verdiği röportajda İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’yu “Ateşle oynama” sözleriyle uyardı. Haniyeh ayrıca, “Ne siz ne ordunuz ne de polis bu savaşı kazanabilir. Kudüs’te olan bir intifadadır ve durdurulamaz” ifadelerini kullandı.
Kudüs'te Yeni Çatışmalar
Kudüs’te Mescidi Aksa yakınlarında Cuma akşamı Filistinli protestocularla İsrail polisi arasında başlayan çatışmalar, bir sonraki akşam da devam etti. Çatışmalar Kadir Gecesi nedeniyle onbinlerce Müslüman’ın Mescidi Aksa’da namaz için toplandığı sırada yaşandı.
Atlı polisler, eski kent girişinde kendilerine taşlarla karşılık veren, ateş yakan ve barikatları yıkan genç protestoculara müdahale etti, zaman zaman da ses bombaları ve basınçlı su kullanıldı.
Olaylarda 50’yi aşkın protestocu yaralanırken, İsrail emniyeti de bir polisin yaralandığını açıkladı.
Doğu Kudüs’te yaşayan Filistinliler’in, Yahudi yerleşimcilerin hak iddiaları üzerine evlerinden tahliye edilebileceği haberleri yüzünden Ramazan boyunca bölgede gerginlik devam ediyordu.
Yüzlerce gösterici ayrıca Gazze Şeridi’nin İsrail sınırında toplandı. İsrail ordusu, göstericilerin askerlere yaktıkları otomobil lastikleriyle fişek attığını bildirdi.
İsrail Kudüs’te, Gazze’de ve işgal altındaki Batı Şeria’da yeni gerginlikler yaşanabileceği kaygısıyla güvenlik önlemlerini arttırdı.
Bir Filistinli yetkili, Mısır’ın tarafları yatıştırmak için arabuluculuk yaptığını açıkladı. Dün gece yaşanan şiddet olayları, Cuma gecesine göre daha azdı. Cuma gecesi yaşanan olaylarda polis Mescidi Aksa dışında kendilerine taş atan göstericilere karşı plastik mermi kullandı. Olaylarda en az 205 Filistinli ve 18 İsrail polisi yaralandı.
Doğu Kudüs’teki Şeyh Cerrah mahallesinde de evlerinden tahliye edilmesi tehlikesi yaşayan Filistinlilerle polis arasında neredeyse her akşam çatışma yaşanıyor. Polis dün gece de göstericilerin kendilerine taş attığını bildirdi.(Kaynak:VOA)
(vş)
