Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Adana Milletvekili Dr. Müzeyyen Şevkin, Avrupa Birliği (AB) İstatistik Kurumu EuroStat verilerine göre son dönem Avrupa’dan en çok çöp ithal eden ülkenin Türkiye olarak kayıtlara geçmesine rağmen Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un sosyal medya hesabından çelişkili açıklamalarda bulunmasını ‘vahamet’ olarak değerlendirdi.
Adana’da çevreye gelişigüzel dökülen ithal çöplerin önlenmesi için meclise araştırma önergesi ile birlikte Bakan Kurum’un yanıtlaması istemiyle soru önergesi sunan Dr. Şevkin, AKP döneminde Türkiye’nin Avrupa’nın çöplerini ithal eden bir numaralı ülke konumuna geldiğini söyledi. İngiliz BBC kanalının bile Adana’da tarlalara, dere kenarlarına, doğaya gelişigüzel atılan 60 bin tondan fazla çöpü görüntülediğini anımsatan Dr. Şevkin, Bakan Kurum’un, "Türkiye hiçbir zaman çöp ithalatı yapmamıştır" açıklamasını şaşkınlıkla karşıladı ve “Çevreden bihaber çevre bakanı var” dedi.
“İNKÂRLA SORUN ÇÖZÜLMEZ”
Verilerin ve olayların inkâr edilerek çözüme ulaşılamayacağını dile getiren Dr. Şevkin, “Bakan Kurum, çöp ithal edilmediğini iddia ediyor ancak Adana’da istenmeyen görüntülerin ortaya çıktığını da kaydederek 139 tesiste denetim yapıp 29 işletmenin faaliyetinin durdurulduğunu, 32 işletmeye 7.9 milyon lira para cezası uygulandığını, çevre kirliliğine sebep olanlar hakkında savcılığa suç duyurusunda bulunduklarını ifade ediyor. Çöp ithal edilmediyse Adana’da doğaya salınan özellikle İngiliz markalı karışık plastik atıklar nereden geldi? Ayrıca sayın Kurum, "İthal edilen atıkları gümrükten geri dönüşüm tesisine kadar online takip edeceğimiz bir sistemi hayata geçiriyoruz" diyerek daha önce ithal edilmediğini belirttiği çöpleri takip edeceklerini söylemiş olmuyor mu? Sayın Bakan, tarlalara dökülen ve geri dönüştürülemez çöplerden oluşan plastik atıkların varlığını inkâr edeceğine 2004 yılından bu güne AB ülkelerinden ithal edilen plastik atıkların 196 kat arttığını göz önüne alsın. Her yıl yaklaşık 241 kamyon plastik çöpün Türkiye’ye giriş yaptığını, çöplerin doğaya ve tarım alanlarına atılmasının ve yakılmasının olağan hale geldiği gerçeğiyle yüzleşsin” diye konuştu.
“EUROSTAT VERİLERİNİ HATIRLATTI”
Amacının elbette ki firmalara zarar vermek ya da ekonomiyi baltalamak olmadığına işaret eden Dr. Şevkin, “EuroStat verilerine göre 2019 yılında Avrupa’dan Türkiye’ye 14 milyon ton çöp ithali gerçekleşmiş. Türkiye’de geri dönüştürülemeyen ve doğaya gelişigüzel atılan çöpler ne yazık ki insan ve çevre sağlığına ciddi zararlar veriyor. Dünyanın en verimli 3 ovasından biri olan Çukurova’nın bereketli toprakları da bu durumdan olumsuz etkileniyor. Bakan Kurum gelsin Adana’yı gezsin. Adana’ya gönderdiği Bakan Yardımcısı da çöp yığınları yerine başka alanları gezmiş olacak ki sayın bakana yanlış bilgi vermiş. Geri dönüştürülemeyen çöpler çevreye atıldığı yetmiyormuş gibi bir de yakılıyor ve havaya karışıyor. Bu nedenle oluşan kanserojen madde insan sağlığını da olumsuz etkiliyor. Özellikle yağmurlu havalarda bir kısım çöpler Adana’nın su havzaları Ceyhan ve Seyhan nehirlerine de taşınıyor. Çevre kirleniyor, tarım toprakları kirleniyor, insan sağlığı tehdit altında, sularımız kirleniyor ama ne hikmetse Bakan beye davulun sesi uzaktan hoş geliyor! Yeni bir çağrıda bulunuyoruz ve Adanamızın, Türkiyemizin Avrupa’nın çöp merkezi haline gelmesine izin verilmemesi gerektiğini yineliyoruz. Geri dönüşüm firmalarımızdan da duyarlılık bekliyoruz” diye konuştu.
SORULARI YİNELEDİ…
CHP’li Dr. Müzeyyen Şevkin, meclise sunduğu önergedeki şu soruları da yineledi ve Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum'un yanıt vermesini istedi:
1- Türkiye’de çöp ithalatı başladığı tarihten itibaren kaç firma tarafından, hangi ülkelerden kaç ton çöp ithal edilmiştir?
2- Bu çöplerin geri dönüşüme uğrayıp uğramadığına dair kaç firma hangi tarihlerde denetlenmiş, denetimde en fazla hangi eksiklikler, suçlar görülmüş ve hangi müeyyideler uygulanmıştır? Bu müeyyideler caydırıcı olmuş mudur?
3- Suçu tekrarlayan işletmeler tespit edilmiş midir, edilmişse neler yapılmıştır?
4- Çöp ithalatının sahip olduğu rant gerekçesiyle denetimlerin gerçek anlamda yapılmasına dair bir önlem alınmış mıdır?
5- İllerde ve özellikle Adana’da çevre konusundaki dernek temsilcileri denetimlere katılma imkanı bulmuşlar mıdır?
(vş)
