DEVA Partisi Sektörel Politikalar Başkanı Birol Aydemir, COVID-19 salgınının etkisiyle artan gıda fiyatlarına paralel olarak 2020 yılının başından itibaren küresel gübre fiyatlarında tarihi oranlarda artışlar meydana geldiğini söyleyerek açıklamalarda bulundu:

‘Üre, amonyak, nitrik asit gibi ara ürünlerde karaborsa oluşmuş durumda’

“Talep kaynaklı bu yükselişe ek olarak geçtiğimiz aylarda enerji fiyatlarında yaşanan anormal artışlar hammaddesi doğal gaz olan gübre sektöründeki bazı firmaların üretimi durdurmalarına neden olmuştur. Spot piyasada doğal gaz bulamayan firmaların üretimi durdurması, ithalatçı ülkelerin panik alımlarına geçmesinin de etkisiyle üre, amonyak, nitrik asit gibi ara ürünlerde karaborsa oluşmuştur. Ülkemiz gübre sanayisinin hammadde ihtiyacı %95 oranında ithal girdiye bağımlı halde olduğu ve kur istikrarı ortadan kalktığı için çiftçimiz dünyada yaşanan bu sıkıntıyı katmerli bir şekilde yaşamaktadır.” 

“Tarımsal üretimin temel girdilerinden olan gübre fiyatının 3,6 kat artmasının ve halihazırda finansal imkânları kısıtlı olan üreticilerin daha az gübre kullanmasının sonuçlarını 2022 yılının harman döneminde tecrübe edeceğiz. Hükûmeti şimdiden uyarıyoruz. Gübre sorunu sadece çiftçilerin değil, gıda güvenliğine ve enflasyonuna olan etkisi sebebiyle tüm vatandaşlarımızın sorunudur.”‘Gübre sorunu sadece çiftçilerin değil tüm vatandaşlarımızın sorunu’

‘Çiftçiler artan girdi maliyetleri ve iklim değişikliği tehdidiyle boğuşurken Tarım Kredi Kooperatifleri marketçiliğe soyunuyor’

“Üreticilerin çıkarlarını korumak, onlara destek olup ekonomik faaliyetlerine katkı sunmak amacıyla kurulan Tarım Kredi Kooperatifleri, Sarayın emri ile marketçiliğe soyunuyor. Çiftçiler ise artan girdi maliyetleri ve iklim değişikliği tehditleri altında ile kara bir kışa hazırlanıyor.”

‘DEVA iktidarında gübrenin yarısı devlet tarafından karşılanacak’

DEVA Partisi’nin Tarım Eylem Planını hatırlatan Aydemir şunları söyledi:

“DEVA Partisi olarak bu durumu kabul etmiyoruz. DEVA iktidarında, Tarım Eylem Planında açıkladığımız gibi çiftçinin ihtiyacı olan gübrenin yarısı devlet tarafından karşılanacak. Tarım Kredi Kooperatifleri bir kesim için rant kapısı olmaktan çıkıp kriz anlarında üreticinin yanında olan verimli bir yapıya kavuşturulacak. Yerli gübre sanayinin oluşturulması için gerekli olan yatırımlar bir an önce tamamlanacak, kimyasal gübrenin yanında organik gübre için de teşvikler artırılacak.” 

‘İran ve Mısır gibi ülkelerle ikili görüşmeler ile üreticimizin ihtiyacı olan tedarik güvenliğini sağlayacağız’

“Dünyanın en geniş doğal gaz üreticilerine komşu olan ülkemizin; özellikle BOTAŞ’ın imkanlarını kullanarak, oluşturulacak gübre sanayinin hammaddesini uygun fiyat ve koşullarda tedarik etmesinin alt yapısını hazırlayacağız. Ayrıca, başta linyit olmak üzere yerli kaynakları kullanarak yerli gübre üretiminin artırılması için gerekli çalışmalar yapılacak ve teşvikler verilecektir. Halihazırda gübre üretiminde ve ihracatında söz sahibi olan İran ve Mısır gibi ülkeler ile yapılacak ikili görüşmeler ve anlaşmalar ile üreticimizin ihtiyacı olan tedarik güvenliği sağlanacaktır.”

Aydemir, gübre krizinin aşılması için partisinin önerilerini sundu:

DEVA Partisi olarak gübre krizinin aşılması için önerilerimiz

• Tarım Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı TÜİK, STK temsilcileri ve özel sektör temsilcileri ile acilen bir çalıştay yapılmalı. Ülkedeki stok talep ve arz verileri şeffaf ve gerçekçi bir şekilde paylaşılmalıdır.
• Gübre sektöründe faaliyet gösteren ana ithalatçı ve üretici firmalar ile acilen bir koordinasyon kurulu oluşturulmalı firmaların arz planları ve fiyat politikaları netleştirilmelidir. Gerekli durumda bu firmaların satış ve stok imkanlarının artırılması için kamu bankaları ve Kredi Garanti Fonu imkânları kullanılarak firmaların finansal durumları güçlendirilmeli.
• Özellikle geçtiğimiz yıl yaşanan kuraklıktan etkilenen ve geçmiş borç yükü olan çiftçilerimiz için, Çiftçi Kayıt Sisteminde beyan ettikleri ürünler için gerekli olan gübre alımları en az 2 yıl ödemesiz olarak Ziraat Bankası’ndan kredilendirilmeli.
• Geçmiş döneme ait gübre desteklerinden hala bekleyen var ise bir an önce ödenmeli. 2021-2022 harman yılı için gübre destekleri avans olarak çiftçiye ödenmelidir.
• Üreticiler nezdinde panik alımlarının önüne geçmek ve stokçulardaki ürünlerin arzını artırmak için Tarım Kredi Kooperatifleri kanalı ile vadeli gübre satışı yapılmalıdır. Bahar aylarında kullanacağı gübreyi fiyat artışlarından korunmak adına şimdiden deposuna çekmek isteyen çiftçiler TKK’dan Nisan teslimli teklif alabilirlerse kısa vadeli taleplerini azaltacaklardır. Stokçular ise fiyatın daha fazla yükselemeyeceğini öngörerek ellerindeki stokları piyasaya süreceklerdir.(Fİ)