Son yıllarda ekonomik ve siyasal krizler; göç sorunu; elektrik, su, ulaşım gibi temel hizmetlerde yaşanan kronik sıkıntılar gibi meselelerle gündeme gelen Venezuela’da yaşanan sorunlardan biri de kadın cinayetleri.
2020 yılında her 34 saatte bir yeni bir kadın cinayetinin işlendiği Venezuela’da bu konudaki resmi verilerin açıklanmaması üzerine ülkedeki kadın örgütleri yerel, bölgesel ve ulusal basında yayımlanan cinayet haberlerini toparlayarak istatistik oluşturmaya çalışıyor. İşte bu oluşumlardan biri olan Monitor de Femicidios verilerine göre Venezuela’da geçen yıl 256, 2021’in ilk iki ayında ise en az 43 kadın cinayeti işlendi. Latin Amerika’da ilk iki ayda açıklanan kadın cinayetlerinde Venezuela, 47 cinayet işlenen Arjantin’den sonra geliyor.
Monitor de Femicidios’tan Aaime Zambrano, VOA Türkçe’ye verdiği röportajda kadın cinayetlerinin geçen yıl yüzde 53 arttığını söyledi. Uzman, Venezuela’da pandemiye ekonomik, sosyal ve siyasi kriz; suç ve şiddet; uluslararası yaptırımlar; temel hizmetlerde ve ulaşımda yaşanan kronik sorunlar gibi savaş durumunu aratmayan koşulların da eklenmesiyle durumun daha da kötüleştiğini söyledi.
Venezuela’da sözlü tacizden cinayete kadar kadınlara yönelik farklı şiddet biçimlerini cezalandırmaya yönelik 21 ayrı suçun tanımlandığını ve kadın haklarını koruması bakımından Venezuela’nın dünyadaki en ilerici anayasalarından birine sahip olduğunu vurgulayan Zambrano, sorunun sistemin işleyişinde ve ataerkil kültürün şikayet alan devlet kurumlarına kadar her yere nüfuz etmesi olduğunu belirtiyor.
Zambrano “Örneğin şiddete uğrayan bir kadının vücudunda morluklar yoksa şikayetinin bile alınmadığı birçok vakaya şahit oluyoruz. Suç duyurusunda bulunmak için polise giden birçok kadının şikayeti, polisin arabuluculuğu sonucu örtbas ediliyor. Şiddet mağduru bir kadın engelleri aşıp suç duyurusunda bulunmayı başardığındaysa sorun bitmiyor çünkü bu sefer de şiddet mağduru olan kadından şiddet gördüğü suç aletlerinden görgü tanıklarına kadar hemen her şeyi bizzat kendilerinin yetkililere teslim etmesi isteniyor. Yasal süreç o kadar zor ve yorucu ki kadınların çoğu yasal süreç tamamlanmadan vazgeçiyor. Venezuela Başsavcılığı son 3,5 yılda 170 binden fazla şiddet başvurusundan sadece 12 bininin yani yüzde 7,3’ünün yargıya taşındığını söyledi. Bizce sadece bu rakamlar bile adalet sisteminin kadınlar aleyhine işlediğinin bir göstergesi” diyor.
“Şuç ve kadın cinayetleri ilişkili”
Zambrano, Venezuela’da ve Latin Amerika’da işlenen kadın cinayetlerinin organize suç örgütleriyle olan ilişkine de dikkat çekiyor.
Zambrano “Örneğin El Salvador’da Las Maras adlı suç örgütü kontrolu ele almak istediği mahallelerde, mahallede öne çıkan kadınları öldürüp cesetlerini kamusal alanlarda teşhir ederek mahallelilerin kendilerine itaat etmesini istiyor. Benzer örnekleri Kolombiya’dan Venezuela’ya kadar birçok Latin Amerika ülkesinde görmek mümkün” diyor.
Dünyada kadın cinayetlerinin en fazla görüldüğü yerler arasında uyuşturucu ticaretinin güzergahlarından biri olan Orta Amerika ülkelerinin olması Zambrano’ya göre organize suç örgütlerinin kadın cinayetleri üzerindeki etkisini gösteriyor.
Afrika’dan sonra en fazla kadın cinayetinin görüldüğü Latin Amerika’da kadın cinayetlerine karşı mücadelenin aynı zamanda organize suça karşı mücadeleyi de içerdiğinin altını çizen Zambrano ”Venezuela’da da benzer vakalar yaşanıyor. Her ne kadar burada cinayetlerin çoğu eski sevgili, eşler ya da aile fertleri tarafından işleniyor olsa da cinayetler toplumdaki ataerkil şiddet kültürüyle ve uyuşturucu trafiği, kadın ticareti gibi işleri yapan suç örgütleriyle doğrudan ilişkili. Bu duruma bir de suç dizilerinde kadının rolü, Latin kadınlara biçilmiş genel tipleme, birçok medya yayın organlarında kadın cinayetlerinin neredeyse meşrulaştırılıyor olması gibi problemleri de eklediğimizde sorun daha da derinleşiyor” diyor.(Kaynak:VOA)
(vş)
