70’li yıllarda icat edilen video oyunlardan bu yana hayatımızın bir parçası olan dijital dünyalar, özellikle genç nesiller için tehdit oluşturuyor.

Oyun Bağımlılığı Nasıl Anlaşılır?

Oyun bağımlılığı belirtileri arasında şunlar sayılıyor:

• Oyunlar üzerine çok fazla kafa yormak. Örneğin günlük aktivitelerin, sohbetlerin, gelecek hayallerinin birçoğunun oyunlarla ilgili olduğunu fark ederseniz kişide bağımlılık işareti olarak kabul edebilirsiniz.
• Oyun eksikliğinde yoksunluk belirtilerinin baş göstermesi. Yoksunluk durumunda sinirlilik, oyun isteği ve oyun oynama çabası belirtiler arasında sayılıyor.
• Giderek artan sürelerde oyun oynamak.
• Oynamamak istenmesine rağmen oyundan uzak duramamak.
• Oyun bağımlılığı dolayısıyla gelişen sorunlarla yüz yüze kalmak. Örneğin bütün gece Playstation 5 oynadığı için işe uykusuz giden birinin sürekli dikkat konusunda sorun yaşaması soruna emsal teşkil ediyor.
• Oyun oynama sıklığı ve süresi hakkında yalan söylemek.
• Daha önce sevilen hobileri yapmamak sadece oyun oynamak. Mesela eskiden sosyal hayatı, sportif faaliyetleri olan birinin sürekli Nintendo Switch oynaması ve hiç arkadaşının kalmaması örnek sayılabiliyor.

Oyun Bağımlılığını Engellemek Mümkün mü?

Oyun oynayan herkesin bağımlı olduğundan söz etmek elbette mümkün değil, bağımlılık bir sorunken oyun oynamak bir hobi olarak değerlendirilebiliyor. Bağımlılığın önlenmesi için yapılabilecekler:

• Zaman limitleri arasında oyun oynamak. Oyun oynama saatlerini kısıtlayarak yavaş yavaş azaltmak.
• Oyun oynanan cihazları yatak odasının dışında tutmak. Örneğin eğer Playstation 4 oynuyorsanız, cihazı evinizin oturma odasında konumlandırmalısınız.
• Başka hobilere vakit ayırmak ve sosyalleşme alışkanlığını korumak. Çeşitli etkinliklerle oyuna alternatif iyi vakit geçirme imkanları yaratmak. Arkadaşlarla buluşmaya, sanatsal faaliyetlere, yeni hobiler öğrenmeye dair programlar yapabilirsiniz.
• Çocuklarla iletişim kurmak, onlarla sık sık oyun oynamak ve çocukların varlığına, seçimlerine saygı duymak ebeveynlere öneriliyor.

Oyun Bağımlılığı Tedavisi

Oyun bağımlılığının tedavisi için psikolojik faktörler inceleniyor. Bağımlılığın altında yatan eğilimin nedenleri psikoterapi seanslarıyla incelenerek kişinin bu bağımlılığının üstesinden gelmesi için adımlar atılıyor. Gerekli hallerde ilaç desteği de alınabiliyor. Terapi ekolüne göre verilen ödevler, yüzleşmeler ile bağımlılığın atlatılması sağlanıyor. Kişinin kalıp düşüncelerini fark etmesi, adım adım bağımlılığın aşılması, fikirlerin yeniden ele alınması ve sonunda davranış kalıplarının yeniden inşa edilmesi tedavi sürecinin temel yol haritası olarak özetlenebiliyor.

Çocuklarda Oyun Bağımlılığının Nedenleri Nelerdir?

• Çocuklar kabul görmeyle ilgili bir meseleleri olduğunda dijital oyunlara yönelebiliyor. Oyunda kabul görme ihtimalinin artması, gerçek hayattaki sosyal başarısızlık ve sürekli eleştirilmenin yanında çocuk için yeğlenir bir hal alıyor.
• Sosyal çevre ve aile içi sorunlar, çocukları bu dünyadan uzaklaşmak için oyunlara itiyor. Saygı ihtiyacı duyan çocuklar kendine ait bir alan yaratarak gerçek hayattan kopabiliyor.
• Çekingen çocukların bilgisayar üzerinden diğer insanlarla iletişim kurması onların oyuna merakının artmasına neden oluşturabiliyor.
• Kendini bulunduğu yere ait hissetmeyen çocukların kimlik arayışı sonucu oyunlara yönelebildiği biliniyor.

Çocuklarda Oyun Bağımlılığının Zararları

Çocuklar oyunlarda zaman zaman yaşlarına uygun olmayan içeriklere maruz kalabiliyor. Kişilik gelişimini olumsuz etkileyen şiddet öğeleri ve pornografik içerikler yanlı oyun seçimleri sonucu çocuklara ulaşabiliyor. Zaman içinde, bağımlılıkla beraber çevrenin yitimi ve yalnız kalma, çocukların oyunlara daha çok bağlanmasına zemin hazırlıyor. Tüm bunların yanında saatlerce ekran başında oturan çocuklarda beden ağrıları, omurga sorunları, duruş bozuklukları sık görülüyor. Kilo alma, aşırı yemeye ve hareketsizliğe bağlı sindirim problemleri, uyku bozuklukları, kronik yorgunluk ve depresif ruh hali bağımlılığın beraberinde görülüyor. (Fİ)