VOA Amerika´nın Sesi internet sitesinde yer alan habere göre Amerika farklı ülkelerden gelen muafiyet taleplerini kendi içinde ayrı ayrı değerlendirdiği yönünde mesaj vermişti. Son olarak ulusal güvenlik danışmanı John Bolton yaptırımlarla İran´ı ekonomik olarak sıkıştırmayı hedeflediklerini ancak bunu yaparken müttefik ülkelere de zarar vermek istemediklerini söylemişti.
Bloomberg´e konuşan Amerikalı yetkililer Trump yönetiminin 8 ülkeye yaptırımlardan muaf tutmayı kabul ettiğini söyledi. Bu konuda resmi açıklamayı Dışişleri Bakanı Mike Pompeo yapacak. Türkiye enerji bakanı Fatih Dönmez konuyla ilgili kendilerine henüz resmi bir bildirimde bulunulmadığını, sadece duyum aldıklarını belirtti. İran geçtiğimiz yıl Türkiye´nin en büyük enerji kaynağıydı. Türkiye enerjide günlük ithalatının dörtte birinden fazlasını İran´dan karşıladı.
Bloomberg´e bilgi veren Amerikalı kaynaklar yönetimin hala amacının İran´ın enerji alanında elde ettiği geliri azaltmak olduğunu, bazı ülkelere İran´dan enerji ithalatının aşama aşama azaltılması karşılığında muafiyet tanınmasının amacının da enerji fiyatlarında yükselişi önlemek olduğunu söyledi.
İran petrolünün bir numaralı alıcısı olan Çin muafiyet koşullarını hala Amerika ile müzakere ediyor ancak o da yaptırımlardan muaf tutulacak 8 ülkeden biri.
Bloomberg´ün haberine göre, bu ülkelere verilecek muafiyet geçici. Amerika´nın beklentisi muafiyet tanınan ülkelerin önümüzdeki aylarda İran´dan enerji alanında ithalat yapan ülkelerin bu ithalatı aşama aşama azaltması. Amerika bugüne kadar İran´a yönelik baskı stratejisini kullanarak Tahran´ın petrol ihracatını ayda 2,7 milyon varilden 1,6 milyon varile düşürmüş durumda. Bu Trump yönetimi açısından sembolik önem taşıyor. Çünkü Obama döneminde aynı oranda düşüş ancak üç yılda sağlanabilmişti. Trump yönetiminin sekiz ülkeye muafiyet tanıma kararı Obama dönemine göre de daha sert bir adım. Obama yönetimi üç yıl içinde 20 ülkeyi yaptırımlardan muaf tutmuştu.
Yaptırımlardan muaf olan ülkeler İran´la enerji ticaretinde alacakları petrol için ödemeyi yerel para biriminde üçüncü taraflara bırakılan emanet hesaplara yapmak zorunda. Bu da İran´ın bu parayı doğrudan değil de yaptırım kapsamında olmayan gıda ve ilaç gibi tüketim malları için kullanabileceği anlamına geliyor.
