DEVA Partisi Kültür ve Sanat Politikaları Başkanı Helûn Fırat, Geç Osmanlı ve Erken Cumhuriyet tarihinin miras bıraktığı ve ülkenin tüm sathına yayılmış olan endüstriyel miras değeri taşıyan fabrikalar ve fabrikalarla birlikte doğan kentleşme alanlarının üç temel başlık altında değer göreceğini belirttiği “Kültürel Endüstri Bölgesi” planının detaylarını paylaştı:

‘Mimari yapılar kültür-sanat üretim alanlarına dönüştürülecek’ 

“Organize Sanayi Bölgeleri ülke ekonomisine imalat ile nasıl katkı sağlıyorsa Kültürel Endüstri Bölgeleri de geçmişte ve günümüzde sınai işleviyle katkı sağlayan mimari yapıların kültür-sanat üretimi alanlarına dönüştürülerek; bütüncül, kapsayıcı, sürdürülebilir istihdam ve gelişim alanları olarak kültür ekonomisine ve kentlerin yaşamına katkı sağlayacaktır.” 

‘Endüstriyel miras yalnızca kalıntı olarak değerlendirilmemeli’

“Sanayi kültürünün tarihsel, teknolojik, sosyal, mimari ve bilimsel değere sahip kalıntılarından oluşan Endüstriyel Miras, yalnızca kalıntı olarak değerlendirilmemeli. “Yaşanarak korunan miras kentleri” gibi halen içinde yaşanır ve üretim yapılır haldeyken de farklı işlevler kazanabilir alanlar olarak düşünülmelidir.”

‘Endüstri tarihinin korunması gereken alanlarına dair tespitler yapılacak’

“Osmanlı döneminden kalan Tabakhane ve Zeytinyağı üretim tesislerinden, terk edilen şeker ve tekstil fabrikalarına, üretime devam eden büyük sanayi fabrikalarının içinde kültür üretimi sağlanacak atıl küçük atölyelerden, bugün yeterli bakımı görmediği için yıkılan ya da yıkılma tehdidi olan “fabrika yerleşim alanları”na dek endüstri tarihimizin gözümüz gibi korunması gereken alanlarına dair tespitlerin yapılmasını sağlayacağız. Kültürel mirası korumaya dair kanun ve mevzuatlarda “endüstriyel miras alanlarının korunması” konusundaki boşluğu dolduracağız. Böylece tescil sorunu ve koruma dışında kalma sorunlarını çözeceğiz.”

‘Sürdürülebilir, bütüncül ve kapsayıcı bir bakış açısı’

“Dünyada çok kuvvetli örnekleri bulunan, ülkemizde de 2000’li yıllar itibarıyla ilk örnekleri görülen endüstriyel miras alanlarını müze, üniversite kampüsü gibi işlevlendirme çalışmalarını çok daha sürdürülebilir, bütüncül ve kapsayıcı bir bakış açısıyla ele almayı öncelikli bir kültür politikası ve plan hareketi olarak görüyoruz. Başta UNESCO Endüstriyel Miras Listesi, ICOMOS ve TİCCİH (Uluslararası Endüstriyel Mirası Koruma Organizasyonu) olmak üzere her biri çok kıymetli bir tarihi çabanın ürünü olan endüstriyel mimari ve sosyal tarihimize sahip çıkacak ve onu yarının kültür endüstrisine ekonomik ve sosyal bir başarı örneği olarak taşıyacağız.” 

‘Kültürel Endüstri Bölgeleri her birinin tarihine ve dokusuna uygun olarak planlanacak’

“Kültürel Endüstri Bölgesi, özellikle bütüncül mimari plan dâhilinde tasarlanmış ve fabrikaların kentsel yerleşimi olarak erken cumhuriyet döneminde sosyal tesisleri ile birlikte yapılandırılmış bölgelerini kapsayacak bir kültür ekonomisi programıdır. Bir Organize Sanayi Bölgesi nasıl farklı imalat tesislerinin bir arada konumlanarak ürettiği alanlar ise Kültürel Endüstri Bölgeleri her birinin tarihine ve dokusuna uygun olarak:

• Varsa içinde yaşayan sakinleriyle birlikte sosyal tesislerinin amacına uygun ya da yeniden işlevlendirilmiş olarak hayata geçirildiği, 
• Doğal film-dizi platoları olan, 

• Sinema, müzik, tiyatro festivallerinin yapılabildiği,
• Yazar, mimar, tasarımcı, sanatçı rezidansları olan,
• Endüstriyel turizme açılabilecek, restoran, kafe, sosyal tesislerin “korumacılık kanunları”na uygun şekilde işletildiği,
• Uluslararası konferansların,
• Müze, sergi ve galerilerin konumlandığı,
• Zanaat, tasarım, sanat, edebiyat, sahne sanatları, dijital sanat gibi farklı atölyelerin yapılacağı,
• Ebeveyn ve çocuk dostu alanların olduğu,
• Kadın ve genç istihdamına açık alanlar olarak planlanacaktır.”

Fırat, DEVA Partisi’nin kültürel üretimin betonla ve işlevsiz mimari hezimetlerle yapılan binalara hapsedilemeyeceğini ve var olan benzersiz mimari örnekleriyle endüstri tarihinin kültür-sanat üretimini bağrına basacağı bir dönüşümü taçlandırmak için hazır olduğunu söyledi. (Fİ)