(HABER ? EYYUP ALTUN) Yıllardır ülke ekonomisinde rol oynayan, ancak, son yıllarda düşüş gösteren Adana sanayisini masaya yatırdı. Adana sanayisinin geleceğine de ışık tutmak amacıyla hazırlanan sanayi raporu açıklandı. Raporda sanayinin büyüyerek Adana´nın yeniden Türkiye´nin ağırlık merkezi olması için gereken veriler sanayicilere analizlerle sunuldu, önerilerde bulunuldu.
?İmalat sanayisi güçlü ülkeler kendi sanayi evrimlerini devam ettirmedikçe global piyasalarda kaybolur. Sadece üretmekle de olmuyor. İhracattaki kilogram fiyatını tartışıyoruz. Yüksek katma değerliürün üretmek, yüksek teknoloji ile üretmek ve inovasyon yapmak şart. Kaldı ki günümüz teknolojisi ve dijital dünya sayesinde Ar-Ge ve inovasyon ile sanayi bambaşka boyuta gelecektir. Katma değeri yüksek ürünler üretmeliyiz, Ar-Ge´ye daha fazla önem vermeliyiz, daha kaliteli, yüksek fiyatlı da olsa talep gören ürünler üretmeli, teknoloji ve dijital olanakları sonuna kadar kullanarak, maliyetleri minimize etmeli, böylece herkesin dilinde bir kavram olan kilogram yüksek ihracat rakamlarını yakalamalıyız. Tüm bunlar 2023 hedefleri açısından önemli. Hedefin ne kadar olduğu, ne zaman olduğu ve ulaşıp ulaşamayacağımız önemli değil. Önemli olan hedefe gidebilmek için yürüyeceğimiz yoldur. Bu yolda kat ettiğimiz mesafedir. Adana´nıntekrar sanayide ağırlık merkezi, daha güçlü bir ağırlık merkezi olabilmesi için rapordaki veriler ve öneriler çok önemlidir. Gelişmiş sanayi kültürü, alt yapısı ve ulaşım olanaklarıyla Adana son yıllarda ön plana çıkartılan, neredeyse bütün büyük bölgelerin hepsinden daha avantajlıdır. Çok daha fazla imkana sahiptir. Yeniden ülkenin ağırlık merkezi olabilmemiz için bunları ortaya koymalı, daha iyi anlatmalıyız.?
Açılış konuşmalarının ardından Prof Dr. Murat Yülek, ?İmalat Sanayinde Küresel Eğilimler ve Adana? konulu sanayi raporunun sonuçlarını açıkladı. Dünyada imalat sanayinin öneminin her geçen yıl artarak, küresel iktisadın yönünü de tayin ettiğini bildiren Prof. Dr. Yülek, Çukurova GİAD´ın önerisiyle Adana sanayisi için hazırlanan raporun, küresel eğilimlerin yanında Adana´nın imalat sanayi karnesini de çıkardığını ve öneriler içerdiğini vurguladı. İmalat sanayininher zaman ülke ekonomileri için önemli bir istihdam kaynağı olduğuna dikkat çeken Yülek, şöyle konuştu:
?Dünyanın en büyük 16´ncı sanayi ülkesi olan Türkiye, katmadeğerdeki nüfus faktörünü ortadan kaldırmak için kişi başına sanayi katma değeri hesaplandığında bin 632 dolar ile dünya ortalamasının altındadır. Bu kategoride Avrupa ülkeleri dışında Brezilya, Meksika, Endonezya gibi ülkeler en yükseksanayi katma değeri üreten ülkeler arasında yer almaktadır. ABD ve Çin gibisanayi ülkelerinin imalat sanayi katma değerleri, pek çok gelişmiş ülkenin toplamGSYH´sinden de yüksek seviyededir. Bu durum Türkiye´nin küresel ölçekte iddialı bir ülke olabilmesi için imalat sanayinin olmazsa olmaz olduğunu göstermektedir. Gelişmiş ekonomiler değer zincirinde katma değeri yüksek araştırma-geliştirme,markalaşma, müşteri ilişkileri ve satış kanalları operasyonlarında yer alırken az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin düşük teknoloji ve ucuz iş gücü kullanımlı imalat operasyonlarında yer aldığı gözlemlenmiştir.?
Yüksek gelire sahip ülkelerin ihracatta kimyasalürünler, taşıma araçları, elektrikli ve elektriksiz makineler, plastik ve kauçuk ürünlerinde ihtisaslaştığına da bildiren Yülek, Adana ihracatı sektörel olarak değerlendirildiğinde tekstil ve hammaddeleri, kimyasal mamüller ve tarımın ilk üç sırada yer aldığını söyledi. ?Adana´nın nispeten düşük ihracatsofistikasyonuna sahip olduğu söylenebilir? yorumu yapan Yülek, sanayinin cesaret, para ve emek istediğini söyledi. ?Sanayi fakir insanların fakir ülkelerin işi değil? ifadesini de kullanan Yülek, devletin de sanayicilere destekler vermesi gerektiğini vurgulayarak, konuşmasını şöyle tamamladı:
?Adanadaki temel kaynak faktörlerinin hepsi yerinde. Üniversitesi, tarımsal yerleri, denizi, potansiyel çok fazla ama Adana para kazanamıyor. Adana bir İsviçre olabilir. Adana son yıllarda Ceyhan-Yumurtalık´taki boru hatlarıyla Avrupa´ya bağlanmaktadır, Yumurtalık´ta yapılan ve yapılacak enerji santralleriyle de enerji koridoru ve merkezi haline gelmiştir. Adana´nın ihracat göstergelerine bakıldığında ihraç pazarları içinde Orta Doğu ve Avrupa ülkelerinin öne çıktığı görülmektedir. Öte yandan Adana´nın 2014 yılındaimalat sektöründeki toplam cirosu 16,802 Milyon TL iken Türkiye içindeki toplam payı yüzde 1.59 olmuştur. 1950-1980 yılları arasında oldukça önemli sınai yatırımlar yapılan ve Türkiye´nin en sanayileşmiş dördüncü şehri haline gelen Adana´nın bugün imalat sanayinde gerilemesi ve bu alanı ihmal etmesi şehrin kalkınması ve rekabetçiliği açısından kritik bir hatadır. Türkiye ve özellikle Adana bölgesi için Ar-Ge yatırımlarının önemi üzerinde durmak gerekir. Günümüzde ekonomiler, rekabetçi avantajı elde edebilme adına teknolojilerini geliştirmek için yüksek miktarda yatırımlar yapmaktadır. Adana sanayisinin ihtiyaç duyduğu yüksek katma değere ulaşması için gerekli yüksek teknolojiye yeterli yatırımın yapılması amaçlanmalıdır. Burada ideal olabilecek hedef, ülke bazında teknolojik gelişmenin de istenilen seviyeye ulaşabilmesi adına, il başına Ar-Ge yatırım payının Türkiye´nin 2023 hedefi olan yüzde 3´lük seviyeye yükseltilmesidir.Dünya ihracatı sanayiden kurulu. İmalat sanayinin göbeğindeki 3 sektör ise kimya, makine ve otomobil. Japonya´yı Japonya, ABD´yi ABD, Almanya´yı Almanya yapan sektör sanayidir. Türkiye´nin de sanayiye sahip çıkması gerekir. ?
3 yıl önce kamuoyunda büyük yankı uyandıran, Adana´nın geleceğine yön verecek ?Adana ekonomisinin rekabetçiliğinin analizi, karar vericiler ve yatırımcılar için öneriler? konulu çalışmayı gerçekleştiren Çukurova GİAD´ın son çalışması, ?İmalat Sanayinde Küresel Eğilimler ve Adana? konulu araştırma raporu oldu. İstanbul Ticaret Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Yülek liderliğinde hazırlanan rapora İstanbul Medipol Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Finansman Bölüm Başkanı Prof. Kerem Alkin, Bilge Turhan Tezcan, İsrafil Boyacı ve Aytaç Bildik katkı koydu, danışmanlığını ise Dr. Ertan Yülek yaptı. Adana ve Türkiye sanayisi için önemli bilgiler içeren 50 sayfalık rapor, Adana Sanayi Odası´nın (ADASO) ev sahipliğindeki toplantıyla açıklandı. Sanayicilerin ilgi gösterdiği toplantının açış konuşmasını yapan Çukurova GİAD Başkanı Ömer Faruk Sakarya, ülke sanayisinde söz sahibi olan, tarımsal sanayinin beşiği olan Adana´nın sanayi ve endüstride geçmiş günlerdeki parlak günlerini yaşayamadığını hatırlattı. Sakarya, Adana´nın bu durağanlıktan çıkması için emek harcayan sanayicilere destek vermek amacıyla bu raporu hazırladıklarını söyledi. 2008 küresel krizinin hizmet sektörüne ağırlık veren ekonomilere imalat sanayinin ne kadar önemli olduğunu gösterdiğini vurgulayan Sakarya,şöyle dedi:
Adana´nın Ceyhan-Yumurtalık Enerji İhtisas Bölgesi gibi, Türkiye açısından da çok önemli bölgeye sahip olduğunu vurgulayan Başkan Sakarya, 3 yıl önce açıkladıkları ilk raporda bu bölgeye de dikkat çektiklerini, Jurong Adası modelini sadece Adana için değil, ülke ekonomisinin geleceği için önerdiklerini hatırlattı. Adana´nın ileri gelenlerinin, sanayicilerin bu bölgenin bir an önce faaliyete geçmesini beklediklerini bildiren Sakarya, konuşmasını şöyle sürdürdü:
?Bizim enerji ihtisas bölgemizin planlaması şu an için bildiğimiz kadarıyla gelen petrolün gemilere yüklenip, gönderilmesi ve kurulacak petrokimya tesisi ile petrol türevlerinin üretilmesi ve belki onun yanına yine petrol türevlerinin yapılacağı ikinci ünitenin gerçekleştirilmesi şeklinde. Petrolü yükleyip gönderirsek 1 lira kazanırız, işleyip ihraç edersek 3 lira kazanırız, lastik buna benzer şeyler yapar ihraç edersek 4 lira kazanırız, ileri teknoloji ürünler üretirsek biz Adana olarak, Türkiye olarak 10 lira kazanırız. Bizim bu bölgemizde ısrarla üzerinde durmamız gereken şey, ileri teknoloji ürünlerin üretildiği bölge haline getirilmesi, bu konuda teşvikler alınması ve bu bölgenin bu şekilde yeniden planlanmasını biz Çukurova GİAD olarak çok önemli buluyoruz. Bir litre benzinle bir litre hacim kaplayan bilgisayar arasındaki fiyat farkını tartışmanın anlamı yok.?
ÜRETİMDE GERİ, HİZMETTE İLERİ
ADASO Başkanı Zeki Kıvanç da, Adana için önemli projeler hayata geçiren Çukurova GİAD´ın çalışmalarına destek verdiklerini bildirdi. 3´üncü nesil sanayici olduğunu kaydeden Kıvanç, ?Üretimin olmadığı yerde mutluluk olmuyor, huzur da olmuyor, bereket de olmuyor. Önce üretmek lazım. Üretirseniz, ihracat da yapabiliyorsunuz, satabiliyorsunuz, para kazanabiliyorsunuz. İliniz, ilçeniz, köyünüz hepsi zengin oluyor, mutlu oluyor. Adana´da artık üretimden çok hizmet sektörü var. Ama üretim yok. Üretimde Adana geriye gidiyor, hizmette ileriye gidiyor. Çalışan sayımızla, gelişmiş düzeyimizle Adana sanayideki payını kaybediyor. Adana´da üretimin bir hamle ile bir yere gelmesi lazım. Biz bunun için mücadele veriyoruz. Hükümetlerin, devletlerin sanayiye destek vererek ilimizdeki yatırımları artırması gerekiyor. İhracatı artırmamız gerekiyor? diye konuştu.
