Türkiye, Karadeniz’de Ukrayna ve Rusya’yla deniz sınırını paylaşıyor. Her iki ülkeyle de iyi ilişkilere sahip olan Ankara, bir süre önce Rusya’dan satın aldığı S-400 füze savunma sistemiyle ABD ve NATO’daki diğer müttefiklerin tepkisini çekmiş ve ABD’nin yaptırımlarının hedefi olmuştu.

Türkiye’nin Ukrayna’ya silahlı insansız hava aracı satması Moskova’nın tepkisine yol açmıştı.

Türkiye, Rusya’nın Ukrayna kararına karşı çıkarak kararın hem Minsk anlaşmalarının hem de Ukrayna’nın siyasi birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğünün ihlali olarak niteledi, tarafları uluslararası hukuka saygı göstermeleri çağrısında bulundu.

Türkiye’nin bir NATO müttefiki olarak konumunu değerlendiren Alman Marshall Fonu GMF transatlantik ilişkiler uzmanı Jonathan Katz,“Türkiye’nin özellikle Karadeniz’in güvenliğinde önemli bir rol oynaması konusunda yoğun bir ilgi olacaktır. Ancak bunun iki taraf arasında bir arabulucu şeklini almasını beklemiyorum çünkü şu anda yapılacak bir anlaşma yok. Budapeşte’den Minsk anlaşmasına kadar imzalanan her anlaşma Ruslar tarafından ihlal edildi. Bana kalırsa Türkiye’de siyasi yelpazenin her noktasındaki siyasetçiler Türkiye’nin tam da ortasında olduğu yeni bir soğuk savaşın yaşandığı bir dünyada Türkiye’nin rolünün ne olmasını istedikleri üzerine düşünmeli. Aynı anda her şeye yetişip iyi bir sonuç almayı ya da güven kazanmayı bekleyemezsiniz” sözleriyle durumu değerlendirdi

Katz, Ukrayna’nın doğusunda sekiz yıldır devam eden çatışmanın çözümü için adres gösterilen Minsk sürecinin Rusya’nın bu adımıyla öldüğü görüşünde.

Jonathan Katz, Rusya’nın hiçbir zaman Kırım dahil Ukrayna’nın bir bütün olarak var olmasını istemediğini ve Ukrayna’nın Batı ile ilişkileri olan demokratik bir ülke olmasını engellemek için her fırsatta Ukrayna’nın altını oyduğunu söyledi.

Rusya Cumhurbaşkanı Putin’in gelecekte Gürcistan, Moldova ya da Baltık ülkelerine karşı da harekete geçebileceğini söyleyen Jonathan Katz, Rus liderin mesajının asıl adresinin Batı olduğunu; Putin’in doğrudan tehdit ettiği müttefik ve ortaklara daha büyük bir desteğin hızla gelebileceğini belirtti.

“Putin’in amacı bir tür Rus imparatorluğunu yeniden kurmak”

Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin kararnameye imza atmadan önce yaptığı konuşmada Ukrayna’nın hiçbir zaman gerçek bir devlet geleneğine sahip olmadığını, Bolşevikler tarafından 1917 devriminin ardından kurulduğunu, mimarının Lenin olduğunu iddia etti.

Rus lider eski Sovyet ülkesinin kukla rejime sahip bir Amerikan kolonisi olduğunu, dış güçlerin kontrolunda olduğunu ileri sürdü.

Putin’in uzun süredir Rusya’nın Sovyetler Birliği’nin dağılmasının ardından ortaya çıkan ülkelerdeki nüfuzunu güçlendirmeyi amaçladığı ve bu çabaların önemli odak noktalarından birinin de Ukrayna olduğu yorumları öne çıkmıştı.

Rus liderin konuşmasında çerçevesini çizdiği Sovyetler Birliği vizyonunu değerlendiren Jonathan Katz, Putin’in başlattığı bu sürecin Ukrayna ile son bulmayacağını, amacının son yüzyıllarda çeşitli şekillerde sahip olduğu türden bir imparatorluğu yeniden yaratmak olduğunu belirtti.

(vş)