TBMM Genel Kurulu, Meclis Başkanvekili Önder başkanlığında toplandı.

Önder, yeni yasama yılının barışa, özgürlüğe, demokrasiye, kardeşliğe hizmet etmesini dilediğini, oturduğu makamı hiyerarşik yer olarak görmediğini, Meclis'i birlikte yöneteceklerini belirtti.

"Asıl olan ifade özgürlüğünün olabildiğince etkin kullanılması ve halkın düşüncelerinin kürsüde dile getirilmesidir." diyen Önder, "Bu görüşmelerin sağlıklı yürümesi için dayanacağımız iki temel kavram tahammül ve saygı kavramlarıdır. Parlamenter tarihimizde siyaseten iktidar olmakla siyaseten mahkum olmak arasında kıl payı fark var. Siyaseten hasım olanlar bir müddet sonra iktidarın siyasi ortağı ya da belirleyeni olabiliyor." ifadelerini kullandı.

Önder, tutuklu TİP Hatay Milletvekili Can Atalay'ın da bir an önce görevine dönmesini dilediğini söyledi.

Atalay'ın görüşlerini Meclis'te dile getirmesinin sağlanmasının herkesin görevi olduğunu ifade eden Önder, "Seçilmiş siyasetçilere dönük hoyratlıklar hepimizin sorunu olmak durumunda. Bu uygulamalar son zamanlarda gözle görülür şekilde artıyor. Bunlar halkın iradesine yönelik saygısızlıktır. Bu konuda duyarlı olmalıyız." diye konuştu.

Önder, hayatını kaybeden Sanatçı Özkan Uğur'u da rahmetle anarak sevenlerine başsağlığı diledi.

Önder, daha sonra üç milletvekiline gündem dışı söz verdi.

MHP Antalya Milletvekili Hilmi Durgun "Geleneksel Kırkpınar yağlı güreşleri", Yeşil Sol Parti Muş Milletvekili Sümeyye Boz "Muş'un sorunları", AK Parti İstanbul Milletvekili Seda Gören Bölük ise "Srebrenitsa soykırımına" ilişkin gündem dışı konuştu.

TBMM Genel Kurulunda siyasi partilerin grup temsilcileri yerinden söz alarak, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Saadet Partisi Grup Başkanı Selçuk Özdağ, iktidarları denetleyecek Sayıştay, basın, yargı ve sivil toplumun görevini yapamadığını savundu.

Sayıştay raporlarına yargının sessiz kaldığını, medyanın RTÜK, Basın İlan Kurumu ve dezenformasyon yasası ile susturulduğunu öne süren Özdağ, "O zaman denetim mekanizmasını kim yapacak? Bu iktidarın mutlaka denetlenmesi lazım." diye konuştu.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Müsavat Dervişoğlu, Türkiye'nin, İsveç'in NATO'ya katılım protokolünü TBMM'ye sevk etme kararına değinerek, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın konuyla ilgili daha önceki açıklamalarını anımsattı.

Dervişoğlu, "İsveç'in teröre verdiği desteğin hilafına attığı bir somut adım var mıdır? Çıkın, bunu TBMM'nin huzurunda izah edin. Beş bin yıllık Türk devlet geleneğiyle birlikte Türk milletinin uluslararası alandaki vakarına ve duruşuna zarar veriyorsunuz ve bu size asla yakışmıyor." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin farklı bölgelerinde sel felaketleri yaşandığına dikkati çeken Dervişoğlu, "Onlarca yıldır plansızlığın, aynı umursamazlığın ve en nihayetinde aynı facianın kurbanı olan vatandaşlarımıza şimdi hiç kimse çıkıp da 'suçlu, iklim değişikliğidir' demesin. İklim değişikliği bir realitedir ancak yaşanan felaketleri açıklamak için yeterli değildir. Yerleşim yerlerinde yaşanan sel felaketlerinin temel nedeni, çarpık ve plansız kentleşme, yetersiz altyapı ve merkezi ve yerel yönetimlerin kentleri rant politikasına teslim etmesidir." değerlendirmesini yaptı.

MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da 11 Temmuz'un Srebrenitsa soykırımının 28'inci yılı olduğunu belirtti.

Sırplar'ın en büyük vahşeti ve soykırımı Birleşmiş Milletlerin güvenli bölgesi olan Srebrenitsa'da yaptığını anlatan Akçay, "21'inci yüzyılın bu ilk çeyreğinde dünyada yaşanan olaylar, demokrasi havariliği yapanların, gelişmişliği ve medeniyeti temsil ettiğini iddia edenlerin gerçek yüzünü bir kez daha göstermiştir. Dün yalnızca Müslüman oldukları için Boşnakları Avrupa'nın orta yerinde kaderine terk eden Batı dünyasının bugün de aynı çifte standarda devam ettiğini görüyoruz. Dünyanın gözü önünde gerçekleşen bu soykırım 20'nci yüzyılın en büyük insanlık suçlarından biridir." dedi.

Yeşil Sol Parti Grup Başkanvekili Hakkkı Saruhan Oluç da Yugoslavya iç savaşında yaşanan olayları hatırlatarak "Irkçı Sırp askerleri ve onlara bağlı paramiliter gruplar Birleşmiş Milletlerin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa kasabasında, tüm dünyanın gözleri önünde 8 binden fazla Boşnak Müslümanı katletti." diye konuştu.

Bu olayın Uluslararası Adalet Divanı tarafından soykırım olarak tanımlandığını hatırlatan Oluç, "Birinci dereceden sorumlular mahkum edildi. Ancak bu katliamda hayatını kaybeden binin üzerinde cenazeye halen ulaşılamamış olması yaşanan acıları da elbette taze tutmaktadır. 28'inci yıl dönümünde Srebrenitsa soykırımının sorumlularını tarih önünde bir kez daha lanetliyoruz." ifadelerini kullandı.

CHP Grup Başkanvekili Gökhan Günaydın, Türkiye'nin hem doğal afetler açısından hem de iktisadi sorunlar açısından çok zor bir dönemden geçtiğini söyledi.

Sel felaketlerinin arkasında yanlış kentleşme ve planlama olduğunu belirten Günaydın, "Acaba merkezi hükümet her sene tekrarlanan sel felaketi konusunda ne yapmayı planlıyor? Buralardaki yerel yönetimlerle ne gibi iş birlikleri geliştiriyor? Bugüne kadar ortaya konulmuş yanlış yatırımların sonuçlarını değerlendirme konusunda hangi bilimsel çalışmayı üretiyor? Meslek odalarıyla, sivil toplum kuruluşlarıyla bir iş birliği söz konusu mu? Yoksa biz 2024’ün Temmuzunda da Karadeniz'de yaşanacak olan sel felaketleri için aynı cümleleri kurmaya devam edecek miyiz?" sözlerini sarf etti.

Srebrenitsa soykırımına da değinen Günaydın, "BM'nin güvenli bölge ilan ettiği Srebrenitsa'da 8 binden fazla Boşnak sivilin ırkçı Sırp çeteler tarafından katledilmesi ve uygar dünyanın da buna seyirci kalması hala vicdanlarımızı yaralamaya devam ediyor." dedi.

AK Parti Grup Başkanvekili Abdulhamit Gül, seçimlerin büyük bir demokratik katılımla tamamlandığını dile getirerek, Meclis'te her düşünceden, toplumun her kesiminden temsilcilerin yer aldığını kaydetti.

Cumhuriyetin ikinci yüzyılına girildiğini belirten Gül, şunları söyledi:

"Bu yüzyılda Türkiye açısından demokrasinin daha da güçlendiği, özgürlüklerin daha da güçlendiği bir yüzyıl olması için çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Türkiye Yüzyılı demokrasinin yüzyılı, özgürlüklerin yüzyılı olacak. Bu tabloyu ortaya koyacak olan da yine Gazi Meclisimizdir. Gazi Meclisimiz bu dönemde yeni sivil anayasasını yaparak demokrasimize, ülkemize en büyük katkıyı sağlayacaktır. İstiyoruz ki darbecilerin yaptığı anayasa değil, milletin oylarıyla seçilmiş milletvekillerimiz yeni yüzyılda yeni ve sivil anayasasını yapsın. Bu konuda hep birlikte çalışıp sonuç alacağımıza inanıyorum."

Srebrenitsa soykırımına değinen Gül, "Bütün soykırımların karşısındayız. Çünkü insan diliyle, inancıyla, ne olursa olsun kimliğiyle insandır ve yaşatılması gereken eşrefimahlukattır." ifadesini kullandı.

Genel Kurulda AK Parti, CHP, MHP, Yeşil Sol Parti, İYİ Parti ve Saadet Partisi gruplarının imzasıyla Srebrenitsa soykırımının 28. yılı dolayısıyla ortak bildiri yayımlandı.

"Avrupa'da 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana görülmemiş bir zulümle soykırıma uğrayan şehitlerin tarifi mümkün olmayan acısını en içten duygularla paylaşıyoruz." ifadesine yer verilen bildiride, şunlar kaydedildi:

"İnsanlık tarihinin en karanlık lekelerinden biri olan Srebrenitsa soykırımının 28. anma yıl dönümünde şehitlerimizin kederli yakınlarına ve bütün Boşnak kardeşlerimize en içten taziyelerimizi sunuyoruz. Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 819/1993 kararıyla güvenlikli bölge ilan edilmiş olan Srebrenitsa şehrinde, Temmuz 1995'te Bosna Savaşı'nın en büyük katliamı gerçekleştirilmiştir. Bu katliamın soykırım olduğu Uluslararası Adalet Divanı'nın 26 Şubat 2007 tarihli kararıyla tescil edilmiştir. Ayrıca eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi kararlarında Srebrenitsa'da yaşananların soykırım olduğunu belirtilmiştir.

Yıl dönümü vesilesiyle soykırımı bir kez daha kınıyor, rahmetli Aliya İzzetbegoviç'in 'Ne yaparsanız yapın ama soykırımı unutmayın, çünkü unutulan soykırım tekrarlanır.' sözünden hareketle bu acıların bir daha yaşanmaması için Srebrenitsa soykırımını asla unutmayacağımızı ve unutturmayacağımızı benzer olayların yeniden vuku bulmasına asla müsaade etmeyeceğimizi vurgulamak istiyoruz.

Srebrenitsa soykırımını ilelebet hatırda tutmaya, Bosna Hersek'in toprak bütünlüğünü, egemenliğini ve bağımsızlığını kuvvetle desteklemeye devam edeceğiz."

Genel Kurul'da, gündem dışı konuşmalar ve grup başkanvekillerinin değerlendirmelerinin ardından siyasi partilerin gündeme ilişkin grup önerilerine geçildi.

Saadet Partisi'nin "vergi ve harçlardaki artış", İYİ Parti'nin "fındık çiftçilerinin sorunları"; Yeşil Sol Parti'nin "cezaevlerinde bulunan idare ve gözlem kurullarının verdiği kararlar" ile CHP'nin "Srebrenitsa soykırımı" konularındaki araştırma komisyonu kurulmasına ilişkin önergelerinin ön görüşmelerinin bugün yapılması önerileri kabul edilmedi.

Daha sonra AK Parti'nin Başkanlık Divanı ve ihtisas komisyonu üye sayılarının belirlenmesine ilişkin önerisi ele alındı.

Kabul edilen öneriye göre, Gelecek Partisi ile Saadet Partisi milletvekillilerinin Saadet Partisi çatısı altında Meclis grubu oluşturması nedeniyle Başkanlık Divanı katip üyeliklerinde ve ihtisas komisyonu üye sayılarında değişiklik yapıldı

CHP Grup Başkanı Özgür Özel, TBMM Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder'e yeni görevinde başarılar diledi.

Özel, "Cezaevinde ziyaret etmiş olduğum birisinin yönettiği bir oturumda söz hakkını kullanıyor olmam, demokrasimiz açısından hepimizin üzerinde uzunca düşünmesi gereken bir konu. Bu parlamentoya milletin seçip yolladığı milletvekillerini uluslararası hukuka, iç hukuka aykırı bir şekilde içeride tutanların, buna ses etmeyenlerin, Meclis Başkanlığı görevine geldiği günden beri kendisinden bu yöndeki beklentileri boşa çıkaranların da bu konuyu bir kez daha değerlendirmesi ve bunu vicdanlarında hesaplaşma olarak görmeleri gerekiyor." ifadelerini kullandı.

Önder ise "Birçok arkadaş cezaevinde görüşümüze geldi. Cezaevleri de memleketindir, memlekettendir bu ülkede, öyle diyelim." dedi.

(VŞ)