Üsküdar Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Programı Öğr. Gör. ve Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener, bayram tatilinde 5 kişinin ölümüne sebep olan trafikte ‘makas atma’ davranışının ardından ‘Neden hala hatalı şerit değiştirmekten kaynaklı trafik kazalarını ve bu kazalardaki ölüm ve yaralanmaları konuşuyoruz?’ sorusunun muhtemel cevaplarına ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Neden hala şerit değiştirmeden kaynaklı trafik kazalarını konuşuyoruz?

Geçtiğimiz bayram tatilinde, hatalı şerit değiştiren, popüler tabiri ile ‘makas atan’ bir sürücü 5 kişinin ölümüne ve 20 kişinin yaralanmasına sebep olmuştu.

2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda şerit değiştirmek ile ilgili tüm zorunluluk ve yasakların bütün açıklığı ile bulunduğunu hatırlatan Şener, “Neden hala hatalı şerit değiştirmekten kaynaklı trafik kazalarını ve bu kazalardaki ölüm ve yaralanmaları konuşuyoruz?” sorusunu gündeme getirdi.

Şener, bu sorunun üç önemli sebebi olduğunu ifade etti ve şu şekilde sıraladı:   

- Sürücülerimizin trafikteki tehlikelerin ve bu tehlikelerin sebep olabileceği risklerin farkında olmamaları.

- Trafik kurallarını bilmemeleri ve bilenlerin de bir kontrol ve denetim mekanizması yoksa kurallara uymamaları. 

- Bununla birlikte, etkin bir kontrol ve denetim sisteminin sürücülerin güvenli sürüş yapmaları için gerekliliği. 

Şener, ilk iki madde ile ilgili gerekli çalışmaların bugünden yapılması ile kontrol ve denetim kısmına büyük oranda gerek kalmayacağını belirtti.

 14 saatlik eğitim trafiğe çıkmak için yeterli mi?

Ülkemizdeki sürücü belgesi verme sürecindeki taşıt kullanma bölümünün, sürücü adayının taşıtı A noktasından B noktasına götürebilmeyi başarması üzerine olduğuna dikkat çeken Şener, “Ülkemizde en çok sayıda olan B sınıfı sürücü belgesini almak için zorunlu olan uygulama süresi 14 saat. Bu zaman diliminde sürücü adayının hem taşıtın kullanım fonksiyonlarını öğrenmesi hem akan trafiğe uyum sağlaması, yayalar, bisikletliler, motosikletlilere dikkat etmesi ve taşıta zarar vermeden, bir yere çarpmadan taşıtı kullanmayı öğrenmesi beklenir. Mümkün mü? Bu yanıtı taşıt kullanan herkese bırakıyorum.” dedi.

Sol ayna - sol sinyal - sol ayna - sollama 

Tüm bu aşamaları tam olarak öğrenemeyen ama yine da trafikte taşıt kullanan sürücüler olduğuna değinen Şener, “Bu sürücüler, sürüş esnasında birçok güvenli olmayan sürüş davranışları sergiliyorlar. Bu durumu kabul edemeyiz ancak bu sürücüler bile isteye trafiği tehlikeye atmak istemiyorlar. Onlar hata yapıyorlar. İhtiyaçları olansa, hata yaptıkları konularda bilgi sahibi olmaları. Güvenli olmayan sürüş davranışlarının neler olduğunu, bu davranışların olumsuz sonuçlarını ve güvenli olan davranışların neler olduğunu öğrenseler büyük oranda bu davranışlarını olumlu yönde değiştirebilirler. 

Örneğin, bir taşıtı geçmek için şerit değişikliği yaparken son anda sol sinyalini verip geçiş yapma alışkanlığı geliştirmiş bir sürücüye, bir taşıtı geçmek için şerit değişikliği yaparken doğru sıralamanın; sol ayna kontrolünü yapmak, yolun arkası geçiş için uygunsa sola sinyal vermek, şeritten çıkmadan önce tekrar ayna kontrolü ile yolun arkasının uygunluğunu teyit etmek, uygun hızla diğer aracı geçmek, sağ ayna kontrolü ile arkadaki taşıtın güvenli mesafede olduğunu doğrulamak, sağa sinyal vermek ve başladığı şeride geri gelmek olduğu anlatılırsa bu davranış değişikliği sağlanabilir. Özetle; sol ayna - sol sinyal - sol ayna - sollama - sağ ayna - sağ sinyal - sağ ayna - şeride dönüş.” açıklamasını yaptı.

Bazı sürücüler bile isteye ihlal yapıyor!

Makas atanların, farkında olarak bu güvenli olmayan davranışı sergilediklerine dikkat çeken Yol ve Trafik Güvenliği Danışmanı Özgür Şener, “Kendilerini ve trafikteki tüm canlıların hayatlarını mahvetme potansiyelini bile isteye harekete geçirirler. Bir sebeple kendilerinde bulunan heyecan arayışının faturasını, kendisine, taşıttaki yolculara veya trafikteki diğer canlılara canları ile ödetirler. Bile isteye ihlal yaparlar. Bunu kabul etmek mümkün değil. Çünkü bu hiçbir yerde öğretilmiş, anlatılmış bir sürüş davranışı değil. Bu şekilde sürüş yapan kişilerin tespiti durumunda sürücü belgeleri ellerinden alınmalı ve bir daha taşıt kullanmalarına izin verilmemeli.” dedi.

Şerit değiştirmek yerine hayat değiştirmek istiyorlar!

Şerit değiştirmek yerine hayat değiştirmeye çalışanlara izin verilmemesi gerektiğine vurgu yapan Şener, sözlerini şöyle tamamladı:

“Ülkemizde dört şeritli oto yollarımızda dahi trafik olmasının en önemli sebebi, sürücülerimizin şerit değiştirme kurallarını bilmemesi veya uygulamaması, her şeritte kendi istedikleri hızda sürüş yapmaları ve en sol şeridi uygun olmayan hızlarda işgal etmeleridir.” 

(VŞ)