Bu durum, Rusya’nın Ukrayna’yı her an işgal edebileceğine ilişkin ABD uyarılarının gölgesinde, Kremlin’in diplomatik çabaları sürdürme niyetinde olduğu şeklinde yorumlandı.

Moskova, NATO’nun Ukrayna ve diğer eski Sovyetler Birliği ülkelerinin ittifaka üye olmalarına izin vermeyeceği, ittifakın Ukrayna’ya silah yerleştirmeyi durduracağı ve güçlerini Doğu Avrupa’dan geri çekeceği yönünde güvence talep ediyor. Batı ise bu talepleri reddediyor.

Putin’le görüşen Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Moskova’nın temel taleplerini değerlendirmeyi reddetmelerine rağmen, ABD ve müttefikleriyle görüşmelere devam edilmesi gerektiği tavsiyesinde bulundu.

Lavrov, “Görüşmeler süresi belirsiz bir şekilde devam edemez ancak şu aşamada görüşmelerin devam etmesi ve genişletilmesini öneririm” diyerek Washington’un Avrupa’ya yerleştirdiği füze sayısının sınırlanması, askeri tatbikatlara kısıtlama getirilmesi ve diğer güven arttırıcı önlemler konusunda diyalog önerdiğine dikkat çekti.

Lavrov, Putin’in diplomatik çabalara devam edilmesinin anlamlı olup olmadığı sorusuna, “Görüşme imkanları henüz tükenmedi” yanıtını vererek, müzakerelere devam edilmesi önerisinde bulundu.

Rusya Cumhurbaşkanı Putin, Batı’nın Rusya’yı somut sonucu olmayan süresi belirsiz görüşmelere çekmeye çalışabileceğini belirterek, Moskova’nın temel talepleri konusunda hala anlaşmaya varma imkanı olup olmadığı konusundaki şüphelerini dile getirdi.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov ise “Her zaman imkan var” diyerek, bakanlığın ABD ve müttefiklerinin Moskova’nın temel taleplerinin önünü kesmesine izin vermeyeceğini belirtti.

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov bu açıklamaları, Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un Ukrayna temasları sırasında yaptı. Almanya Başbakanı’nın Moskova’da da Putin’le görüşmesi bekleniyor.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson da Avrupa’nın derin bir uçurumun kenarında olduğunu ve Rusya Cumhurbaşkanı Putin’in geri adım atması için hala zaman olduğunu belirtti.

Pasifik’te denizaltı gerilimi

Bölgede gerilim sürerken Rusya Savunma Bakanlığı Cumartesi günü, ABD Büyükelçiliği’nin askeri ataşesini çağırdı. Bakanlık, Pasifik’te Kuril Adaları yakınlarındaki Rusya karasularında ABD denizaltısının bulunduğunu öne sürerek protesto notası iletti.

Rusya, denizaltının bölgeyi terk etmesi emrini başlangıçta dikkate almadığını, ancak donanmanın açıklanmayan “uygun yöntemleri” kullanmasının ardından bölgeden ayrıldığını belirtti. ABD ise gemisinin Rus sularına girdiği iddiasını yalanladı.

Rusya Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Stanislav Gadzimagomedov milletvekillerinin ordunun Rus sularına giren yabancı savaş gemilerini vurup vurmayacağı sorusuna, buna hazır oldukları ancak bu gibi kararların en üst düzeyde alındığı yanıtını verdi.

Biden-Zelenski görüşmesi

ABD Başkanı Joe Biden ve Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski ise Pazar günü yaptıkları telefon görüşmesinde hem caydırıcılık hem de diplomasi için çaba gösterme konusunda hemfikir olduklarını belirtti.

Ukrayna’nın açıklamasında Zelenski’nin, Biden’ın yapacağı bir ziyaretin gerilimin azaltılmasına yardımcı olabileceğini söylediği belirtildi. Ancak bu ayrıntı Beyaz Saray’dan yapılan görüşme açıklamasında yer almadı.

Biden ve Johnson'dan diplomasi vurgusu

Biden ayrıca İngiltere Başbakanı Boris Johnson'la telefonda görüştü. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada iki liderin Ukrayna’nın egemenliğine bağlılıklarını yineledikleri belirtildi. Liderlerin ayrıca NATO’nun doğu kanadında savunma hattının güçlendirilmesi ve Rusya’nın gerilimi arttırmayı seçmesi durumunda müttefiklerle ortaklar arasında Moskova’ya ciddi yaptırımlar uygulanması için hazırlıkların arttırılmasını ele aldıkları belirtildi.

Londra’dan yapılan açıklamadaysa iki liderin Rusya’nın geri adım atması ve Ukrayna’da felaketten kaçınılması için kritik bir diplomasi penceresinin varlığına inandıkları belirtildi.

Johnson’ın sözcüsü ‘‘Liderler Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik tehditlerinden geri adım atması için önemli bir diplomasi penceresinin varlığına inanıyorlar’’ dedi.

Açıklamada liderlerin Ukrayna’ya saldırının Rusya için uzun sürecek bir krize neden olacağını ve hem Rusya hem de dünyanın bundan zarar göreceğini söyledikleri kaydedildi.

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba ile telefonda görüştü.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada Amerika ve müttefiklerinin Ukrayna’nın egemenliği, toprak bütünlüğü, ekonomik ve mali istikrarına bağlı olmaya devam ettiklerinin altı çizildi.

Bakan Blinken’ın, ABD’nin önceliğinin gerilimin azaltılması çabalarının desteklenmesi olduğunu ancak Rusya’nın Ukrayna’ya askeri adım atması halinde buna hızlı, koordineli ve güçlü bir şekilde karşılık verileceğini vurguladığı belirtildi

(vş)