NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, toplantılarda Rusya'nın Ukrayna savaşının küresel sonuçlarının ele alındığını belirtti ve Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da kazanması durumunda bunun dünya genelindeki otoriter liderlere amaçlarına güç kullanarak ulaşabilecekleri şeklinde tehlikeli bir mesaj vereceğini söyledi.

Toplantılara ittifakın Hint-Pasifik ortakları Avustralya, Japonya, Yeni Zelanda ve Güney Kore ile Avrupa Birliği ortakları da katıldı.

Dışişleri Bakanları toplantıda Çin'in Rusya ile artan uyumuna da değindi. Stoltenberg "Müttefikler Çin tarafından Rusya'ya sağlanacak ölümcül yardımın tarihi bir hata olacağı ve ciddi sonuçlar yaratacağı konusunda açık oldu" diye konuştu. Stoltenberg, “Moskova ve Pekin temelini hukuktan alan uluslararası düzene karşı koyarken NATO müttefikleri ve benzer şekilde düşünen ortakları için birlik olmanın her zamankinden daha önemli olduğunu” söyledi.
Stoltenberg, Kremlin'in Ukrayna'ya karşı savaşı finanse etmesini önlemek için uygulanan ekonomik yaptırımlar nedeniyle Çin ile ticaretin Rusya için daha da önemli hale geldiğinin altını çizdi.

"Rusya ve Çin'in ortak açıklamaları boş vaatlerdi"

Stoltenberg, Rusya'nın Belarus'ta taktik nükleer silahlar konuşlandıracağı açıklamasının, bundan günler önce Rusya ve Çin tarafından yapılan ortak açıklamanın "boş vaatler" olduğunu gösterdiğini söyledi.

Stoltenberg, Putin'in Belarus'ta taktik nükleer silah konuşlandıracağı açıklamasının, Rusya ve Çin'in ülkelerin kendi sınırları dışında nükleer silah konuşlandırmaması gerektiği şeklindeki ortak söylemlerinden birkaç gün sonra gelmişti.

Stoltenberg, bunların boş vaatler olduğunu ve Rusya'nın yakından izlenmesi gerektiğini belirtti.

Jens Stoltenberg, "Çin bir düşman değil, ancak Haziran 2022'deki Madrid zirvesinde müttefikler, Çin'in giderek artan saldırgan davranışının kendi çıkarlarına, güvenliklerine ve değerlerine bir meydan okuma oluşturduğuna karar verdiler" dedi.

Bunun Japonya, Güney Kore, Avustralya ve Yeni Zelanda ile ortaklıkları güçlendirmeyi gerekli kıldığını vurgulayan Stoltenberg, Hint-Pasifik bölgesindeki bu dört ortak ülkenin liderlerinin Temmuz ayında Litvanya'nın Vilnius kentinde düzenlenen NATO zirvesine davet edildiğini bildirdi.

Bu sırada Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Çinli mevkidaşı Xi Jinping ile yüz yüze diyaloğu yenileme amacıyla Çin'e yaptığı resmi ziyaretin ilk günündeydi.

Zirvede dışişleri bakanları daha önce Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da aralarında istikrarsızlık, terör ve Çin ile Rusya'nın gittikçe artan faaliyetlerinin de olduğu tehditlere ve zorluklara dikkat çekmişti. Bakanlar ayrıca savunma harcamalarının arttırılmasının önemine de vurgu yaptı.

Stoltenberg, Vilnius'ta Temmuz ayında yapılacak NATO zirvesine değinerek, "Vilnius zirvesinde müttefiklerden yüzde 2'nin tavan değil taban olduğu iddialı yeni bir savunma sözü vermelerini bekliyorum" dedi.

Ukrayna'ya uzun vadeli yardım programı

Toplantıların önemli gündem maddelerinden birini Ukrayna'ya destek oluşturdu. NATO Genel Sekreteri müttefiklerin dün NATO-Ukrayna komisyonunda verdikleri yeni sözleri ve Ukrayna'ya desteğin teşvik edilmesini memnunlukla karşıladığını söyledi.

Stoltenberg, "Ukrayna'ya uzun yıllar sürecek bir yardım programı oluşturmak için çalışmaya başlama konusunda anlaştık. Bu desteğimizin uzun vadede devam edeceğinin açık bir göstergesi" dedi.

Stoltenberg, bu programın Ukrayna'ya Avrupa-Atlantik entegrasyonu konusunda yardımcı olacağını belirterek Ukrayna'nın geleceğinin Avrupa-Atlantik ailesinde olduğunu söyledi.

"İsveç bir an önce ittifaka üye olmalı"

Dışişleri Bakanlarının toplantıları öncesinde NATO, Finlandiya'yı en yeni üyesi olarak kabul etmişti. Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, İttifak'ın yetmiş dördüncü yıldönümü olan 4 Nisan'da ilk kez Finlandiya adına NATO toplantısında yer aldı.
Stoltenberg ayrıca Finlandiya'nın NATO üyeliğinin ardından mütefiklerin İsveç'in mümkün olan en kısa sürede ittifaka dahil olması gerektiği konusunda hemfikir olduklarını kaydetti.

Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Brüksel'deki NATO karargahında ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'a resmi belgeleri teslim ederek Finlandiya'nın NATO'ya katılım sürecini tamamladı.
Toplantıda Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenski Litvanya'nın Vilnius kentinde Temmuz ayında yapılacak zirveye davet edildi. Genel Sekreter Jens Stoltenberg, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dimitro Kuleba'nın da katıldığı NATO dışişleri bakanları toplantısı sonrasında yaptığı açıklamada, "Temmuz ayındaki Vilnius zirvemizde Zelenski ile görüşmeyi dört gözle bekliyoruz" dedi.

"Ukrayna'nın NATO üyeliği bağımsız ve demokratik olmasına bağlı"

Stoltenberg Ukrayna'nın gelecekteki NATO üyeliğinin ülkenin bağımsız ve demokratik olmasına bağlı olduğunu, ancak Rusya işgalinin şu an bunu tehlikeye düşürdüğünü söyledi.

Stoltenberg, Ukrayna güçlerinin savaşın sona ermesinin ardından NATO ile ortak işlerlik yetisinin mümkün olan en yüksek düzeyde olması gerektiğini kaydetti.

(vş)