Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, TBMM Deprem Araştırma Komisyonu'nun talebi üzerine hazırlayıp gönderdiği raporu açıklayarak,”6 Şubat depreminde yıkılan şehirlerimizin yeniden yapılanmasında 6 Şubat depreminin gözümüze batırdığı gerçekleri tersyüz etmeyelim” dedi.
Üşümezsoy, bu bir aydan beri, tüm Antakya'dan İslahiye'ye, İslahiye'den Pazarcık'tan Gölbaşı'ya, Malatya'dan Elbistan'a Göksun'a kadar tüm fay hatları üzerindeki yırtılmayı ve yıkılmaları çalışan İstanbul Üniversitesi'nden İsak Yılmaz, Yıldırım Güngör, Göksel Durak ve Direnç Azaz'ın oluşturduğu ekibin gözlemlerini ve kendi gözlemlerini katarak bu makaledeki görüşleri oluşturduklarını ifade etti.
İnstagramda paylaşımlarda bulunan Prof. Dr. Şener Üşümezsoy, “6 Şubat depremlerinde çalışan fay hatlarının yırtılması ve bu fay hatlarının streslerinin şehirleri yerle bir etmesinde jeolojik gerçekleri ortaya koymak için bir aydan bu yana arazide olan İstanbul Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği bölümünden arkadaşlarımızın da bize ilettiği, gördüğümüz veriler maalesef tam tersyüz edilerek televizyonlarda dile getirilmektedir” dedi.
Üşümezsoy şunları kaydetti:
“Özellikle yıkılan şehirlerin yeniden kurulması döneminde depremin yarattığı yıkımı zemin, fay ve sert kaya ilişkisini tam tersyüz eden ve depremin gözümüze batırdığı gerçeklere karşı kör olan bir anlayış “Depremde sert kayalar, kaya zeminler üzerindeki binalar yıkıldı, yumuşak zeminde havza içindeki yerleşimler yıkılmadı” gibi tamamen gerçekten kopuk bazı açıklamalar maalesef televizyonlarda yer bulmaktadır. Bu olgu hemen satır alınmakta ve yeniden kurulacak şehirlerin havzalar üzerine kurulmasına doğru hızla yol alınmaktadır. Oysa burada özellikle de mühendislerin “Biz her zeminde yapı yaparız” gibi son derece pahalı ve gereksiz bir açıklama da maalesef söze getirilebilmektedir.
“Yüksek katlı yapılanmalar değil alçak yatay mimari” diyerek havzalara, yerle bir olan havzaların içine doğru yayılma düşüncesini sinsice içinde taşıyan fikirler bu şekilde piyasaya sunulmaktadır.  Yani “Kaya zeminlerdeki binalar hayret edecek şekilde yıkılmıştır ama yumuşak zeminlerdeki, havza içindeki zeminlerde yıkım çok olmamıştır” gibi; gerçeği, bölgeye giden herkesin gözlerine batan gerçeği tersyüz etmek gibi bir noktaya gidilerek ve bu doğrultuda şehirlerin yeniden yapılanmasında bu ilke doğrultusunda ilerlenmektedir.
İkinci tehlikeli nokta ise: fay hatlarını sınırlayarak, yani fay çizgisini, yırtılan fayın çizgisinde dik olarak 100 metrelik bir alanda yasak getirmek ama onun dışında yapılanmaya engel getirmemek.
Oysa fay hatlarını haritamızda görüldüğü gibi mavi çizgiyle gösterdiğim noktada Amik ovasının batı kenarından Amanos Dağları'nın kenarından, Kırıkhan...Kırıkhan, İslahiye ve oradan Türkoğlu'dan doğuya doğru Pazarcık ve Gölbaşı'na doğru uzanan, 6 Şubat birinci depremde incelediğimiz noktada zemin içinde ilerleyen faylar dışında kayalar içinde ilerlemiş faylar da söz konusudur. Zemin içindeki binalar tümüyle yıkılmışken, kayalardaki binalar yıkılmamıştır. Bunun en tipik örneği ise TOKİ binalarıdır. Çünkü şehir dışı sayılan ve rantı olmayan, itibarı olmayan alanlarda yapıldığı ileri sürülen bu binalarda yıkım olmamıştır. Şehir içi merkezi bölgelerdeki en yeni tarihlerde inşa edilmiş binalar bile yerle bir olmuştur.
Diğer bir gerçek ise fay hattından çok daha uzakta olan -örnek: Erkenek fayı- Gölbaşı kuzeyindeki fayla Adıyaman bölgesi arasında büyük bir mesafe olduğu halde Adıyaman yerle bir olmuş, Diyarbakır'a doğru yıkımlar gitmiş. Diğer taraftan ise Maraş içinden geçen fayların aktif olamadığı; Engizek Fayı, Engizek Dağları'nın güneyinden geçen bindirme fayı veya Ahır Dağının güneyinden geçen fay hatlarının da bir çalışma olmadığı halde Maraş kötü zeminler içinde olan Engizek Dağı ve Ahir Dağı arasındaki vadideki zeminde yapılanmalar ve Ahir Dağının güneyindeki yumuşak zeminlerde yapılar yıkılmış ve bu anlamda bakıldığında Maraş Depremi denmesine karşılık faylar çok uzakta olduğu halde Maraş bu anlamda yıkılmıştır.
İkinci depremde ise tamamen Engizek Dağları'nın yükseltisinde yanal atımın yanında düşey bir bileşimde olan bu faylar esas olarak sert zeminde kırılmış ve bu sert zeminde kırılan fayların hemen yakınındaki binalar hatta fayın üstündeki binalar bile yıkılmamıştır.  Buna karşılık Elbistan ovasındaki binalar yerle bir olmuştur. Bunun yanında Doğanşehir'den Yeşilyurt'a ve kuzeyde Akçadağ'a doğru giden fay hattının kırılmasıyla esas olarak Malatya ovasındaki, faydan uzaktaki bölgeler yıkılmıştır.
Pazarcık'ta başlayan kırılma doğuya doğru birinci depremde Gölbaşı'ya doğru ilerleyen bir yanıyla Arap plakasının doğuya doğru ilerlemesiyle, diğer taraftan ise Arap plakasının kuzeye doğru ilerlemesiyle Pazarcık'tan batıya doğru olan yırtılma İslâhiye, Nurdağı, Kırıkhan ve daha güneye doğru kırılmış ama fayın yırtılmadığı, faydan uzakta kalan Hatay ve Samandağ birinci depremde yerle bir olmuştur. “.
(vş)