Türkiye, İstanbul açıklarında sigorta meselesinden kaynaklanan tıkanıklığı gidermek için görüşmeler yapıyor.
Karadeniz'de giderek uzayan gemi kuyruğuyla ilgili yurt dışından yapılan baskılara rağmen Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı'na bağlı Denizcilik Genel Müdürlüğü, gerekli sigorta belgelerine sahip olmayan petrol tankerlerinin geçişinin engellenmeye devam edeceğini ve kontrolların yapılması için zamana ihtiyaç olduğunu bildirdi.
Gemilerin İstanbul'dan geçişinin gecikmesinin yarattığı yığılma, petrol ve tanker piyasalarında tedirginliğe neden oluyor. Bu durum, G7 ülkelerinin ve Avrupa Birliği'nin Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına denk geldi.
Rus limanlarından her gün denize açılan tankerlerin taşıdığı milyonlarca varil petrol, İstanbul ve Çanakkale Boğazları'ndan geçerek Akdeniz'e çıkıyor.
ABD ile temas
Konuya ilişkin olarak diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye göre, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo ile yaptığı görüşmede Türkiye'nin kaygılarını iletti.
Görüşmede Büyükelçi Önal'ın; koruma ve tazmin (P&I) şirketlerinin, tavan fiyatının üzerinde Rus petrolü taşıyan tankerlerin P&I sigortasının geçersiz olacağını duyurmaları üzerine, Türk Boğazlarından geçmeyi planlayan petrol tankerleri için Türk makamlarına bahsek onu sigorta şirketlerinden teyit mektuplarının sunulması ihtiyacına dikkat çektiği belirtiliyor.
Türkiye, İstanbul gibi bir metropolün ortasından geçen Boğaz'a ilişkin can, mal ve seyir güvenliğiyle, çevre faktörlerine dikkat çekiyor.
Denizcilik Genel Müdürlüğü'nden açıklama
Denizcilik Genel Müdürlüğü, bir geminin kaza yapması durumunda meydana gelen hasarın tazmininin uluslararası petrol sızıntısı fonu tarafından karşılanmayabileceğini belirtti.
Yayınlanan açıklamada, "Ülkemiz Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan yaptırım kararları dışında, diğer ülke ve uluslararası kuruluşların yaptırım kararlarını uygulamakla mükellef değildir. Bununla birlikte, yaptırıma tabi bir geminin veya bir yükün Türk Boğazlarından geçiş yapması halinde meydana gelebilecek ve felaket boyutuna varabilecek bir kazada sigorta şirketinin tazmin sorumluluğunu karşılamaması riskini almamız söz konusu değildir" ifadelerine yer verildi.
Denizcilik Genel Müdürlüğü, Türkiye'nin diğer ülkelerle ve sigorta şirketleriyle görüşmeye devam ettiğini kaydetti.
Açıklamada, "Boğazda bekleyen ham petrol taşıyan gemilerin çok büyük çoğunluğu AB’ye ait gemiler olup, yine petrolün çok büyük bir bölümü AB limanlarına gitmektedir" denildi. Bu etken, Ankara'nın Batılı müttefiklerini rahatsız ediyor.
G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve Avustralya, sigorta gibi denizcilik hizmetleri sağlayan şirketlerin, tavan fiyat üzerinden satılmadığı takdirde, Rus petrolünün ihraç edilmesine aracı olmasını engelleme kararı almıştı. Bu uygulamanın amacı, Rusya'nın Ukrayna savaşını finanse edecek gelirini engellemek.
Bununla birlikte, Türkiye ay başından bu yana gemilerin İstanbul Boğazı'ndan geçişleri süresince veya Türk limanlarına uğradıklarında sigorta belgesi sunmalarını gerektiren ayrı bir kural uyguluyor.
"Rutin" olarak tanımladığı sigorta kontrolları nedeniyle Türkiye'ye baskı yapılmasının kabul edilemez olduğunu kaydeden Denizcilik Genel Müdürlüğü, uygun belgelere sahip olmayan tankerlerin Türkiye karasularından uzaklaştırılabileceğini ya da seyahat sürecini kapsayan yeni P&I (Koruma ve Tazmin) sigortalarının ibraz edilmesini zorunlu kılabileceğini bildirdi.
Kazak petrolü
Tribeca denizcilik hizmetleri şirketi, Çanakkale Boğazı'ndan Akdeniz'e geçmek için bekleyen tanker sayısınınsa bir azalarak 8'e düştüğünü bildirdi. İstanbul ve Çanakkale Boğazları'ndan güneye doğru yol almak için bekleyen toplam petrol tankeri sayısı şu anda 28.
İstanbul Boğazı'ndan geçiş bekleyen gemilerin çoğu, Kazak petrolü taşıyor. ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, dün yaptığı açıklamada, tankerlerin yeni prosedürlere tabi tutulmalarını gerektirecek bir durum görmediklerini söyledi.
Yellen, Washington'un, Türkiye'nin tanker geçişlerini engelleme kararında Rusya'nın parmağı olduğuna inanmak için herhangi bir sebebi olmadığını da kaydetti.
Türkiye, Moskova'nın Şubat ayında komşusunu işgal etmesinden bu yana hem Rusya hem de Ukrayna ile olan iyi ilişkilerini dengelemek zorunda kaldı.
Temmuz ayında Ukrayna'nın Karadeniz limanlarından tahıl ihracatını serbest bırakmak için varılan Birleşmiş Milletler destekli anlaşmada da Ankara kilit bir rol oynadı.
(vş)
