NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya girişine veto koyan Ankara'ya, "Finlandiya ve İsveç muhtıra taahhütlerini yerine getirdi. Artık katılım sürecini tamamlamanın ve bu iki ülkeyi NATO'ya tam üye olarak almanın vakti geldi" mesajını gönderdi.
Son günlerde özellikle ABD tarafından dillendirilen barış çağrılarına da katkı yapan Stoltenberg, Kiev'e de seslenerek, "Putin, yalnızca birkaç gün içinde Ukrayna'yı yenebileceğini düşündü. Dokuz ay sonra, başarısızlık üstüne başarısızlık ekliyor. Ancak Rusya'yı hafife almak büyük bir hata olur" diye konuştu.
İspanya'nın başkenti Madrid'de düzenlenen NATO Parlamenterler Asamblesi (NATO-PA) 68. Genel Kurulu’nda konuşma yapan Stoltenberg, Ankara, Moskova ve Kiev'e önemli çağrılarda bulundu.
Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik sürecine değinen Stoltenberg, "Madrid'de, tüm müttefikler tarihi bir karar alarak, bu iki ülkeyi NATO'ya katılmaya davet etti. Katılım protokollerini imzaladık ve şimdi, onay süreci neredeyse tamamlandı. 30 müttefikten 28'i bu protokolleri onaylamış durumda. Haziran ayında Madrid'de Türkiye, Finlandiya ve İsveç Üçlü Mutabakat Zaptı'nı imzaladı. Finlandiya ve İsveç taahhütlerini yerine getirdiler. Teröre karşı ortak mücadelemizde güçlü ortaklardır. Dolayısıyla, katılım sürecini tamamlamanın ve Finlandiya ile İsveç'i NATO'nun tam üyeleri olarak kabul etmenin vakti geldi" dedi.
Genel Kurul'da parlamenterlerin sorularını da yanıtlayan Stoltenberg, "Rusya'dan Finlandiya ve İsveç'e bir saldırı olması durumunda, NATO'nun harekete geçmemesi düşünülemez. Her türlü garantiye sahipler. Artık meclis onay süreçlerinin tamamlanmasını istiyorum ama sürecin hiç olmadığı kadar hızlı işlediğini de unutmayalım" diye konuştu.
NATO'ya üye 30 ülkeden yalnızca Türkiye ve Macaristan, üyelik protokollerini kendi parlamentolarında onaylamadı. Macaristan, yıl sonunda onaylanacağını duyururken, Türkiye, hala özellikle İsveç'ten "teröre destek vermeyi sonlandıran somut adımlar" atmasını bekliyor.
İstanbul’daki terör saldırısını kınadı
NATO Genel Sekreteri, Türk grubunun "tahıl koridoru anlaşmasının süresinin uzatılmasıyla" ilgili sorusu üzerine de, "Türkiye ve Cumhurbaşkanı Erdoğan, tahıl koridoru anlaşmasının uzatılmasında, esir değiş tokuşlarında çok kilit ve önemli bir rol oynadı. Türkiye NATO'nun önemli ve etkili bir üyesi. Türkiye terörizme karşı mücadelede de çok güçlü bir NATO ülkesidir. Bu vesileyle geçen hafta İstanbul'da gerçekleşen vahşi terör saldırısını da kınıyoruz" diye konuştu.
"Rusya'yı hafife almak büyük hata olur"
Konuşmasında Rusya-Ukrayna savaşında gelinen noktayı değerlendiren Stoltenberg, Rus lider Putin'n, yalnızca birkaç gün içinde Ukrayna'yı yenebileceğini düşünerek işgalde bulunduğunu ancak bugün başarısızlık üzerine başarısızlık eklediğini söyledi.
Stoltenberg, "Dokuz ay sonra, Ukraynalılar topraklarını işgalden kurtarma mücadelesini sürdürüyor. En son Herson kurtarıldı. Ancak Rusya'yı hafife almak büyük bir hata olur. Önemli askeri yeteneklere ve yüksek sayıda birliğe sahipler. Rusya önemli kayıplar vermeye ve Ukrayna halkına korkunç acılar çektirmeye hazır" dedi.
NATO'ya uzun uzun vadede Ukrayna'yı desteklemeye hazırlıklı olunması çağrısı da yapan Genel Sekreter, "Evet, bu desteğin bir bedeli olduğunu biliyorum. Ülkelerimizde birçok insan hayat pahalılığıyla karşı karşıya. Enerji ve gıda faturaları artıyor. Bunlar çoğumuz için zor zamanlar. Ancak NATO Müttefikleri olarak ödediğimiz bedel parayla ölçülüyor. Ukraynalılar ise kanla ölçülen bir bedel ödüyorlar. Ve eğer Putin'in kazanmasına izin verirsek, hepimiz çok daha yüksek bir bedel ödemek zorunda kalacağız. Dünyanın dört bir yanındaki otoriter rejimler, istediklerini kaba kuvvetle elde edemeyeceklerini öğrenecekler" ifadelerini kullandı.
"Savunma bütçesi en az yüzde 2 olmalı"
NATO'nun Ukrayna'ya silah ve eğitim desteği verdiğini belirten Norveçli politikacı, "Soğuk Savaş'ın sona ermesinden bu yana toplu savunmamızın en büyük takviyesini hayata geçirdik. Şimdi daha da fazlasını yapıyoruz. Bütün bunları yapmak için savunmaya daha fazla yatırım yapmamız gerekiyor. Vilnius'taki Zirvede savunma yatırımları önemli bir konu olacak. Ülkelerin gayrısafi yurtiçi hasılalarının yüzde 2'si savunma yatırımlarımız için tavan değil, taban olarak kabul edilmelidir. Ukrayna'daki savaş bazı önemli güvenlik açıklarını ortaya çıkardı. Çok uzun süredir evlerimizi ısıtmak ve jetlerimizi uçurmak için Rus petrolüne ve gazına bağımlıyız. Ve Rusya'nın enerjiyi nasıl silah haline getirdiğini gördük. Bize şantaj yapmak ve Ukrayna'yı desteklememizi için bu gücünü kullanmaya çalıştı. Ancak Putin başarılı olamadı. Müttefikler şimdi kaynaklarını çeşitlendiriyor. Fosil enerjilerden uzaklaşıp yenilenebilir kaynaklara yatırım yapıyoruz. Bu hem güvenliğimiz hem de iklim için iyi" dedi.
Stoltenberg, Rusya'ya bağımlılıktan kurtulurken, yeni bağımlılıklardan da kaçınılması uyarısı yaparak, "En önemlisi Çin. Çin'in kritik altyapımızı, tedarik zincirlerimizi ve kilit endüstriyel sektörlerimizi kontrol etme çabalarının arttığını görüyoruz. Otoriter rejimlere zayıf noktalarımızı kullanma ve bizi baltalama şansı veremeyiz. Bunun için toplumlarımızın ve altyapımızın dayanıklılığını artırmamız çok önemlidir. Hepinizin burada da üzerinize düşeni yapacağınıza güveniyorum" diye konuştu.
Sanchez'den Putin'e: "Ukrayna'yı rahat bırak"
Jens Stoltenberg, iki İskandinav ülkesinin yanısıra, Moldova, Gürcistan ve Bosna Hersek gibi yakın komşularla ve dünyadaki tüm benzer düşünen ülkelerle yakın ilişki kurmanın zamanının geldiğini söyledi.
Genel Sekreter, NATO’nun "Latin Amerika'dan Orta Doğu'ya ve Kuzey Afrika'dan Hint-Pasifik bölgesine kadar, pek çok ülkeyle güvenlik çıkarlarını paylaştıklarını ve aynı zorluklarla karşı karşıya olduklarını" kaydetti.
Stoltenberg, "Baskıya karşı özgürlüğü, zulme karşı demokrasiyi, hepimizin yararına olan uluslararası kurallara dayalı kurumları desteklemeliyiz" diyerek sözlerini noktaladı.
(vş)
