Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Bingöl Milletvekili Cevdet Yılmaz başkanlığında toplandı.
Dünkü seçimde Komisyon Başkanlığı görevini üstlendiğini anımsatan Yılmaz, bu dönemin başarılı hizmetlere vesile olması temennisini dile getirdi.
Görüşmelerde, Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu, Nükleer Düzenleme Kurumu, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü, Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu, Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü, Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu bütçeleri de ele alınacak.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Bakanlığının bütçesine ilişkin sunumuna başladı.
Dönmez, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda Bakanlığının 2021 yılı bütçesinin sunumunda, Türkiye'de eylül sonu itibarıyla kurulu gücün 93 bin 207 megavata çıktığını söyledi.
Türkiye'nin son 18 yılda elektrik tüketiminde ortalama yüzde 5'lik artış olduğunu aktaran Dönmez, 2000'in başlarında 130 milyar kilovatsaat olan tüketimin 2019 sonunda 303 milyar kilovatsaate yükseldiğini belirtti.
Dönmez, 2020'nin ilk 9 ayında elektriğin yüzde 46'sının yenilenebilir enerji kaynaklarından üretildiğine işaret ederek "Geri kalan üretimin yüzde 34’ü kömürden, yüzde 19’u doğal gazdan, geri kalanı ise diğer kaynaklardan sağlanmış olup, yerli ve yenilenebilir kaynakların payı yüzde 61 olarak gerçekleşmiştir." ifadesini kullandı.
Yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretiminin 2000'li yıllarda 34 milyar kilovatsaat olduğunu anımsatan Bakan Dönmez, "Bu, 2019'da dört katına çıkarak 133 milyar kilovatsaat oldu. 2020'nin ilk 9 ayında yenilenebilir enerjiden üretilen elektrik enerjisini kaynak bazında incelersek yaklaşık olarak, toplam elektrik üretimindeki hidroelektriğin payı yüzde 29, rüzgarın payı yüzde 8, güneşin payı yüzde 4, jeotermalin payı yüzde 3 ve biyokütlenin payı yüzde 2 olarak gerçekleşmiştir." bilgisini paylaştı.
Bakan Dönmez, yenilenebilir enerji kaynaklı kurulu gücün 2020 Eylül sonunda 47 bin megavata ulaştığına dikkati çekerek, toplam kurulu gücün yarısından fazlasını oluşturduğunu vurguladı.
Dünya genelinde kömürün birincil enerji arzındaki oranının yüzde 26,9, elektrik üretimindeki oranının ise yüzde 38,2 olduğunu anımsatan Dönmez, "Yerli kömürün enerji arz güvenliğinde önemli bir enstrüman olması kapsamında yürütülen çalışmalar neticesinde, ülkemizin linyit rezervine 11 milyar ton ilave edilerek toplam rezerv 8,3 milyar tondan 19,3 milyar tona çıkarılmıştır." ifadesini kullandı.
Dönmez, doğal gaz arz güvenliği kapsamında yıllık 32 milyar metreküp taşıma kapasitesine sahip Güney Gaz Koridoru’nun ana omurgasını oluşturan TANAP üzerinden 2020 Eylül sonu itibarıyla Türkiye'ye yaklaşık 7 milyar metreküp gaz sevkiyatı gerçekleştiğini bildirdi.
TANAP'ın Avrupa'ya gaz arz edecek kısmının çalışmalarının da tamamlandığını belirten Dönmez, TAP'ın işletmeye alınmasının ardından yıllık 10 milyar metreküp Azerbaycan gazının Avrupa'ya arz edileceğini vurguladı.
Dönmez, İzmir Aliağa’da ve Hatay/Dörtyol’da devreye alınan Yüzer LNG Depolama ve Yeniden Gazlaştırma Ünitesi (FSRU) terminallerinin ardından, Saros Körfezinde üçüncü FSRU tesisinin devreye alınması için çalışmaların devam ettiğini kaydederek "170 bin metreküp depolama ve günlük 28 milyon metreküp gazlaştırma kapasitesine sahip Türkiye'nin yeni FSRU gemisi Ertuğrul Gazi ise yıl sonunda ülkemizde olacaktır." dedi.
Bakan Dönmez, Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın (TPAO) yurt içi petrol üretiminde günlük 50 bin varili geçerek son 20 yılın en yüksek üretimine ulaştığını belirtti.
Doğu Akdeniz ve Karadeniz'de de çalışmaların kararlılıkla yürütüleceğini vurgulayan Dönmez, "Diğer taraftan, sismik araştırma gemilerimiz Barbaros Hayreddin Paşa ve Oruç Reis, sondaj gemilerimiz Fatih ve Yavuz ile denizlerimizde detaylı aramalar yürütüyoruz. Fatih gemimiz 5 Kasım'da Sakarya Sahası'ndaki Türkali-1 kuyusunda sondaja başlamış olup 31 Ocak'ta teslim alınan ve modernizasyonu tamamlanarak Mersin/Taşucu limanından ayrılan Kanuni sondaj gemimiz ise 2021'in ilk aylarında Karadeniz'de faaliyete başlayacaktır." dedi.
Dönmez, bugüne kadar Barbaros Hayreddin Paşa ve Oruç Reis sismik araştırma gemileriyle Doğu Akdeniz'de 46 bin kilometrekare ve Karadeniz'de 33 bin kilometrekare üç boyutlu sismik veri toplandığına dikkati çekerek "Yeni arz kaynaklarının ortaya çıkarılması ve mevcut rezervlerimizin geliştirilmesine yönelik karada ve denizde yürütülen hidrokarbon arama ve üretim faaliyetleri kapsamında 2020'nin ilk 9 ayında 3'ü denizde 73'ü karada toplam 76 arama, üretim ve tespit kuyusu açılmış olup, yaklaşık 186 bin metre sondaj yapılmıştır." diye konuştu.
Karadeniz'deki Tuna-1 kuyusunda 405 milyar metreküplük doğal gaz rezervi keşfedildiğini anımsatan Dönmez, burada sürecek çalışmalar kapsamında Sakarya havzasında yaklaşık 40 kuyu açılacağını aktardı.
Dönmez, mevcut tüketim miktarına bakıldığında bu keşfin piyasa ihtiyacının önemli bir miktarını karşılamasının beklendiğine işaret ederek "Yaklaşık 49 milyar metreküp gaz ithalatını kapsayan uzun vadeli doğal gaz alım kontratlarımızın süresinin önümüzdeki 5-6 yıllık dönem içerisinde dolacağı dikkate alındığında, ülkemizin doğal gaz ithalat planlamalarının yeniden değerlendirilmesi ve olası müzakerelerin bu yeni durum gözetilerek yapılması gerekecektir." ifadelerini kullandı.
Güneş Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) kapsamında Karapınar Güneş Enerjisi Santrali (GES) ile yaklaşık 1,4 milyar dolar yatırım büyüklüğü olan Avrupa ve Orta Doğu'nun tek tam entegre güneş paneli üretim tesisinin açıldığını hatırlatan Dönmez, "Bu tesis sayesinde 100 milyon dolarlık panel ve ekipman ithalatı önlenecek olup burada üretilecek ilk yerli güneş panelleri 1000 megavatlık Karapınar GES'te kullanılacaktır." dedi.
(VŞ)
