euronews'in RÖP programına konuk olan Akıncı, "15 Temmuz'da askeri kalkışma olduğunda Türkiye'de sivil yönetime desteğimizi ortaya koyduk; Türkiye'nin demokrasisine, sivil yönetimine, halkına onun kararına duyduğumuz saygı gereği bunu yaptık. Şimdi biz de Kıbrıs Türk demokrasisine, halkımızın kararına aynı saygıyı bekliyoruz. Seçimde kimsenin bir taraf olmak gibi bir yanlışa düşmemesini bekliyoruz. Bu konuda ipuçları olduğu için söylüyorum" dedi.
Cumhurbaşkanı Akıncı, euronews'e verdiği demeçte, Doğu Akdeniz'deki güncel olaylardan, Kıbrıs'ta Kuzey-Güney görüşme sürecine kadar birçok konuya açıklık getirdi.
Kıbrıs Türk halkının mücadele dolu tarihine değinen Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, Türkiye ile “iyi ilişkilerin” tanımı ve üzerine yapıştırılan “Türkiye düşmanı” etiketi hakkında da değerlendirmelerde bulundu.
'Bölgedeki sıcaklık doğal gazın bulunmasıyla daha da yükseldi'
Doğu Akdeniz’in geçmişten bu yana oldukça sıcak bir bölge olduğunu söyleyen Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı, doğal gazın bulunmasından sonra bu sıcaklığın daha da yükseldiğini ifade etti.
Akıncı, Doğu Akdeniz’de tüm tarafların ve paydaşların bir araya gelerek, akılcı bir şekilde ortak izleyecekleri bir siyasetin herkesin yararına olacağını savunduğunu dile getirdi. Akıncı, “Bu zenginliğin -ki ne kadar olduğu konusunda tabii ki daha kuşkular devam ediyor. Birtakım ön bulgularla şu an birtakım rakamlar söyleniyor ama günün sonunda daha binlerce metrenin altında bulunan bir kaynaktan bahsediyoruz- yeryüzüne ulaştırılıp, tüm tarafların yararına kullanılması akıl işidir” dedi.
'Kıbrıs sadece Rumlardan ibaret bir ada değildir'
Türkiye’nin sahilleri uzun önemli ülkelerden bir tanesi olduğunu ifade eden Akıncı, Kıbrıs’ın da Kıbrıs Türk tarafı dışlanarak, sadece Rumlardan ibaret bir ada olmadığını söyledi.
Akıncı, Doğu Akdeniz’deki enerji denkleminde Türkiye ve KKTC’nin yer almasının kaçınılmaz olduğunu vurguladı. “Bizleri bu denklemin içerisinde görmek istemeyenler, farklı ülkelerle birtakım uzlaşıya giderek, Türkiye ve Kıbrıslı Türkleri dışlama siyasetine yöneldiler” diyen Akıncı, bunların başında Kıbrıs Rum tarafının Yunanistan ile bir araya gelerek Mısır ve İsrail ile kurduğu ilişkinin geldiğini kaydetti.
Bu ilişkilerde en göze çarpan unsurun, Türkiye ile bu iki ülke arasında zayıflayan ilişkileri olduğuna dikkat çeken Akıncı, “Halbuki bu şekilde ilişkiler kurarak, çok da ekonomik akla uygun olmayan projelerin peşinden gidileceğine, KKTC ve Türkiye de birer aktör olarak düşünülseydi, herkesin yararına olacak, çok daha ekonomik formüller üretilebilirdi” şeklinde konuştu.
“El ele verirsek bu ada cennet olur. Bu ada Türkiye için de ilerisi için iyi bir ilişki geleceği sunar, Türk-Yunan ve Türk Avrupa ilişkilerine katkı sağlar. Ama savaşın bize getireceği ne var ölümden, acıdan, kandan başka”
Mustafa Akıncı
KKTC Cumhurbaşkanı
Bunun yerine East-Med (Doğu Akdeniz Doğal Gaz Boru Hattı) Projesi’nden bahsedildiğini ifade eden Akıncı şöyle konuştu: “Doğal gazı Avrupa’ya taşımak için İsrail’den Güney Kıbrıs’a, onun üzerinden Girit’e, ana kara Yunanistan’dan İtalya’ya uzanacak bir borudan bahsediyoruz. Ege’nin çok daha derin sularından geçecek, çok daha uzun, maliyetli ve uzun süreli bir projeden bahsediyoruz. Bunun yerine eğer boru seçeneği gündeme gelecekse, Akdeniz sularından Türkiye üzerinden Avrupa’ya intikali çok daha mantıklı olabilirdi. Ancak bunun yerine karşılıklı zıtlaşmalar ve gerginlikler görüyoruz.”
'Herkesin kendi yoluna gitmesi seçeneğinde gerginlikler yaşanacak'
Doğu Akdeniz’deki enerji paylaşımı ve enerji şirketleri temelinde üç yol izlenebileceğini hep dile getirdiğinden de bahseden Akıncı, tarafların, bir tarafta Kıbrıs sorunu diğer tarafta Türkiye’nin Yunanistan ile ihtilafları varken, morotoryum ilan ederek, sorunlar hallolduktan sonra enerji faaliyetlerine devam etmelerinin daha akılcı olabilecekken bunun yapılmadığına işaret etti.
Akıncı, “Çünkü en başta Rum tarafı Total, Eni, Exxon Mobil gibi şirketlerle ayrı anlaşmalar yaparak araştırma ve kazıya yöneldi. İkinci yol diyalog ve akıl yoluydu biz bunu masaya koyduk, hala masadadır. Bu önerinin özünü bu doğal zenginliklerin hepimizin olduğu oluşturuyor. Sadece Rumların değil Kıbrıslı Türklerin de hakkı olduğunu teslim ediliyor. AB, BM, ABD de bunu söylüyor. Dolayısıyla bu ortak zenginliği birlikte planlayıp, çıkarıp birlikte adil bir şekilde paylaşalım diyoruz. Ancak Rum tarafı, bizimle uzlaşıya yanaşmıyor. O zaman geriye üçüncü yol kalıyor, bu da herkesin kendi yoluna gitmesidir. Rum tarafı araştırıyorsa, biz de araştıracağız, bu durumda da şu anda olduğu gibi gerginlikler yaşanacak” açıklamalarında bulundu.
'Türkiye Avrupa’dan, Avrupa da Türkiye’den vazgeçemez'
Güney Kıbrıs’ta Fransa’nın İtalya’nın da dahil olduğu Savunma İşbirliği Anlaşması çerçevesinde gerçekleştirdiği askeri tatbikatlar, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’nin Güney Kıbrıs’a yönelik silah ambargosunu kaldırmasını ve Türkiye’nin bölge politikasını da yorumlayan Akıncı, yaşananların yanlış olduğunu bunu da söz konusu ülkelerin temsilcilerine söylediğini, yaptıkları yanlışları anlatmaya çalıştığını ifade etti.
Akıncı, Fransız Büyükelçisi’nin hem Türkiye’yi iyi bilmesi hem de Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un kabinesinde yer almasını istemesi nedeniyle Kıbrıs’taki görevinden ayrıldığını ve kendisine de bir veda ziyaretinde bulunduğunu söyleyerek, “Fransa’nın hem bölgede hem AB kurucu ülkeleri arasında önemli bir ülke olduğunu hem de Güvenlik Konseyi’nin daimi üyelerinden biri olduğunu hatırlattım. Doğu Akdeniz politikasında sadece Rumları ve Yunanistan’ı kayıran bir siyasetin doğru bir siyaset olmadığını, Kıbrıs’ta taraflar arasında daha dengeli bir politika izlemeleri gerektiğinin altını çizdim. Türkiye ile AB münasebetlerinin Fransa için de önemli olması gerektiğini hatırlattım. Ben Türkiye ile AB’nin ilişkilerinin daha iyiye giderek, gelişmesini arzu ediyorum” ifadelerini kullandı.
Akıncı ayrıca Türkiye’nin Avrupa, Avrupa’nın da Türkiye ile yakın ekonomik ilişki içerisinde olmasının da ilişkiler için ayrı bir önem taşıdığına işaret etti. Akıncı, “Türkiye Avrupa’dan, Avrupa da Türkiye’den vazgeçemez, vazgeçmemeli” dedi.
(VŞ)
