İran'ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, Salı günü yaptığı açıklamada, Ukrayna'daki savaşın durdurulması gerektiğini söyledi. Hamaney, açıklamasında, Amerika'nın "mafya benzeri rejimini" Ukrayna’daki çatışmayı yaratmakla suçladı.
Geçtiğimiz hafta ordusuyla Ukrayna'yı işgal eden Rusya, yıllardır Batı yaptırımları altında olan İran için stratejik bir ortak. Tahran ve Washington yıllardır birbiriyle düşmanken, İran ve Rusya ticari bağları derinleştirdi ve Suriye’deki savaşta müttefik oldu.
Televizyonda yayınlanan bir konuşmasında Hamaney, “Amerikan rejimi krizler yaratıyor, krizlerle yaşıyor ve dünyadaki çeşitli krizlerden besleniyor. Ukrayna bu politikanın bir başka kurbanı” dedi.
Hamaney, konuşmasında, “Bana göre Ukrayna, Amerika'nın hazırladığı krizlerin kurbanı” ifadesini kullandı.
Hamaney, “Buradan çıkarılacak iki ders var. Amerikalı ve Batılı güçlerin desteğine bağımlı olan devletlerin, bu tür ülkelere güvenemeyeceklerini bilmeleri gerekiyor” diye ekledi.
2015 nükleer anlaşmasını yeniden canlandırma konusunda İran ile dünya güçleri arasında Viyana'da kritik bir aşamaya gelindiği bu dönemde Hamaney, Washington ve diğer Batılı ülkeleri eleştirdi.
İranlı bir yetkilinin Reuters'a yaptığı açıklamalara göre, ilerlemeye rağmen müzakerelerdeki kilit nokta, Tahran'ın İran'daki birkaç eski ancak bildirilmemiş tesiste rastlanan uranyum izleri meselesinin bir daha açılmamak üzere kapatılmasını istemesi.
Tahran, Birleşmiş Milletler nükleer gözlemcisi Uluslararası Atom Enerjisi Dairesi'nin (IAEA) İran'ın uranyum izlerini tam olarak açıklayamadığı yönündeki iddialarına karşı çıkıyor.
İngiltere'nin görüşmelerdeki baş müzakerecisi Stephanie Al-Qaq, IAEA'yı savundu ve İngiltere, Fransa ve Almanya'nın IAEA’nın çalışmalarına müdahale edilmesine karşı olduğunu söyledi.
Al-Qaq Twitter’da, “IAEA'nın bağımsızlığından taviz vermeye yönelik her türlü girişimi her zaman reddedeceğiz” dedi.
İran tarafının Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Amerika'nın Tahran'ın kalan taleplerini karşılamak için siyasi bir karar alması halinde anlaşmayı yeniden canlandırma çabalarının başarılı olabileceğini söyledi. Aylardır süren müzakereler, İranlı bir diplomatın sonuç için “şimdi ya da asla” diye tanımladığı bir döneme girdi.
Görüşmelerdeki riskler yüksek. On aylık müzakerelerin başarısızlığı, yeni bir bölgesel savaş, Batı'nın İran'a daha sert yaptırımları ve Ukrayna çatışması nedeniyle zaten yüksek olan dünya petrol fiyatları üzerinde yukarı yönlü baskının devam etmesi gibi riskleri taşıyabilir.
İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, müzakerelerde kalan konuların yaptırımların ne ölçüde geri alınacağı ve Amerika'nın anlaşmadan bir daha vazgeçmeyeceğinin garantisi gibi meseleleri içerdiğini söyledi.
Müzakerelerde yer alan tüm taraflar, yaptırımların hafifletilmesi karşılığında Tahran'ın nükleer programını durdurma anlaşmasının yeniden canlandırılması yönünde ilerleme kaydedildiğini söylüyor. Amerika, anlaşmayı 2018 yılında terk etmişti. Ancak hem Tahran hem de Washington, aralarında hala aşılması gereken bazı önemli farklılıklar olduğunu söylüyor.
(vş)
