Rusya ve Filipinler’den iki gazeteci 2021 Nobel Barış Ödülü’nü Norveç’in başkenti Oslo’da düzenlenen törenle aldı. Norveç Nobel Komitesi, iki isme basın özgürlüğünü koruma adına çabalarından ötürü ödülü verdiğini açıkladı. 1935’ten bu yana ilk kez gazetecilere Nobel Barış Ödülü veriliyor.

Nobel Barış Ödülü Filipin asıllı Amerikalı gazeteci Maria Ressa için en son onur. Daha önce Ressa, Filipinler’de basın özgürlüğünü savunma adına çabalarından dolayı çeşitli ödüller almıştı.

Ressa, ödül almaya giderken düşüncelerini gazetecilerle paylaştı: “Bir tarafım mutlu ama ayrıca öfkeli, daha iyi bir geleceği umut ediyor.”

Maria Ressa, Rappler adlı haber sitesini kurdu. Yetkililer iznini askıya aldı. Ressa, Filipinler Devlet Başkanı Rodrigo Duterte’yi sıkı şekilde eleştiren bir gazeteci. Devletin uyuşturucuyla mücadele sırasında uyguladığı şiddeti haber yapması, yetkililerle çatışmasına yol açıyor.

Ressa, birçok kez tutuklandı. Son olarak 2020’de sanal hakaretten suçlu bulundu ve 6 yıl hapse mahkum oldu. Şu sıralar kefaletle dışarda.

Filipinler kabinesinden bir bakan ona ve diğer 6 haber kuruluşuna karşı iftira davası açtı.

Bu hafta başında Manila’da bir mahkeme Ressa’nın Oslo’ya gitmesine izin verdi, uçuş riski olmadığını belirtti. Ressa, “İşlerimizi yapmaya devam edebilmemiz için küçük bir ödül hissini veriyor ancak bunun için endişelenmemeliyiz. Benim için 10 tutuklama emri olmamalı. Kefaletle dışarda olmamalıyım. Çok fazla ‘olmamalı’ var” diyor.

Ressa, 2021 ödülünü Rus gazeteci Dmitry Muratov’la paylaşıyor. Muratov, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i sıkça eleştiren Novaya Gazeta’nın yayın yönetmeni.

2000’den bu yana Novaya Gazeta çalışanları yaptıkları işlerle bağlantılı olarak öldürüldü. Öldürülenler arasında gazetenin en üst düzey araştırmacı muhabiri Anna Politkovskaya vardı.

Muratov, ödülü kazandıktan sonra duygularını şu ifadelerle muhabirlerle paylaşmıştı: “Bizim için ödül, hayatını kaybeden arkadaşlarımızın anılarının dikkate alınması anlamına geliyor”

Eski Sovyet Lideri ve Nobel Barış Ödülü sahibi Mikhail Gorbachev Novaya Gazeta’nın kurucularından. Gorbachev, Muratov’u cesur bir gazeteci olarak niteliyor.

Rusya Devlet Başkanı Putin’e Muratov’un Nobel ödülü sorulduğunda uyarıda bulunmayı ihmal etmedi: “Eğer Rus yasalarını ihlal etmek için Nobel Ödülü’nün arkasına gizlenirse bunu kendisine ilgi çekmek için ya da başka nedenlerden dolayı kasıtlı yaptığı şeklinde yorumlanacak.”

İlk kez 1935 yılından bu yana Nobel Barış Ödülü gazetecilere veriliyor.

Gazetecileri Koruma Komitesi’nden (CPJ) Joel Simon, “Eğer yaşadığınız toplumu şekillendirmekle ilgileniyorsanız, eğer liderleri sorumlu tutabilmekle ilgileniyorsanız, iklim değişikliği ya da salgından kurtulmak gibi sorunları çözmekle ilgileniyorsanız, bilgilendirilmeye ihtiyacınız var ve gazeteciler işlerini yapamazsa bilgilendirilemezsiniz” diyor.

Filipinler ve Rus hükümetleri gazetecileri hedef aldıklarını ya da baskı uyguladıklarını reddediyor.

(vş)