Seçimi, muhafazakarların Ulusal Koalisyon Partisi ile Finliler Partisi kazandı.
Finlandiya'da Aralık 2019'dan bu yana merkez sol koalisyon hükümetinin başında bulunan ve dünyanın en genç Başbakanı olan Sanna Marin liderliğindeki Sosyal Demokratlar dün yapılan genel seçimin kesin olmayan sonuçlarına göre, Ulusal Koalisyon Partisi'nin ve Finliler Partisi'nin ardından yalnızca üçüncü sırada yer alıyor.
Finlandiya'da dün yapılan genel seçimde, 4 milyon 540 bin seçmenin yüzde 72'si sandığa gitti. Ulusal Koalisyon Partisi oyların yüzde 20,8'ini alarak, Parlamento'da 48 sandalye çıkardı.
İkinci gelen, milliyetçi Finliler Partisi ise oyların yüzde 20,1'ini alarak 46 sandalye almayı başardı. Üçüncü sıradaki Başbakan Sanna Marin'in partisi Sosyal Demokratlar, oyların yüzde 19,9'unu alarak 43 sandalyede kaldı.
Kesin olmayan sonuçlara göre, 200 sandalyesi bulunan Finlandiya parlamentosunda, Ulusal Koalisyon Partisi 48, Finliler Partisi 46, Sosyal Demokrat Parti 43, Merkez Parti 23, Yeşiller Birliği 13 ve Sol İttifak 11 vekille temsil edilecek.
NATO üyeliği hükümetin koltuğunu korumasına yetmedi
Finlandiya'nın seçimlerden yalnızca iki gün önce NATO'ya tam üye olması da mevcut hükümetin koltuğunu korumasına yetmedi. İsveç'ten sonra, jeopolitik tarihe "Finlandiyalılaşma" diye giren 200 yıllık tarafsızlığını bir kenara bırakarak, radikal bir kararla ülkesini NATO'ya sokan Başbakan Sanna Marin seçimlerde ancak üçüncü gelebildi.
Bu sonuçlara göre, Ulusal Koalisyon Partisi'nin lideri Petteri Orpo, bir sonraki hükümeti kurmakla görevlendirilecek. Muhafazakar Partiy’i 2016'dan beri yöneten Petteri Orpo, 2017-2019 yılları arasında tarım, maliye ve finans bakanlıkları ile kısa süre İçişleri Bakanlığı görevini yürüttü.
Ülkede daha çok "sert bir kemer sıkma politikası" izlediği 2019 yılındaki finans bakanlığıyla tanınan Orpo, mevcut Başbakan Sanna Marin'in aksine uluslararası sahnede tanınmayan bir profile sahip. Ekonominin belirlediği bir kampanya yürüten Orpo, sosyal harcamaları kısarak bütçe açığını azaltma sözü vererek, partisinin oylarını yüzde 4 arttırdı ve 8 yeni sandalye kazanmayı başardı.
Koalisyon arayışları başladı
Sanna Marin başkanlığındaki hükümet, Sosyal Demokrat Parti, Merkez Parti, Yeşil Birliği, Sol İttifak ve İsveç Halk Partisi'nin parçası olduğu koalisyondan oluşuyordu. Ancak ilk sonuçlara göre, mevcut hükümetin milletvekili sayısı 100'ü geçemiyor ve tahminlere göre 200 milletvekili bulunan parlamentoda çoğunluğun elde etmesi için yeni bir koalisyonun oluşması gerekiyor.
Dün akşam seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından, Finlandiya'yı düzeltme sözü veren ve "önceliği ekonomiye vereceğini" taahhüt eden muhafazakar lider, kampanya dönemindeki kutuplaşmaya da değinerek taraflar arasında "güveni yeniden tesis etmek" ve "güçlü çoğunluğa sahip bir hükümet kurmak" istediğini vurguladı.
Orpo'nun öncelikle seçimlerde ikinci gelen Fin Partisi'yle ittifak arayışına girmesi öngörülüyor. Sosyal medyada yürüttüğü aktif kampanya ile kurulduğu 1995'ten bu yana tarihinin en iyi sonucunu alan milliyetçi partinin zaferine, 45 yaşındaki Riikka Purra'nın son yıllarda yükselen popülaritesi de katkı yaptı.
Muhafazakarlar, 2015 ile 2019 yılları arasında Fin Partisi ile iktidarı zaten paylaşmıştı. Ancak milliyetçi parti artık eskiden hükümette savunduğu politikaların daha da ötesinde radikal bir çizgiye kaydı. Bugün seçimleri, partinin radikalleşme yanlıları kazanırken, partinin kurucusu Timo Sioni de başta olmak üzere, eski kurucular artık siyaset sahnesinden silindi. Daha önce sosyal demokratların ekonomi politikalarına yakın olan milliyetçi parti, şimdi muhafazakarlara daha yakın bir ekonomi politikası savunuyor. Ekonomi politikasındaki bu yakınlaşma koalisyon kurulmasını kolaylaştırıyor, ancak salt çoğunluğu sağlamaya yetmiyor.
Üçüncü bir müttefike ihtiyaç var
Üstelik ekonomik konularda uzlaşana bu iki parti Avrupa Birliği, göç politikası ve küresel ısınmayla mücadele gibi birçok önemli konuda karşı karşıya gelmeye devam ediyor. Bu nedenle muhafazakarların, üçüncü bir müttefik bulması gerekecek. Seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından milliyetçi parti lideri Riikka Purra, ülkenin çevre politikasında "fazla iddialı" bulduğu bir reforma karşı olduğunu ve bu konuyu öncelikli tartışacaklarını dile getirdi.
Sanna Marin yenilgiyi kabul etti
Sandıktan yarı yenilgiyle çıkan Başbakan Sanna Marin ise, daha tüm oy sayımı tamamlanmadan kameraların karşısına çıkarak, yenilgiyi kabul etti. Aslında, 2003'ten beri iktidarda tuttuğu partisi oylarını arttırsa ve kendisi de seçim bölgesinde daha yüksek oy alsa da, ülke genelinde milliyetçilerinde gerisine düşünce yenilgiyi kabul etti.
Kameraların karşısında kısa bir konuşma yapan Başbakan Marin, Parlamento'da çok sayıda milletvekili kazanmış olmaktan büyük mutluluk duyduğunu belirterek, "Ülke için hizmetimiz devam edecek ama tabii ki biraz farklı bir pozisyonda" dedi.
Merkez Parti kilit pozisyonda
İktidarda sosyal demokratlarla ittifak oluşturan üç küçük parti ise seçimlerin en büyük kaybedeni oldu. Bunların başında gelen Yeşiller, 2019 seçimlerinde yüzde 12 oy alırken, son seçimlerde yüzde 7'ye geriledi. Oyların yüzde 11,3'ünü alan merkez parti de kan kaybeden partiler arasında. Ancak, muhafazakarlar ve aşırı sağ için bir yedek güç olarak kendilerini hükümette bulabilirler.
Finlandiya'da kesin sonuçlar 5 Nisan'da açıklandıktan sonra yeni koalisyon arayışları için düğmeye basılacak.
Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinisto, ulusal NATO yasasını 23 Mart'ta imzaladı.(Kaynak:Arzu Çakır/VOA)
(vş)
