İsveç'teki düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Enstitüsü (SIPRI) küresel askeri harcamaların sekiz yıl art arda artış göstererek 2022 yılında 2 trilyon 240 milyar dolarla tüm zamanların rekorunu kırdığını bildirdi. SIPRI, bu artışın ana nedeninin Rusya ve Ukrayna'nın askeri harcamaları olduğunu kaydetti.
SIPRI'nin bugün yayınladığı rapora göre askeri harcamalar küresel çapta yüzde 3,7 oranında arttı. Avrupa'nın askeri harcamalarıysa yüzde 13 oranında yükselerek son 30 yılın en büyük yıldan yıla artışına neden oldu. Ukrayna'ya yapılan askeri yardımlar ve Rusya'nın oluşturduğu tehdit, rapora göre "birçok ülkenin askeri harcamalarına ilişkin kararlarını etkiledi."
İsveç'teki bağımsız düşünce kuruluşu, geçen yıl silaha en çok para harcayan üç ülkenin Amerika, Çin ve Rusya olduğunu, bu üç ülkenin harcamalarının küresel askeri harcamaların yüzde 56'sını oluşturduğunu kaydetti.
SIPRI'nin Askeri Harcama ve Silah Üretimi Programı'ndan araştırmacı Nan Tian, harcamalardaki bu artışın "giderek daha güvensiz bir dünyada yaşadığımızın işareti" olduğunu belirtti.
Rapora göre bazı ülkeler, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrasında askeri harcamalarını ciddi oranda arttırırken diğer ülkeler, on yıla varan dönemlerde harcamaları arttırma planları olduğunu açıkladı. Askeri harcamaları en çok arttıran ülkelerin Rusya'nın komşuları ya da yakınında bulunan ülkeler olduğu gözlendi. Buna göre Finlandiya askeri harcamalarını yüzde 36, Litvanya yüzde 27, İsveç yüzde 12, Polonya yüzde 11 oranında yükseltti.
İsveç ve Finlandiya, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesi sonrasında on yıllardır sürdürdükleri askeri tarafsızlık ve bağlantısızlık politikasından vazgeçerek 2022 yılı Mayıs ayında NATO üyeliği için başvuruda bulunmuştu. Finlandiya Nisan ayı başında başvuru sürecini tamamlayıp NATO üyesi olurken İsveç'in üyelik süreci, halen Türkiye ve Macaristan'ın itirazlarına takılmış durumda.
SIPRI'nin Askeri Harcama ve Silah Üretimi Programı'ndan araştırmacı Lorenzo Scarazzato, "Ukrayna'nın 2022 yılı Şubat ayında işgal edilmesi 2022'deki askeri harcama kararlarını kesinlikle etkilese de Rusya'nın saldırgan tavırlarına ilişkin kaygılar uzun zamandır artıyordu" dedi.
Lorenzo Scarazzato, "Birçok eski Doğu Bloku ülkesi, Rusya'nın Kırım'ı ilhak ettiği 2014 yılından bu yana askeri harcamalarını iki kattan fazla arttırdı" şeklinde konuştu.
Rusya da askeri harcamalarını hızlandırdı. SIPRI, Rusya'nın 2022 yılında askeri harcamalarını yüzde 9,2 oranında arttırarak 86 milyar 400 milyona çıkardığını kaydetti. Bu rakam, Rusya'nın 2022 yılı gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 4,1'ine denk geliyor. Rusya'nın bir önceki yıl yaptığı askeri harcamalarsa gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 3,7'si oranındaydı.
1966 yılında kurulan SIPRI, çatışmalar, silahlanma, silah kontrolu ve silahsızlanma gibi alanlarda araştırmalar yürüten uluslararası bir enstitü.
(vş)
