Post covid sendromunda en çok kalp ve damar, solunum, beyin ve sinir ile hareket sisteminin etkilendiğini belirten Bayındır Sağlık Grubu uzmanları bazı önemli uyarılarda bulundu.
Alt ve üst solunum yolu ile vücuda giren Covid-19’un organlar üzerinde yarattığı hasarın etkileri 3 ile 12 ay içinde devam edebiliyor. Bu durum post covid sendromu olarak adlandırılıyor.
UZAMIŞ COVID’İN KARDİYOVASKÜLER SİSTEME ETKİLERİ
Covid-19’dan en çok etkilenen organların arasında kalbin geldiğini belirten Kardiyoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Timur Timurkaynak, hastalık atlatıldıktan sonra devam edebilen şikayetleri ve kardiyovasküler açıdan yarattığı tehlikeyi şu sözler ile açıkladı: “Post covid sendromunda kardiyovasküler açıdan en sık görülen şikayetler ritim bozuklukları ve çarpıntı şikayeti oluyor. Hastalarımız ya atriyal fibrilasyon dediğimiz, pıhtıya neden olan ciddi ritim bozukluğu ile ya da şiddetli çarpıntı ile başvurabiliyor. Bunun dışında post covid sendromunun neden olduğu başka bir tehlikeyi ise kalp yetmezliği tablosu oluşturuyor. Ayrıca uzun covid nedeni ile kalp zarında ve kalp kasında iltihap oluşabiliyor. Bunun sonucunda da göğüs ağrısı, nefes darlığı ve kalp krizi meydana gelebiliyor. Geçici ya da kalıcı felç atakları, akciğere pıhtı atması, bacak damarlarında oluşan derin ven trombozu da bekleyen diğer tehlikelerden sadece bazıları… Bu nedenle Covid-19 enfeksiyonu geçirildikten sonra mutlaka kardiyoloji uzmanına başvurulması gerekiyor.
COVID-19’UN SOLUNUM SİSTEMİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ UZUN VADEDE DEVAM EDEBİLİYOR
Post covid sendromunun solunum sistemi üzerindeki etkilerinin daha çok Covid-19’u orta ve ağır şiddette geçiren hastalarda görüldüğünü söyleyen Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Muharrem Tokmak, “Hastalığı pnömoni ile geçiren, akciğer filminde ya da tomografide buzlu cam görünümü olan kişiler, ileri yaşta olanlar ve kronik hastalığı olanlarda post covid sendromunun görülme riski de artıyor. Ancak kimi zaman Covid-19’u hafif atlatanlarda da uzamış covid görülebiliyor” dedi.
Post covid sendromunun bronşektazi, pıhtılaşma, pulmoner hipertansiyon ve pulmoner fibrozise neden olabileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Muharrem Tokmak, “En sık görülen şikayetler öksürüğün sürmesi, nefes darlığı, alınan nefesin tamamlanamaması ve halsizlik oluyor. Bu şikayetlerin göz önüne alınarak, post covid sendromunun ayırıcı tanısının yapılabilmesi için solunum fonksiyon testi ve difüzyon testi önem taşıyor. Gerekli durumlarda radyolojik görüntülemelerden de yararlanılabiliyor. Kişilerin Covid-19’u geçirdikten sonra 3 ay içinde göğüs hastalıkları uzmanına başvurması, ileriki dönemde solunum sistemine ilişkin sağlık problemleri ile karşılaşılmaması için büyük önem taşıyor” diyerek sözlerini noktaladı.
BEYİN SİSİNE DİKKAT!
Covid-19’un beyin ve sinir hücrelerini etkileyerek birçok bulguya yol açabildiğinin altını çizen Nöroloji Uzmanı Dr. Nuran Burcu Arkalı, “Covid-19 tat ve koku duyusunun kaybı, baş ağrısı, baş dönmesi, denge bozukluğu, bilinç değişiklikleri, nöbet, inme, nöropati, ensefalit gibi birtakım vakalara neden oluyor. Hastalık atlatıldıktan sonra ise kişinin beyin aktivitesini eskiye göre daha yavaşmış gibi hissettiği, algısının yavaşladığı, tüm zihinsel faaliyetlerinde tam anlamlandıramadığı farklılık tariflediği bir tablo devam edebiliyor. Bu durumu beyin sisi olarak adlandırıyoruz. Bu şikayetlerin varlığında mutlaka bir nöroloji uzmanı ile görüşülmesi gerekiyor” diye konuştu.
GEÇMEYEN KAS VE EKLEM AĞRILARININ NEDENİ POST COVID SENDROMU OLABİLİR
Uzamış Covid’de daha önceden var olan şikayetlerin yeniden ortaya çıkabildiği gibi, daha önce hiç yaşanmamış bulguların da görülebileceğini söyleyen Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Pınar Dönmez, post covid sendromunun hareket sistemi üzerindeki anlattı: “Hastalar genel olarak yorgunluk ve ağrılar nedeni ile başvuruyor. Covid-19, genel kondisyonun düşmesine, egzersiz intoleransına, kas iltihabına, kas içinde doku harabiyetlerine ve kaslarda güç ve kitle azalmasına neden olabiliyor. Ayrıca hastalığın geçirildiği süre boyunca hareketsiz kalınması ve tedavi için kullanılan kortizon içerikli ilaçlar nedeni ile kemik yoğunluğunda azalma ve aseptik kemik nekrozları meydana gelebiliyor. Hastalık atlatıldıktan sonra aniden başlayan yorgunluk, eklem ve kas ağrıları, günlük performansının düşmesi gibi şikayetlerin başka nedene bağlı olmadan ortaya çıkması bize post covid sendromunu düşündürüyor. Hastanın şikayetinin dinlenmesi, şikayete yönelik ayırıcı tanının yapılabilmesi için muayene ile tetkiklerin yapılması ve sorunların giderilmesi için hasta ile tedavi planının oluşturulması büyük önem taşıyor. Post covid sendromunun hareket sistemi üzerindeki etkilerinin giderilmesinde ilaç, fizik tedavi ve rehabilitatif egzersizden yararlanılıyor” diye konuştu.
(vş)
