CHP Adana Milletvekili Burhanettin Bulut, Adana Büyüksaat’te yıllardır üretim yapan, ekonomik kriz ve yüksek enflasyon nedeniyle zor günler geçiren ayakkabıcı imalatçılarının sorunlarını dinledi. Tüm sektörlerde olduğu gibi ayakkabı imalat sektöründe de ekonomik krizin ve enflasyonun derin etkilerinin görüldüğünü kaydeden Bulut, “Üretici fahiş zamlardan bıkmış durumda. Son 6 ayda üreticinin girdi maliyeti zamlarla birlikte 3-4 kat arttı. Büyüksaat ayakkabıcı esnafı iş yapamaz hale geldi. Satış yapabilmek için kendi el emeğini ayakkabı fiyatlarına yansıtmıyor. Fahiş zamlarla birlikte tek ucuzlayan emek oldu; üretici dükkanını çevirebilmek için kendi alın terinden vazgeçti” dedi.
GİRDİ FİYATLARI 3-4 KAT ARTTI
Bulut’un dinlediği bir ayakkabı imalatçısı, “5-6 ay öncesinden bu yana en az yüzde 130 yüzde 150 bir artış söz konusu. Eylül ayında bir ayakkabı tabanını 10 TL’ye alıyorduk, şu an en kötü tabanın fiyatı 23 TL. Deriyi 6-7 TL’ye alıyorduk şimdi 20 TL’ye alabiliyoruz. Bazı malzemelere 3 bazılarına 4 katına varan zam geldi. Mesela kullandığımız solüsyonu 200-250 TL’ye alıyorken şu an 800-850 TL’ye alıyoruz. Bizim zararımız çok büyük.Bir ayakkabıyı 70 TL’ye mal edip 100-120 TL’ye satıyorduk. Şu an 140 TL’ye mal edip 150 TL’ye satamıyoruz” dedi.
İMALATÇILAR YARI YARIYA KAPATTI
Esnaf, CHP’li Bulut’un, “sektörde iş yerini kapatan var mı?” sorusuna da şu yanıtı verdi.
“Bulunduğumuz bölgede 50 imalatçı varsa, şu an 25’e düştü. Yarı yarıya kapattılar. Mecbur kalıyorlar. Üretim yapamıyorlar. Şu an 1000 çift ayakkabı yapsa 140-150 bin TL sadece maliyeti var. Zaten esnafın dükkanı bomboş kimse yok.”
KIŞIN TERLİĞE HAZIR OLUN
Bir diğer ayakkabı üreticisi de “Avrupa’dan gelen toptancıbir ayakkabıyı 15 dolara alabiliyor; kendisine bedava geliyor ama yurt içinde bu ayakkabıyı 15 dolara satma şansın yok. İnsanlara biz önceden de söylüyorduk terliğe hazır olun, yani kışın bile terlik giymeye hazır olun.Geçen sene 90 liraya sattığımız ayakkabıyı bugün 140-150 liraya satıyoruz ama biz 90 liraya satarken daha mutluyduk. Malzemeyi bir kısım yansıtabiliyorsun, yansıtamadığın şey emek.Emeği yansıtamıyorsun. Her şey üç katına çıktı.Yani geçen sene ben bir çalışana 1000 lira haftalık veriyorsam bu sene 3 bin lira vermem lazım aslında. 2 sene önce 2 bin 800 liraalan şimdi 4 bin 200 lira alandan daha mutluydu. Tavuk döner 8 liraydı şimdi 20 lira. Bu adam ne kadar zam almış haftalığı 800 liraydı olmuş 1000-1100 lira.
TEK UCUZLAYAN EMEK OLDU
Şu an emek ucuzladı. Zaten sanki istenilen şeyde. Bir ara dediler ya döviz yüksek olsun Vietnam gibiihracat yapalım. Şuan Türkiye’de emek ucuz. Bir de yaptıkları yanlış politikalar, ben buraya bir tane ayakkabı ustası bulamam ama sana 40 tane makine mühendisi getiririm işsiz gezen.
MAZAĞAYA BİLE KREDİ AÇMAM
Çalışan sayımızda azalma var. Azalmanın nedeni de yurtiçine satış yapamamamız. Eskiden perakendeci müşterilerimiz gelirdi 16 çift siyah alırdı, 8 çift başka. O müşteri kalmadı. Bizim şimdi aracılarla yapabildiğimiz tek iş yurtdışına ürün göndermek. Esnaf bitik, esnafın kredisi de bitik. Ben şimdi hiç kimseye, herhangi bir mağazaya 2 bin lira kredi açamam. Gelip bana dese ki haftadan haftaya ödeyeyim, öyle bir şey yok.Çünkü geri ödeyemez.”
FİYATLAR DAHA DA ARTACAK
CHP’li Bulut, son olarak, ayakkabı üreticilerine deri satışı yapan esnafı dinledi. Esnaf, “Ekim ayıyla mukayese edersen yüzde 300 arttı. Nakliye, benzin, hepsi arttı. Bu malzemeler ayakkabıdan başka çanta, cüzdan, kemer yapımında kullanılıyor. Buradaki artış az bile, daha da artacak” dedi.
(vş)
