CHP’li vekil Mahmut Tanal, depremzedeler için Meclis’e kanun teklifi sundu. Teklifin kabul edilmesi halinde Kahramanmaraş depremi sonrası yaralanan veya engelli kalan vatandaşlara, deprem mağduru engelli bireylere verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedellerinin tamamını devlet karşılayacak.
Depremler sonucunda engelli kalan ve yakınları ölen yurttaşlara devlet tarafından maaş bağlanacak.
CHP İstanbul Milletvekili Av. Mahmut Tanal, 6 Şubat 2023 tarihinde Kahramanmaraş merkezli meydana gelen deprem ve devamındaki depremler sonrası yaralanan veya engelli kalan vatandaşlara, deprem mağduru engelli bireylere verilecek protez, ortez, araç ve gereç bedelleri için katılım payı alınmaması, bedelin tamamının devlet tarafından karşılanması amacıyla TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi sundu.
ENGELLİ KALANLARA VE YAKINLARI ÖLENLERE MAAŞ
Tanal’ın hazırladığı kanun teklifi, aynı zamanda 6 Şubat 2023’ten itibaren peş peşe meydana gelen depremler sonucunda engelli kalan ve yakınları ölen yurttaşlara devlet tarafından maaş bağlanmasını öngörüyor.
SOSYAL DEVLET ANLAYIŞININ GEREĞİ
CHP’li vekil Mahmut Tanal’ın imzasını taşıyan Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ve İşsizlik Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nin gerekçesinde, Anayasa’nın 17. maddesinde düzenlenen yaşama hakkının en temel hak olduğuna vurgu yapıldı. Anayasa’nın 56. maddesi ile de devlete, herkesin hayatını, beden ve ruh sağlığı içinde sürdürmesini sağlama yükümlülüğü yüklendiğinin altı çizildi.
“Herkese insan onuruna yaraşır asgari bir hayat seviyesi” sağlamayı amaç edinen sosyal devlet anlayışının anayasada düzenlendiğinin hatırlatıldığı gerekçede, demokratik bir hukuk devletinin ön şartının, vatandaşların kendi hayatlarını belirleyebilmeleri ve onurlu bir yaşam sürmeleri olduğu belirtildi.
DEPREM SONRASI SOSYAL YAŞAM BOZULDU
Kanun teklifinin gerekçesinde, sosyal devlet anlayışının, hukuk devletinin kabul ettiği bu hedefe sosyal hakları da dâhil ederek ve hukuk devletinin işlevi olan kişisel ve ekonomik özgürlükleri güvence altına alarak; toplumsal dengesizlikleri ortadan kaldırmak amacıyla tedbirler aldığı aktarıldı. Gerekçede, deprem sonrası ortaya çıkan toplumsal dengesizliklerin, doğal afet sonrası bozulan sosyal yaşamın, devleti birtakım tedbirler alması gereğini ortaya çıkardığı ifade edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun amacının, sosyal sigortalar ile genel sağlık sigortası bakımından kişileri güvence altına almak olduğunun kaydedildiği gerekçede, “Ülkemiz, Genel Sağlık Sigortası sistemi kapsamında sağlık hizmetlerine sahiptir. Bu sistem ile Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) kayıtlı tüm sakinler, SGK ile sözleşmeli hastanelerde tıbbi tedavi alabilmektedir. Ancak bazı hallerde sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için, genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler tarafından katılım payı ödenmektedir. Katılım payı ödenmesi gereken haller 5510 sayılı Kanun ile hüküm altına alınmıştır” denildi.
SGK DESTEĞİ CÜZİ KALIYOR
Katılım payı ödenmesi gereken hallerden birinin vücut dışı protezler ve ortezler olduğunun hatırlatıldığı gerekçede, “Sosyal Güvenlik Kurumu, vücut dışı protez ve ortez ücretlerinin tamamını karşılamadığı, işbu hallerde katılım payı ödenmesi gerektiği için birçok depremzedemiz mağdur olmaktadır” ifadelerine yer verildi.
Vücut dışı protez ve ortez fiyatlarında yaşanan artışlar düşünüldüğünde, devlet tarafından yapılan desteklerin çok cüzi miktarda kaldığının dile getirildiği gerekçede, şöyle devam edildi: “6/2/2023 tarihinde ülkemizde yaşanan Kahramanmaraş merkezli deprem sonrası birçok vatandaşımız kalıcı engelli hale gelmiştir. Vatandaşların yaşadığı travmaların etkisi devam etmekte; travmalara ek olarak depremzedelerin ekonomik olarak yaşadıkları mağduriyet ortaya çıkmaktadır. Deprem sonrası kalıcı olarak engelli hale gelen ve kullanmak zorunda kaldığı vücut dışı protezin pahalılığından dolayı afetzede vatandaşlarımız, büyük mağduriyetler yaşamaya devam edecektir. Buna ek olarak deprem dolayısıyla protez ve ortezleri zarar gören, protez ve ortezleri yenilemeleri gereken engelli vatandaşlarımız, bu durumdan fazlasıyla olumsuz etkilenmiştir.”
KANUN TEKLİFİNİN AMACI
CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal’ın hazırladığı kanun teklifinin gerekçesinde şunlar kaydedildi: “Devletimiz Anayasanın 2. maddesinde de belirtildiği üzere sosyal bir hukuk devletidir. Sosyal devlet anlayışı çerçevesinde öncelikli olarak toplumun mağduriyet yaşayan kesimlerine ve elbette herkese insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşam seviyesinin sağlanması gerekmektedir. Ülkemizin taraf olduğu Ekonomik, Sosyal, Kültürel Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin 12. Maddesi, ‘Bu Sözleşmeye Taraf Devletler, herkesin erişilebilir en yüksek bedensel ve ruhsal sağlık standardından yararlanma hakkını tanır’ şeklinde düzenlenmiştir. Dolayısıyla afetzede vatandaşlarımızın yaşam hakkını kullanabilmeleri, en yüksek bedensel ve ruhsal sağlık standardından yararlanabilmelerini sağlamak amacıyla vücut dışı protez ve ortezlerden alınan katılım payının kaldırılması gerekmektedir. Zira vatandaşlarımızın sağlık hizmetine erişebilmesinin önündeki engellerin kaldırılmasını istemeleri bir hak niteliğindedir. Yurttaşlarımızın bu hakkı kullanabilmeleri, sağlık hizmetine ulaşabilmelerini sağlamak amacıyla devletimiz gerekli düzenlemeleri yapmalıdır.”
Gerekçede, söz konusu kanun teklifi ile depremzede vatandaşlarımızdan vücut dışı protez ve ortezlerden alınan katkı payının kaldırılması sağlanarak sosyal eşitliğin sağlanmasının amaçlandığı belirtildi.(Fİ)
