BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) yaptığı açıklamada, Rusya'nın 24 Şubat'ta işgalini başlatmasıyla Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşanan en büyük mülteci krizinde bugüne kadar 4 milyondan fazla kişinin Ukrayna'yı terk ettiğini bildirdi. Bu sayı, savaşın başlangıcında yapılan en kötü durum tahminlerini aşıyor.

UNHCR ve BM Çocuklara Yardım Fonu’na (UNICEF) göre, Ukrayna'dan kaçan mültecilerin yarısını çocuklar oluşturuyor.

UNHCR’ın Polonya'daki kıdemli acil durum koordinatörü Alex Mundt, “Bence bu trajik bir dönüm noktası. Bu, yaklaşık bir ay içinde, yakın tarihin en hızlı mülteci göçüyle birlikte 4 milyon kişinin evlerinden, ailelerinden ve topluluklarından koparıldığı anlamına geliyor" dedi.

Ukrayna'dan kaçanların 2 milyon 300 binden fazlası, komşu ülke Polonya'ya girdi. Ancak bu mültecilerin bazıları daha sonra başka ülkelere geçti. Az sayıda kişi ya Ruslar’a karşı savunmaya yardım etmek ya da akrabalarına bakmak için Ukrayna'ya döndü.

UNHCR, ülke hükümetleri tarafından sağlanan sayılara dayanarak, son beş hafta içinde 608 binden fazla mültecinin Romanya'ya, 387 binden fazla kişinin Moldova'ya ve yaklaşık 364 bin civarında mültecinin Macaristan'a giriş yaptığını kaydetti.

UNICEF İcra Direktörü Catherine Russell, "Ukrayna'daki durum sarpa sarıyor. Evlerinden kaçan çocukların sayısı artmaya devam ederken, her birinin korunmaya, eğitime, güvenliğe ve desteğe ihtiyacı olduğunu unutmamalıyız" dedi.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi de bugün Ukrayna'ya gitti. Filippo ülkenin batısındaki Lviv kentinde olacağını ve “bu anlamsız savaştan etkilenen ve yerinden edilen insanlara” desteği arttırmanın yollarını görüşeceğini söyledi.

Polonya sınırına yakın olan Lviv, sığınmak için güvenli bir yer arayan veya komşu Avrupa ülkelerine giden Ukraynalılar için bir durak haline geldi. UNHCR ekipleri ve ortakları, mülteciler için koruma, acil barınma, nakit para yardımı, temel yardım malzemeleri ve diğer kritik hizmetleri sağlamak için çalışıyor.

UNHCR, işgalin başında yaklaşık 4 milyon kişinin Ukrayna'dan kaçabileceğini öngörmüş ve tahminlerini düzenli olarak yeniden değerlendirdiğini bildirmişti.

Yardım görevlileri, birçok Ukraynalı’nın, işgalin hangi yöne gidebileceğine dair göstergeler beklediği için son günlerde kaçışların azaldığını söylüyor. BM, savaşın ülke içinde 6,5 milyon kişiyi yerinden ettiğini de tahmin ediyor.

Sadece mültecileri değil, evlerinden ayrılan tüm insanları takip eden Uluslararası Göç Örgütü, bu ayın başlarında 12 milyondan fazla kişinin, Ukrayna'nın saldırı altındaki bölgelerinde mahsur kaldığını veya güvenlik riskleri, köprülerin ve yolların yıkılması ve güvenli varış yerleri ve konaklama konusunda bilgi sahibi olmama nedeniyle kaçamadığını kaydetmişti.

BM Gıda Programı’ndan felaket uyarısı

Öte yandan BM Gıda Programı Başkanı David Beasley, Ukrayna'daki savaşın “felaketin üstüne felaket” yarattığını ve dünya buğday ihtiyacının önemli miktarını üreten Ukraynalı çiftçilerin çoğu Ruslar’a karşı savaşa gittiği için, krizin “İkinci Dünya Savaşı'ndan beri yaşanan her şeyin ötesinde” küresel bir etkiye sahip olacağı konusunda uyardı.

Beasley, BM Güvenlik Konseyi'nde dün yaptığı açıklamalarda zaten yüksek olan gıda fiyatlarının hızla arttığını söyledi.

BM Gıda Programı, 24 Şubat'ta Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden önce dünya çapında 125 milyon kişiye gıda sağlıyordu. Beasley, artan gıda, yakıt ve nakliye maliyetleri nedeniyle erzak yardımında kesintiye gitmek zorunda kaldıklarını açıkladı. BM Gıda Programı Başkanı, savaşın ortasında 8 milyon kişinin gıda payının yarı yarıya kesildiği Yemen'e işaret etti ve hiç erzak sağlayamayabilecekleri olasılığı konusunda uyardı.

David Beasley, Ukrayna'daki savaşın milyonlarca kişiyi ekmek için sıraya sokmak zorunda bırakabileceğini de söyledi ve 2020’de tahılının %80’inden fazlasını Ukrayna'dan alan Mısır ve Lübnan gibi ülkeler için savaşın yıkıcı etkilerine dikkat çekti.

Ukrayna ve Rusya, dünya buğday tedarikinin yüzde 30'unu, mısırının yüzde 20'sini ve ayçiçeği tohumu yağının yüzde 75-80'ini üretiyor. Beasley’nin açıklamalarına göre Dünya Gıda Programı, sağladığı tahılın yüzde 50'sini Ukrayna'dan satın alıyordu.

Savaş, gıda, yakıt ve nakliye maliyetlerini arttırdığı için Gıda Programı’nın aylık giderlerinin 71 milyon dolar artması da bekleniyor. 850 milyon dolara varacak olan giderlerse, Beasley’e göre yardımların ulaşacağı kişi sayısının 4 milyon azalması demek.

David Beasley, Dünya Gıda Programı’nın şu anda Ukrayna'da yaklaşık bir milyon kişiye gıda ulaştırdığını ve bu sayının gelecek dört hafta içinde 2,5 milyona, Mayıs sonunda 4 milyona ve Haziran sonunda 6 milyona ulaşmasını umduklarını söyledi. Maliyetin ilk üç ay için yaklaşık 500 milyon dolar olacağına dikkat çeken Beasley, "300 milyon dolar eksiğimiz var, bu yüzden hızla harekete geçmemiz gerek" dedi.

Beasley uluslararası toplumu, Ukrayna'ya odaklanırken Afrika'yı, özellikle de Sahra Çölü’nin güneyindeki kurak Sahel bölgesi ve Ortadoğu'yu ihmal etmemeleri konusunda uyardı. Böyle bir ihmalin, Avrupa'nın her yerine büyük bir göç dalgasına neden olabileceğini söyledi.

BM Gıda Programı Başkanı, “Çatışmayı sona erdirirsek, ihtiyaçları giderirsek, kıtlığı, ulusların istikrarsızlığını ve kitlesel göçü önleyebiliriz. Ancak bunu yapmazsak, dünya çok büyük bir bedel ödeyecek ve yapmak istediğimiz son şey, aç çocuklardan yiyecek alıp aç çocuklara vermektir" diye konuştu.

(vş)