Güvenlik Konseyi’nin acil toplantısına konsey üyesi olmayan Ukrayna ve Türkiye de katıldı.

BM Siyasi İşlerinden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo, Ukrayna'da barış ve güvenliğin korunmasıyla ilgili yapılan acil toplantıda yaptığı konuşmada, Rusya'nın Ukrayna limanlarına saldırmasını 'küresel gıda güvenliğine yeni bir darbe' olarak değerlendirdi. DiCarlo, konsey üyelerine BM'nin hem Ukrayna hem de Rusya'dan gelen gıda ve gübrelerin küresel pazarlara ulaşmaya devam etmesini sağlamaya yönelik taahhüdünü yeniden vurguladı.

“Saldırıları şiddetle kınıyoruz’’

DiCarlo, Ukrayna’nın sivil ve önemli altyapılarını yıkmaya yönelik Rus saldırılarını; Odesa, Chornomorsk ve Mykolaiv limanlarına bu hafta düzenlenen ve sivilleri öldüren, yaralayan hava saldırılarını şiddetle kınadığını söyledi. DiCarlo, Rusya'nın şimdiye kadar Karadeniz’de süren tahıl anlaşmasını sonlandırmasının ve önemli limanları bombalamasının bölgede yaşanan krizi daha da şiddetlendireceğini ifade etti.

DiCarlo, “Rusya’nın pazartesi günü tahıl anlaşmasından çekileceğini açıklamasından bugüne kadar dünya çapında gıda fiyatları arttı. Sağlanan tahıl anlaşmasıyla şimdiye kadar dünyanın en savunmasız insanlarının yaşadığı yerlere gıda sevkiyatı yapılıyordu. Bu savunmasız insanları zaten olumsuz olarak etkileyen tarım, enerji ve finansal krizlere yenileri eklendi. Rusya, art arda dört gün boyunca Ukrayna'nın Karadeniz'deki Odesa, Chornomorsk ve Mykolaiv limanlarını füzeler ve insansız hava araçlarıyla vurarak kritik liman altyapısını, tesisleri ve tahıl stoklarını yok etti. Küresel gıda güvenliğine yeni bir darbe vurduğuna hepimiz şahit olduk. Rus hava saldırılarında Ukrayna’da sivil kayıplar da yaşandı. Dün Odesa'da bir sivil öldü. En az sekiz sivil de yaralandı. Mykolaiv'de iki sivil öldü. 19 sivil de yaralandı. Sivillere, Ukrayna’nın sivil altyapı tesislerine düzenlenen bu saldırıları şiddetle kınıyoruz. Rusya'yı da bu saldırılarını derhal durdurmaya çağırıyoruz. Bu tür saldırılar uluslararası insani hukukun ihlalidir’’ diye konuştu.

“Rusya durumu daha da kötüleştirecek söylem ve eylemlerden kaçınmalı’’

BM Genel Sekreter Yardımcısı DiCarlo, Rusya’nın Ukrayna limanlarına yönelik başlattığı yeni saldırı dalgasının özellikle gelişmekte olan ülkelerde küresel gıda güvenliği üzerinde geniş kapsamlı etkilere neden olabileceğini belirterek, “Karadeniz sularına sivil gemileri tehlikeye atacak deniz mayınlarının döşendiğine dair elimize gelen bazı raporlar var, bu konuda endişelerimiz giderek artıyor. Rusya, zaten tehlike seviyesi oldukça yüksek olan bölgedeki durumu daha da kötüleştirebilecek herhangi bir söylem veya eylemden kaçınılmalıdır. Karadeniz'deki askeri bir saldırı olayları kasıtlı veya yanlışlıkla meydana gelmiş olsa bile herhangi bir çatışma riskinden ne pahasına olursa olsun kaçınılması gerekiyor, çünkü bu hepimiz için potansiyel olarak çok acı, feci sonuçlara neden olabilir’’ dedi.

“69 farklı ülkede yaşayan 362 milyon kişinin hayatta kalmak için tahıl sevkiyatına ihtiyacı var’’

BM İnsani İşler Koordinatörü Genel Sekreter Yardımcısı Martin Griffiths, Güvenlik Konseyi toplantısında yaptığı konuşmada, tahıl anlaşmasıyla şimdiye kadar yapılan gıda sevkiyatının önemine dikkat çekti.

Griffiths, 69 farklı ülkede yaşayan 362 milyon insanın hayatta kalmak için bu anlaşma çerçevesinde yapılacak yardıma ihtiyacı olduğunu belirterek, “Rusya'nın ‘Karadeniz Tahıl Anlaşması’ndan’ çekilmesi büyük hayal kırıklığı yarattı. Rusya’nın Ukrayna limanlarına yönelik saldırıları endişe vericiydi. Çiftçiler şimdi savaşın gölgesinde yetiştirilen mahsulleri hasat ederken, Rus saldırından çok büyük endişe duyuyorlar. Dünya Gıda Programı'nın (WFP) son verilerine göre küresel tahıl fiyatları, bu hafta hızla arttı. Çarşamba günü, buğday ve mısır vadeli işlemleri, sırasıyla yaklaşık yüzde dokuz ve yüzde sekiz yükseldi. Bu artışlar gelişmekte olan ülkelerde yaşayan aileleri derinden ve olumsuz olarak etkileyecek’’ dedi.

BM Genel Sekreter Yardımcısı Griffiths, Rusya’nın Karadeniz üzerinden tahılların güvenli bir şekilde taşınmasını daha da baltalamakla tehdit ettiğini, limanlar olmadan çiftçilerin üretimlerinin dünya pazarlarına erişimini sağlayamayacaklarını kaydetti. Griffiths, “Küresel etkilere ek olarak, bunun yerel gıda fiyatları ve Ukrayna'nın ekonomik istikrarı üzerinde ani bir etkisi olacaktır. Bu da Ukrayna içindeki ve bölgedeki gıda güvenliğini etkileyecektir” dedi.

Açılacak geçici hattın amacının "Karadeniz'in kuzeybatı kısmında uluslararası nakliyatın önündeki engellerin kaldırılmasını kolaylaştırmak" olduğu belirtildi.

Blinken: “Türkiye zaten tahıl girişiminin başlatılmasında önemli rol oynamıştı, şimdi liderlik rolünü sürdürmesini bekliyoruz”

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken'e Aspen Güvenlik Forumu'nda katıldığı bir panelde, Ukrayna tahılının karayolları üzerinden nakliyesine yardımcı olurken bir yandan da NATO'nun tahıl gemilerine refakat edip edemeyeceğine ilişkin bir soru soruldu.

Bakan Blinken, “Müttefiklerimizle, ortaklarımızla işbirliği yapıyoruz, başka seçenekleri değerlendirmek üzere Ukrayna ile beraber çalışıyoruz. Ancak tahıl girişiminin sonlanmasıyla yaşanan ihracat hacmi kayıplarını başka rotalardan telafi etmenin mümkün olamayacağını söylemem gerekiyor. Elimizden geleni yapmaya çalışacağız. Bu durum deniz nakliyesi ve sigortalar üzerinde soğuk bir etki yarattı” dedi.

Rusya'nın tahıl anlaşmasına katılımını iptal ettikten sonraki dört gün içinde yaptıklarını eleştiren Blinken, “Odesa Limanı'nı her gün bombaladılar. Daha fazla mayın döşediler. Deniz nakliyeciliğini tehdit ettiler. Daha dün bir gemiye saldırı simülasyonu içeren bir tatbikat yaptılar. Tüm bunlar size Rusya'nın niyeti hakkında neler söylüyor?” ifadelerini kullandı.

Blinken'a ayrıca Amerika'nın Türkiye'ye, Ukrayna tahıl ambargosu sorununun çözümü konusunda yardımcı olması için herhangi bir yaklaşımda bulunup bulunmadığı da soruldu. Panelin moderatörü NBC Haber Washington Büro Şefi Andrea Mitchell, “Cumhurbaşkanı Erdoğan kısa süre önce Vilnius'ta İsveç'in NATO'ya katılımına izin verdi. Eğer Avrupa Birliği üyesi olmak istiyorsa bize tahıl konusunda yardımcı olması gerekmez mi?” sorusunu yöneltti.

Blinken, bu soruya, “Türkiye, tahıl girişimini başlatma konusunda BM Genel Sekreteri Guterres ile yakın çalışma yürüterek zaten önemli bir rol oynadı. Bu girişimi başlatma ve Rusya'nın geri çekilmeye çalıştığı dönemlerde sürdürme konusunda harika bir iş çıkardılar. Cumhurbaşkanı Erdoğan sanıyorum dün Cumhurbaşkanı Putin ile, Rusya'yı yeniden anlaşmaya getirme konusunda iletişimde olduğunu söyledi. Dünya genelinde insanların ihtiyacı olan gıdaya uygun fiyata ulaşmasını sağlamak için Türkiye'nin zaten oynamış olduğu bu rolü sürdürmesini bekliyoruz” şeklinde konuştu.

(vş)