Reuters haber ajansının bildirdiğine göre, Biden’ın programıyla ilgili gazetecilere bilgi veren Amerikan yönetiminden üst düzey bir yetkili, G20 zirvesi için Roma'da bulunan Biden ve Erdoğan arasındaki görüşmenin yarın sabah yapılacağını açıkladı.
Daha önce hem Türk yetkililer hem de Beyaz Saray'dan yapılan açıklamalarda, görüşmenin Glasgow'daki İklim Zirvesi sırasında olmasının planlandığı belirtilmişti.
"Biden'ın Erdoğan'la Görüşmesini Bekliyoruz"
VOA Amerika’nın Sesi inernet sitesinde yer alan habere göre yetkili, görüşmede Biden’ın, Erdoğan’a, aceleyle sergilenen her türlü eylemin ABD ile Türkiye arasındaki ilişkilere fayda sağlamayacağı uyarısında bulunacağını kaydetti. Yetkilinin verdiği bilgiye göre, Biden, Erdoğan’la görüşmesinde, ilişkilerde krizlerden kaçınılması gerektiği mesajının da altını çizecek.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, Türkiye’de 4 yıldır tutuklu bulunan işadamı Osman Kavala’nın serbest bırakılması için ortak çağrıda bulunan 10 ülkenin diplomatik temsilcisinin “istenmeyen adam” ilan edilmesi talimatı verdiğini açıklaması ilişkilerde yeni gerilim yaratmıştı. Daha sonra 10 temsilcinin, “devletlerin içişlerine karışılmaması” hükmünü içeren Viyana Sözleşmesi’nin 41’inci maddesine bağlı kaldıklarını belirten bir açıklama yayınlamaları ve Erdoğan’ın da bu açıklamayı olumlu karşıladığının beyan edilmesi üzerine kriz sona erdirilmişti.
Viyana Sözleşmesi’ne Atıf Büyükelçi Krizini Çözdü
Amerikalı yetkili, “Başkan elbette ileride bunun gibi krizlerden kaçınmanın bir yolunu bulmamız gerektiğini ve aceleyle sergilenen eylemlerin ABD-Türkiye ortaklığına ve ittifakına fayda sağlamayacağını belirtecek” dedi.
Erdoğan tehdidini hayata geçirip diplomatları sınırdışı etmiş olsaydı, bu ikili görüşmenin yapılmasının da tehlikeye girmiş olacağını söyleyen yetkili, "Eğer (diplomatları) sınırdışı etseydi bu görüşmemizin hayata geçebileceğinden açıkçası emin olmazdım" ifadesini kullandı.
Yetkilinin aktardığına göre ayrıca, Biden-Erdoğan görüşmesinde Ankara’nın F-16 uçakları için yapmış olduğu talep dahil Türkiye ve ABD arasında savunma alanındaki ilişkiler masaya yatırılacak. Görüşmede S-400 geriliminin yanında, Suriye ve Libya gibi bir dizi bölgesel konu da ele alınacak.
Reuters, Türkiye’nin ABD’ye 40 adet Lockheed Martin yapımı F-16 uçağı ve envanterindeki uçaklar için de yaklaşık 80 modernizasyon kiti için talepte bulunduğunu bildirmişti.
Türkiye, Rusya’dan S-400 savunma sistemi satın alması nedeniyle çıkarıldığı F-35 uçakları programından uğradığı kaybın telafi edilmesini istiyor. ABD yönetimi tarafından bu programdan çıkarılmasının adil olmadığını savunan Türk yetkililer, F-35 için yaptıkları 1,4 milyar dolarlık ödemeye atıfta bulunarak, Amerika’dan, ya bu miktarın iadesi ya da F-16 gibi başka ürünlerle karşılanmasını talep ediyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da, Biden’la yapacağı görüşmenin ana konusunun F-35 programı olacağını söylemişti.
Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Biden Avrupa yolundayken uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, Türkiye’nin artık F-35 programının bir parçası olmadığını hatırlatarak, “F-16 konusunda da ülkelerin savaş uçağı ve ilgili ekipman alım talebinde nasıl bulunacaklarına ilişkin uzun yıllardır uygulanan bir süreç var. Türkiye de bu süreçte” açıklamasını yapmıştı.
“Türkiye’nin Askeri İhtiyaçlarının Farkındayız”
Pentagon Sözcüsü John Kirby de, hafta içinde verdiği bir basın brifinginde, “Türkiye’nin savunma ihtiyaçlarının farkındayız” demişti.
Ancak Kongre’de Türkiye’ye F-16 satışına itirazlar var. Kongre üyeleri, Biden yönetimini Türkiye’ye F-16 uçakları satmamaya çağırmış ve Türkiye’nin Rus füze savunma sistemleri satın alarak “hasım gibi davrandığı” gerekçesiyle Ankara’ya bu türden herhangi bir satışı engelleyecekleri tehdidinde bulunmuştu.
