Rusya lideri Vladimir Putin ve ABD Başkanı Joe Biden arasında, İsviçre'nin Cenevre kentinde göl kıyısındaki Villa La Grange malikânesinde gerçekleşecek buluşma uzun süredir bekleniyor.
Zirve liderlerin ilk yüz yüze görüşmeleri olmasının yanı sıra 1985'ten sonra kentte düzenlenen ikinci ABD-Rusya zirvesi.
Ancak yapılan açıklamalar Kremlin’in görüşmelerden büyük beklentilerinin olmadığını gösteriyor. Her iki taraf da görüşmeden sorunları bir anda ortadan kaldıracak bir formül çıkmasını beklemediklerini belirtiyor.
Liderlerden görüşme öncesi ilk açıklamalar
Görüşmelerinin hemen öncesinde Putin, Rusya-ABD ilişkilerinde pek çok sorunun bulunduğunu söyledi ve bir araya gelmelerine ilişkin inisiyatif aldığı için Biden’a teşekkür etti.
Biden buna karşılık yüz yüze görüşmenin yararlı bir yöntem olduğu kaydetti ve “Rusya ile karşılıklı menfaatimiz olan alanları belirlemeye çalışacağız” dedi.
Putin, Biden’a hitaben, “Üstünde çalışmamız gereken pek çok konu olduğunu biliyorum. İlişkilerimizdeki sorunlar, en üst düzeyde yapılacak bir görüşmeyi gerektiriyordu. Umuyorum ki bugünkü görüşmemiz verimli geçecek” dedi.
Reuters haber ajansına göre görüşmenin yapıldığı salonda Putin, Biden’a ‘‘Bugün biraraya gelme konusundaki girişiminiz için size teşekkür etmek isterim’’ dedi. Biden da ‘‘Yüz yüze görüşmek her zaman daha iyidir’’ yanıtını verdi. İki lidere dışişleri bakanları Sergey Lavrov ve Antony Blinken de eşlik etti.
İki liderin zirvesi öncesinde son dönemde ABD ve Rusya arasındaki gerginlikler ve fikir ayrılıkları ön plana çıkmıştı.
Zirve öncesinde her iki lider de anlaşmazlık içinde oldukları konulara işaret eden açıklamalar yaptı. Rusya Cumhurbaşkanı Putin, Amerikan NBC televizyonuna verdiği söyleşide, iki ülke ilişkilerinin en düşük düzeyde olduğunu söyledi.
İsmi açıklanmayan üst düzey bir ABD’li yetkili de seyahat öncesinde yaptığı değerlendirmede bu zirveden çok kapsamlı sonuçlar beklenmediğini dile getirdi.
Putin’in siyasi danışmanlarından Yuri Ushakov da “Herhangi bir konuda uzlaşı sağlanabileceğinden emin değilim” dedi.
ABD-Rusya ilişkileri özellikle 2015 yılında Rusya’nın Kırım’ı ilhakından bu yana sorunlu ilerliyor. ABD ve Rusya ayrıca Suriye konusunda da uzun yıllardır farklı cephelerde bulunuyor. 2016 yılında Donald Trump’ın kazandığı başkanlık seçimlerine Rusya’nın müdahale ettiği iddiaları da iki ülke ilişkilerindeki gerilimi zirveye taşıyan konulardan biri oldu. Son dönemde ABD Rusya’yı ABD kurum ve şirketlerine yönelik siber saldırıların arkasında olmakla da suçluyor.
Mart ayında ABD’nin yeni başkanı Joe Biden’ın Putin için “katil” ifadesini kullanması da liderler arasındaki gerilimi arttırdı. Putin, NBC söyleşisinde bu ifadeyi önemsemediğini söyledi, buna gelene kadar daha önemli konular olduğuna işaret etti.
Ancak Rusya, "katil" açıklamasının ardından büyükelçisini görüşmek üzere geri çağırmış, ABD de buna Moskova elçisini geri çağırarak yanıt vermişti. Her iki ülkenin büyükelçileri de henüz görevleri başına dönmedi.
ABD’li yetkililer iki liderin masadaki farklılıklardan çok ulusal çıkarlar ve dünya güvenliği konusundaki alanlarda ilerleme sağlamaya yönelik görüşmelerde bulunacağını ifade ediyor. Silahsızlanma ve silahlanma kontrolu bu konulardan biri olacak.
Rus uzmanlar da Putin’in kendilerine ve Rusya’nın haklarına daha fazla saygı gösterilen bir yaklaşım beklentisinde olacağını kaydediyor. Buna Rusya'nın muhalifleri zehirleme, kaçırma ve şiddet uygulama iddialarına son verilmesi yer alıyor. (VOA-SPUTNİK AJANSI)
