Beyaz Saray, üst düzey güvenlik yetkililerinin Devlet Başkanı Jovenel Moise cinayetini araştıran Haitili yetkililere destek sağlamak için en kısa zamanda Haiti’ye gideceğini bildirdi.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Haiti hükümetinin talebi doğrultusunda ülkeye Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ve İç Güvenlik Bakanlığı yetkililerinin gönderileceğini kaydetti.

Psaki, ABD’nin Haiti ulusal polis teşkilatının yerel topluluklarla birlikte çalışarak çeteler karşısında güçlendirilmesi için 5 milyon dolar destek sağlanacağını da ekledi.

Öte yandan Reuters haber ajansına konuşan yetkililer ABD güvenlik güçlerinin ve istihbarat kurumlarının Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin evinde silahlı saldırganlar tarafından öldürüldüğü olayla ilgili Amerika bağlantısını araştırmaya başladıklarını belirtti.

Haiti Devlet Başkanı Jovenel Moise’nin evinde silahlı saldırganlar tarafından vurularak öldürülmesinin ardından yetkililer bir düzineden fazla şüpheliyi yakaladıklarını açıklamış, gözaltına alınan iki kişinin Haiti kökenli Amerikan vatandaşları olduğunu belirtmişti.

Haitili yetkililer ağır silahları olan ekibin 28 paralı askerden oluştuğunu bunların 26’sının Kolombiyalı ve ikisinin Haiti kökenli Amerikalılar olduğunu bildirmişti.

53 yaşındaki Moise, başkentin varlıklı mahallelerinden birindeki özel mülkünde vurularak öldürülmüş, olayda eşi de yaralanmıştı.

Haiti polis müdürü Leon Charles Perşembe günü yaptığı açıklamada 17 kişinin yakalandığını bunların ikisinin Amerikan vatandaşı, 15’inin ise Kolombiyalı olduğunu açıklamıştı.

Charles üç şüphelinin öldürüldüğünü ve sekizinin ise hala arandığını bildirmişti.

Cuma günü Tayvan tarafından yapılan açıklamadaysa 11 şüphelinin başkent Port-au-Prince’teki büyükelçilik arazisinde polisten kaçmaya çalışırken yakalandıkları belirtildi. Polisin operasyonu sonucu yerel saatle 16.00 sıralarında 11 şüphelinin yakalandığı kaydedildi.

‘‘İki zanlı Amerikan vatandaşı’’

Haiti Seçim Bakanı Mathias Pierre, Perşembe günü iki Amerikalı şüphelinin kimliklerini 35 yaşındaki James Solages ve 55 yaşındaki Joseph Vincent olarak açıklamıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise iki ABD vatandaşının gözaltında olduğu iddiasını doğrulamadı.

‘‘En az altı şüpheli Kolombiya ordusundan emekli’’

Perşembe günü Kolombiya hükümeti de şüphelilerin en azından altısının Kolombiya ordusundan emekli olduklarının sanıldığını, bunlara Haiti polisiyle çatışmalar sırasında ölen en az iki şüphelinin de dahil olduğunu belirtmişti. Kolombiya şüphelilerin kimliklerini açıklamadı.

Geçici başbakan Claude Joseph, ülkede olağanüstü hal ilan etti ve Başkan’ın katledilmesinin cezasız kalmayacağını söyledi.

Haiti’de Adalet ve Demokrasi Enstitüsü’nün kurucusu, eski Birleşmiş Milletler insan hakları yetkilisi avukat Brian Concannon ise VOA’ye yaptığı açıklamada başbakanın failleri yakalamak için yürüttüğü fiili kuşatmasının polise her şeyi yapmaya yetki verdiğini kaydetti.

Concannon ‘‘Herkes polisin etkin şekilde suçluların peşinden gitmesini istese de bu durumun gelecekte siyasi muhalifleri içeri almak amacıyla istismar edilmesinden de endişe duyuluyor’’ diye konuştu, bu kararname altında hükümetin siyasi muhalifleri gözaltına almasının önünde hiçbir engel olmadığını belirtti.

Yetkililer gözaltındaki şüphelilerle ilgili fazla bilgi paylaşmazken yalnızca bunların iyi eğitimli ve ağır silahlarla donatılmış, İspanyolca ve İngilizce konuşan kişiler olduklarını bildirdi.

Cinayetin neden işlendiği ise hala açıklığa kavuşmadı, ancak Haiti uzun zamandır yoksulluk ve siyasi karmaşa içinde.

Haitili yargıç Carl Henry Destin, Le Nouvelliste gazetesine yaptığı açıklamada zanlıların ABD Uyuşturucuyla Mücadele Dairesi (DEA) yetkililerinin kılığına girdiklerini belirtmişti, ancak hem Amerikalı hem de Haitili yetkililer silahlı kişilerin DEA ile bağlantılı olmadıklarını söyledi.

Destin gazeteye yaptığı açıklamada saldırganların bir hizmetçiyi ve evin diğer bir çalışanını bağlayarak Moise’nin yatak odasına gitmesini engellediklerini, ve yatak odasında Moise’yi 12 kez vurduklarını bildirdi.

Saldırıda yaralanan Moise’nin eşi Martine Moise ise havayoluyla Florida’nın Miami kentinde bir travma merkezine tedavi için taşındı. Başbakan Joseph, Martine Moise’nin durumunun stabil olduğunubildirdi.

Başkan’ın ardından yetki sahibi olduğunu ilan eden Joseph’in yetkisiise kısa süreli olabilir.

Haiti anayasasına göre Moise’nin yerine geçebilecek kişi anayasa mahkemesi başkanı. Ancak mevcut anayasa mahkemesi başkanı Corona virüsü nedeniyle hayatını kaybetmişti.

Cinayetten bir gün önce Moise, Joseph’in yerine başbakan olarak Haitili siyasetçi Ariel Henry’yi atamıştı.

Henry, Associated Press haber ajansına verdiği kısa bir röportajda başbakanın kendisi olduğunu iddia etmiş, ancak bunun sıra dışı bir dönem olduğunu da kabul etmişti.

Birleşmiş Milletler Perşembe akşamı konuyla ilgili toplandı. BM, taraflara sükunet çağrısı yaptı ve istikrarsızlığı teşvik edecek eylemlerden kaçınmalarını istedi.(Kaynak:VOA)
(vş)