Belarus'a komşu ülkeler, Avrupa Birliği'nin (AB) doğu sınırlarındaki göçmen krizinin askeri yüzleşmeyle sonuçlanabileceği uyarısında bulundu ve sınırda güvenliği güçlendirmek için binlerce askeri bölgede konuşlandıracağını bildirdi.

Estonya, Letonya ve Litvanya, AB yaptırımlarına misilleme yapmak için göçmenleri kullanarak kasten "hibrit savaş" çıkaran Belarus'un Avrupa'nın güvenliği açısından ciddi bir tehdit unsuru oluşturduğunu söyledi.

Bu Baltık ülkesinin savunma bakanları, ortak yaptıkları açıklamada, "Bu durum, kışkırtıcı eylemlerin patlak verme ve askeri alana taşabilecek ciddi olayların yaşanma olasılığını arttırıyor" dedi.

Belarus Savunma Bakanı, daha önce, Polonya askeri güçlerinin sınır yakınında arttırılmasına yanıt olarak hem tek başına hem de stratejik müttefiki Rusya ile beraber "uygun önlemleri" alma yükümlülüğü içinde olduğunu söylemişti.

AB üyesi olmayan Ukrayna, yeni bir alevlenmeden kaygılanarak askeri tatbikat yapacağını ve ülkenin kuzeyindeki Belarus sınırına 8 bin 500 takviye asker ve polis konuşlandıracağını açıkladı.

Varşova'da yetkililer, sınırın Belarus tarafında mahsur kalan göçmenlerin Polonyalı sınır muhafızlarına taş ve kütük fırlattığını, gece dikenli telleri aşmak ve AB'ye ayak basmak için kalaslarla sınıra yüklendiğini söyledi.

AB, Minsk'in, savaş yorgunu ülkelerden kaşan binlerce kişiyi sınırlarını aşmak için cesaretlendirdiğini, bu durumun, Pazartesi gününden itibaren Belarus'a ve göçmenleri taşıyan havayolu şirketlerine yeni yaptırımlar uygulanmasıyla sonuçlanabileceğini duyurdu.

Belarus Devlet Başkanı Alexander Lukaşenko, Belarus üzerinden geçen Rus doğalgazının vanasını kapatmak da değil türlü şekillerde misilleme yapma tehdidinde bulundu. Ancak Belarus'un bu tehdidine, müttefiki ve mali destekçisi Rusya'dan yanıt gelmedi.

Bombardıman uçakları, yükselen gerginlikler

Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin, Moskova'nın Avrupa'nın enerji sıkıntısını atlatmasına yardımcı olmaya çalışacağını, Alman yetkililerin yakında Rus doğalgazını Avrupa'nın en büyük ekonomisi olan Almanya'ya taşıyacak Kuzey Akım 2 boru hattını ruhsatlandırmasını umduklarını söyledi.

Moskova, geçmişte, doğalgaz boru hattı geçiş ülkelerinden biri olan Ukrayna'nın Batı'ya sağlanan doğalgaz tedarikini aksatmasına öfkeyle yanıt vermişti. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Alexander Lukaşenko, bir yandan kredi ve subvanse edilmiş enerji kabulünde bulunurken diğer yandan Moskova'nın isteklerine karşı koymuştu.

Öte yandan Minsk, Rusya'ya ait iki stratejik bombardıman uçağının, destek gösterisinde bulunmak amacıyla iki gündür Belarus hava sahasında devriye görevi yürüttüğünü bildirdi.

Yerel basında çıkan haberlere göre Lukaşenko ayrıca göçmenlere silah tedarik etme girişimleri olduğunu söyledi, ancak bu iddiaya ilişkin herhangi bir kanıt sunmadı ya da kışkırtma olarak nitelediği bu durumun arkasında kimin olduğunu açıklamadı.

Kremlin, Rusya'nın sınırdaki gerginliklerle hiçbir ilgisi olmadığını yineledi ve her iki tarafta da ağır silahlarla donatılmış kişilerin varlığının kaygı verici olduğunu bildirdi.

Kremlin ayrıca Putin'in Almanya Başbakanı Angela Merkel'le iki gün içinde ikinci telefon konuşmasını yaptığını açıkladı. Açıklamaya göre Putin, Merkel'e, AB'nin kriz hakkında Belarus'la konuşması gerektiğini söyledi.

Kremlin daha önce de medyada Rus havayolu şirketi Aeroflot'a yaptırım uygulanması gerektiği yönünde çıkan haberleri "delilik" olarak niteleyerek reddetti.

AB, hangi havayolu şirketlerine yaptırım uygulanabileceği konusunda bir açıklama yapmadı. Ancak Türk Hava Yolları da yaptırımlardan etkilenebileceği haberlerine öfkeyle yanıt verdi.

Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, "Bu meseleye taraf olmayan Türkiye'nin sorunun bir parçası olarak yansıtılması çabalarını reddediyoruz" denildi.

Dondurucu soğuklar

Polonya-Belarus sınırında mahsur kalan göçmenler, kaldıkları kamplarda dondurucu soğuk hava şartlarına karşı mücadele veriyor. Polonya, en az yedi göçmenin hayatını kaybettiğini bildirdi. Diğer göçmenler de ölüm korkusu çektiklerini ifade etti.

Polonya'nın Bialowieza kasabası yakınında toplanan yaklaşık 150 göçmenin hiçbiri, sınırı aşmayı başaramadı. Polonya sınır muhafızlarına göre Çarşamba günü göçmenler, sınırı geçmek için 468 kez girişimde bulundu.

Polonya gibi sınırda acil durum ilan edilen Litvanya'da da sınırı geçme girişimleri olduğu bildirildi.

Litvanya'nın Birleşmiş Milletler'e göçmenlerin memleketlerine dönmelerini sağlamak için sınırdan bir "insani koridor" oluşturulması çağrısı yaptığı bildirildi. Bazı sosyal medya hesaplarında kimi göçmenlerin memleketlerine dönmek istediklerini ifade ettikleri söyleniyor.

Moskova'daki Irak Büyükelçiliği, Belarus'tan Irak'a geri dönmek isteyen Irak vatandaşlarını tahliye etmeye hazır olduğunu bildirdi ve bu kişilerin WhatsApp ya da elektronik posta üzerinden elçilikle temas kurmaları istendi.

Bir diplomata göre AB dışişleri bakanları, Pazartesi günü, Belarus'a ilave yaptırımları onaylayabileceğini söyledi. AB Komisyonu, göçmenlerin taşıyan havayolu şirketlerinin de yaptırım listesinde olabileceğini bildirdi. İki diplomat, Belarus'taki ana havalimanının da yaptırım kapsamına alınmasının düşünüldüğünü belirtti.

AB, Lukaşenko'yu, 2020'deki tartışmalı seçim zaferi sonrasındaki kitlesel sokak gösterilerinin şiddet kullanılarak bastırılması üzerine Belarus'a yaptırım uygulanması kararına misilleme yapmak için kriz üretmekle suçluyor. Almanya, Lukaşenko'ya tüm gücüyle karşı konulması gerektiğini belirtti.

Almanya'nın yeni başbakanı olmaya hazırlanan Maliye Bakanı Olaf Scholz, "Lukaşenko insanlarla insanlık dışı bir iktidar oyunu oynuyor" dedi.

Lukaşenko ve Rusya, AB'nin göçmenlerin sınırı geçmesini engelleyerek insani değerlerine uyum sağlamadığını kaydediyor.

(vş)