Bebeklerde dil gelişimi, doğumla başlayan uzun bir serüven olarak karşımıza çıkıyor. Dil gelişimi temelinde göz teması ile başlıyor ve süreç içerisinde ebeveynlerinin takipleriyle sözcük edinimi sağlanıyor. Bebekler, yaptıkları hareketler karşısında ebeveynlerinden tepki alma ya da istediği nesneyi alma girişiminde bulunmakla birlikte hem isteklerini ifade etmek hem de yeni sözcükler edinme konusunda gelişme gösteriyor. Bebeklerde dil gelişimde geri kalınması durumunda ise vakit kaybedilmeden uzman yardımı alınması önem taşıyor. Memorial Bahçelievler Hastanesi’nden Çocuk Gelişimi Uzmanı Beyza Yalkılıç, bebeklerde ve çocuklarda dil gelişim süreci ile ilgili bilinmesi gerekenler hakkında şu bilgiri verdi: 

"Çocuğunuzun gelişim dönemlerini takip edin 

• 12 ay civarında bebeğin ilk anlamlı kelimeleri beklenmektedir.
• 2 yaşına geldiğinde ise en az 50 kelime söylemesi ve iki kelimeli (anne gel, baba aç) cümleler kurması beklenmektedir.
• 3 yaşına geldiğinde en az 250 kelime söylemesi, bir eylemin başlamasını talep etme, ricada bulunma, yakın zamanda gerçekleşen bir anısından bahsetmesi beklenmektedir.
• 4 yaşında bir hikâyeden, bir olaydan bahsediyor olması bir duruma yönelik fikrini söylemesi ve kendini ifade ediyor olması beklenmektedir.

Dil gelişimini etkileyen birçok faktör bulunmaktadır. Bunlardan biri pandemi dönemiyle beraber artan sosyal ilişkiden uzak çekirdek aile yapısı ve evde zaman geçirmeyle beraber sıklıkla ekrana maruz kalmaları (televizyon, tablet, telefon) dil gelişimi alanında olumsuzluklara neden olabilmektedir. Özelikle 0-3 yaşta ekran kullanımı olmamalıdır. Erken yaştaki yoğun ekran kullanımı dil gelişimi ve sosyal gelişim alanlarında olumsuzluklara neden olabilmektedir. 

Çocuğunuzla keyifli oyunlar oynayın

Çocuğun dil gelişimini desteklemenin en güzel yolu oyunlardır. Özelikle terapi sürecinde ve çocuğun ailesiyle evde geçirdiği zamanlarda gelişimine uygun oyunlarla çocuğa eşlik etmek oldukça önemlidir. Çocuklar dünya bilgisine ebeveynleri aracılığı ile ulaşmaktadır. Ebeveynler olarak çocuğumuzu iyi bir iletişimci haline gelmesi için desteklemeliyiz. Konuşma ise bunun beraberinde gelecektir. Çocuğun dil gelişimini desteklemek üzere yapılandırılmamış ya da yarı yapılandırılmış oyunlar kullanılabilir. Oyunlarda öğretme amacı içinde olmamalıyız. Çocuğunuzun gelişimsel düzeyine göre hangi oyuncaklarla nasıl oyunlar oynanması gerektiği, ebeveynlerin bu süreç içerinde nasıl bir tutum içerisinde bulunması gerektiği uzman tarafından değerlendirilip çocuğa uygun bir program oluşturulmalıdır. Çocuklar özellikle oyun yoluyla çevresinde gördüklerini deneyimlemektedir.

Ebeveynler, bu dönemlere dikkat!

Eğer çocuğunuz 1 yaş civarında ilk kelimelerini söylemediyse, 2 yaşına geldiğinde iki kelimelik cümleler kurmuyor, sesleri ve hareketleri taklit etmesini gözlemlemiyorsanız, konuşulanları anlamıyor verdiğiniz yönergeleri yerine getirmiyorsa ve yaşından beklenen düzeyde konuşması yoksa gelişimsel değerlendirme yaptırmak ve gerekli desteği almak için geç kalmayın.

“Babası da geç konuşmuştu” demeyin!

Çevrenizden muhtemel duyabileceğiniz “babası da geç konuşmuştu”, “erkek çocuklar kızlara göre geç konuşur”, “3-4 yaşına gelsin birden konuşur” gibi söylemlerle karşılaşabilirsiniz, ancak çocuklarımız için vakit çok önemlidir. Bizim için az bir zaman olarak gördüğümüz 3-4 ay çocuklarımızın gelişimi için çok kıymetlidir. Çocuğunuzdaki gelişimsel basamaklardaki farklılığı gördüğünüz andan itibaren gecikmeden destek almayı ihmal etmeyin."

(vş)