Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki gerginliğin tırmanmasından kaygı duyduğunu ifade etti. İki komşu ülke arasındaki gerginlik, Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan kilit bir yolun dört gündür kapalı olması üzerine tırmanmıştı.
Azerbaycan ve Ermenistan, uluslararası arenada Azerbaycan'ın parçası olarak kabul edilen ancak 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasından bu yana 120 bin etnik Ermeni'nin yaşadığı Dağlık Karabağ nedeniyle art arda savaşlar yaşadı. Son olarak çatışmaların kızıştığı Eylül ayında 200'den fazla asker hayatını kaybetti.
Çevreci olduklarını iddia eden bir grup Azeri, Ermenistan'dan Dağlık Karabağ'a uzanan tek karayolu olan Laçin koridorunu bu haftanın başında kapatmıştı. Azerbaycan topraklarından geçen Laçin koridoru, Ermenistan'la Dağlık Karabağ arasında seyahatin yanı sıra gıda, ürün ve tıbbi malzemelerin Dağlık Karabağ'a ulaştırılmasında kilit öneme sahip.
Reuters haber ajansının bugün çekilen bir videosu, aralarında Azerbaycan bayrakları taşıyanların da olduğu barışçı kalabalığın Rus askerleriyle karşı karşıya olduğunu gösteriyor. 2020 yılındaki çatışmalardan sonra bölgede 5 bin Rus askeri konuşlandırılmıştı.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Laçin koridorunun kapalı olmasının, 2020 yılında Bakü ve Erivan arasında varılan barış anlaşmasının ihlali anlamına geldiğini, bölge nüfusunun adeta rehin alındığını kaydetti.
Ermenistan, protestocuların Azerbaycan hükümeti tarafından, Ermenistan'ın erişimini engellemek için bölgeye sevkedildiğini söylüyor.
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı ise koridoru kapatan tarafın Rus barış gücü olduğunu ve çevreci grubun, Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'daki yasadışı madencilik faaliyetlerini protesto etmek için bölgede bulunduğunu kaydediyor.
Bakanlık açıklamasında, çevrecilerin "Azerbaycan kamuoyunun yasadışı ekonomik faaliyetler, doğal kaynakların yağmalanması ve çevreye hasar verilmesi nedeniyle duyduğu haklı rahatsızlığı" ifade ettiklerini belirtti.
Açıklamada ayrıca Ermenistan'ın Azerbaycan'la yaptığı çeşitli anlaşmaları ihlal ettiği suçlaması da yer aldı. 2020 yılından bu yana 45 kişinin ölümüne yol açan mayınların döşenmesinin de bu ihlallerden biri olduğu belirtildi.
Moskova için sınav
Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki son durum, Ukrayna savaşında karşı karşıya olduğu zorluklar nedeniyle Güney Kafkaslar ve Orta Asya'daki eski Sovyet cumhuriyetleri arasındaki statüsü risk altına giren Rusya'nın bölgedeki ana güvenlik garantörlüğünün de sınanması anlamına geliyor.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zaharova, Moskova'nın bölgedeki duruma ilişkin kaygıları olduğunu ifade etti ve Laçin koridorunun yakında açılmasını beklediklerini söyledi. Zaharova, geçişin kapalı olmasından bölgedeki Rus barış gücünün suçlanmasının "kabul edilemez ve zarar verici" olduğunu dile getirdi.
Gazetecilere konuşan Zaharova, "Rusya Savunma Bakanlığı ve Rus barış gücü, tırmanan gerginliği hafifletmek için aktif olarak çalışıyor. Çok yakın gelecekte ulaşım bağlantılarının tam olarak açılmasını bekliyoruz" dedi.
Rusya, karşılıklı meşru müdafaa anlaşması kapsamında Ermenistan'ın müttefiki durumunda. Ancak Rusya aynı zamanda Azerbaycan'la sıcak ilişkileri korumaya çalışıyor ve Erivan'ın askeri destek taleplerini geri çeviriyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı ve Avrupa Birliği, bu hafta Azerbaycan'a, Laçin koridorunun açılması çağrısında bulundu. Washington, koridorun kapanmasının "ciddi insani sonuçları olacağı ve barış sürecini geriye götüreceğini" ifade etti.
(vş)
