AB Türkiye Delegasyonu tarafından yapılan açıklamaya göre, Avrupa Birliği Komisyonu, özellikle temel reformların uygulanmasına odaklanarak  Batı Balkanlar ve Türkiye’nin Avrupa Birliği yolunda kaydettiği ilerleme ve mevcut duruma ilişkin detaylı bir değerlendirme ortaya koyan, ve ileriye dönük reform önceliklerine dair rehberlik eden 2021 Genişleme Paketini kabul etti.  

AAB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi/Avrupa Birliği Komisyonu Başkan Yardımcısı, Josep Borrell, şunları söyledi; “Bugünkü raporla Batı balkanlar ve Türkiye’de kaydedilen ilerlemeye ve üzerinde daha fazla çalışılması gereken alanlara ilişkin detaylı bir değerlendirme sunuyoruz. Güven veren bir genişleme sürecini muhafaza etmek durumundayız. Bu karşılıklı bir süreçtir: Yeni metodoloji liyakata dayalı bir yaklaşımı içerir. Hukukun üstünlüğü, temel özgürlükler, ekonomi ve demokratik kurumların işler durumda olması gibi temel reformlara daha fazla odaklanmaktadır. Ortaklarımızın, kendi yurttaşları için bu alanlara ağırlık vererek AB yolunda ilerlemeleri gereklidir. Ayrıca farklılıklarını da bir kenara bırakmalıdırlar. AB cephesindeyse bizim de taahhütlerimize uygun hareket etmemiz gereklidir.  Batı Balkanlar olmadan AB tamamlanmış sayılmaz. Bir araya gelerek daha güçlü bir Avrupa inşa etmemizin zamanı gelmiştir.”

AB’nin genişleme politikasına ilişkin bir Tebliğ ile yıllık raporları içeren bu yılki Paketi sunan Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu Komisyon Üyesi Olivér Várhelyi, şunları söyledi: “Genişleme, Avrupa kıtamızda barış, istikrar, güvenlik ve ekonomik büyümeye yapılan jeo-statik bir yatırımdır. Ortağımız olan ülkelerde reformların hızlandırılması ve derinleştirilmesi için bilgiye dayalı adil bir değerlendirmenin yanı sıra net bir yol haritası sunduğumuz, liyakate dayalı bir süreçtir. Sürecin güvenirliğini artırmak üzere yenilenen genişleme metodolojimize uygun bir yaklaşımdır. Bu çerçevede yeni Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA III) ile sağladığımız önemli mali destekle Batı Balkanlar ve Türkiye’nin yanında yer alıyoruz. IPA III, Batı Balkanların ekonomik kalkınması ve AB’ye yakınlaşmasının yanı sıra pandemi sonrası uzun vadeli toparlanmayı hızlandırmayı amaçlayan, bölgeye yönelik yaklaşık 30 milyar Avro tutarındaki Ekonomi ve Yatırım Planının da ana finansman kaynağıdır.”

Mevcut genişleme gündemi, Batı Balkanlar’daki ortaklarımızı ve Türkiye'yi kapsamaktadır.

Türkiye (2005), Karadağ (2012), Sırbistan (2014) ile katılım müzakereleri başlatılmıştır. Mart 2020'de Üye Devletler, oybirliğiyle Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile katılım müzakerelerini başlatma kararı almıştır. Bosna-Hersek (AB'ye katılım başvurusu Şubat 2016'da sunulan) ve Kosova (İstikrar ve Ortaklık Anlaşması Nisan 2016'da yürürlüğe giren) potansiyel adaylardır.

PLANIN TÜRKİYE İLE İLGİLİ BÖLÜMÜNDE ŞUNLAR KAYDEDİLDİ:

“Türkiye göç, terörle mücadele, ekonomi, ticaret, enerji ve ulaştırma gibi ortak çıkarlarımızın bulunduğu çok önemli alanlarda Avrupa Birliği’nin kilit ortağıdır.

2021 yılında Türkiye ile olan diyalog ve işbirliği artmıştır. Avrupa Birliği Konseyi, Doğu Akdeniz’de istikrarlı ve güvenli bir ortamın varlığının ve Türkiye ile işbirliği ve karşılıklı faydaya dayalı bir ilişki geliştirmenin AB’nin stratejik menfaatine olduğunu defalarca ifade etmiştir. [Konsey] Doğu Akdeniz’de gerilimin düşürülmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirmiştir; bu durumun devam etmesi gerekmektedir. AB-Türkiye ilişkilerinin durumuna dair Mart 2021’de yayımlanan Ortak Bildiri temelinde AB, gerginliğin azaltıldığı mevcut durumun sürdürülmesi ve Türkiye’nin yapıcı bir tutum sergilemesi kaydıyla ve önceki [AB Konseyi kararlarında belirlenmiş olan] koşullara tabi olmak şartıyla, ortak çıkarların olduğu bir takım alanlarda işbirliğini geliştirmek üzere Türkiye ile kademeli, orantılı ve geri çevrilebilir bir şekilde çalışmaya hazırdır.

Uluslararası hukuku ihlal eden tek taraflı eylemlerin veya provokasyonların yinelenmesi durumunda AB, kendisinin ve Üye Devletlerin çıkarlarını savunmak için elindeki tüm araçları ve seçenekleri kullanacaktır. Türkiye'den, Kıbrıs sorununun BM çerçevesinde adil, kapsamlı ve uygulanabilir bir biçimde çözümüne yönelik müzakereleri aktif olarak desteklemesi beklenmektedir.

AB liderleri, hukukun üstünlüğü ve temel haklar konusundaki diyaloğun AB-Türkiye ilişkilerinin ayrılmaz bir parçası olmayı sürdürdüğünü teyit ettiler. Hukukun üstünlüğü, temel haklar ve yargının bağımsızlığı hususunda devam eden kötüleşmeyle ilgili olarak AB’nin taşıdığı ciddi endişeler, Türkiye tarafından güven verici bir şekilde ele alınmadı. Türkiye'nin siyasi sistemdeki etkin kontrol ve denge [mekanizmalarının] zayıflaması konusunu ele alıp bu olumsuz gidişatı bir öncelik olarak tersine çevirmesi gerekiyor. Mart 2016 AB-Türkiye Bildirisi sonuç vermeye devam etti ve Türkiye, Doğu Akdeniz güzergâhı boyunca göçün ele alınmasında ve dünyanın en büyük mülteci nüfusuna ev sahipliği yapmada kilit rol oynamaya devam etti. AB, iklim değişikliğine ilişkin Paris Anlaşması'nın Türkiye tarafından onanmasını memnuniyetle karşılarken Avrupa Yeşil Mutabakatı’nın uygulanması konusunda Türkiye ile işbirliği yapmayı sabırsızlıkla beklemektedir.

Bir sonraki adımlar

Şimdi Konsey'in üzerine düşen, Komisyon'un bugün sunduğu tavsiyelerini dikkate almak ve önümüzdeki dönemde atılacak olan adımlar hakkında karar vermektir.

Ön bilgi  Mevcut genişleme gündemi, Batı Balkanlar’daki ortaklarımızı ve Türkiye'yi kapsamaktadır.

Türkiye (2005), Karadağ (2012), Sırbistan (2014) ile katılım müzakereleri başlatılmıştır. Mart 2020'de Üye Devletler, oybirliğiyle Kuzey Makedonya ve Arnavutluk ile katılım müzakerelerini başlatma kararı almıştır. Bosna-Hersek (AB'ye katılım başvurusu Şubat 2016'da sunulan) ve Kosova (İstikrar ve Ortaklık Anlaşması Nisan 2016'da yürürlüğe giren) potansiyel adaylardır.