Güneş Sistemimize 212 ışık yılı uzaklıkta bulunan HD208897 yıldızının etrafında bölümü öğretim üyeleri tarafından bir ötegezegen keşfedildi. Bu ötegezegen Türk bilim insanları tarafından keşfedilen ilk gezegen olma özelliğini taşıyor.
Antalya Bakırlıtepe’de bulunan TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nde (TUG) 2007 yılından bu yana, Ankara Üniversitesi’nden araştırmacıların liderliğinde, Türk, Japon ve Rus bilim adamlarından oluşan uluslararası bir proje işbirliği çerçevesinde sürdürülen gezegen arama çalışmaları ilk meyvesini verdi.
Son yıllarda bir TÜBİTAK projesi ile de desteklenen bu çalışma ile araştırmacılar, Güneş Sistemi’miz dışında başka bir yıldızın etrafında dolanan yeni bir gezegen keşfettiler. Güneş Sistemi’miz dışında keşfedilmiş ve öte-gezegen olarak adlandırılan bu gezegenlerin sayısı günümüzde 4000’e yaklaşmakta olup bu keşif Türk bilim insanları tarafından keşfedilen ilk öte-gezegen olma özelliğine sahip.
Gezegen, TUG’da bulunan 1.5 m ayna çaplı Rus-Türk Teleskobu (RTT150) ve Japonya Okayama Astrofizik Gözlemevi’nden işbirliği çerçevesinde sağlanan iyodin hücresi aygıtı kullanılarak çok hassas dikine (radyal) hız ölçüm tekniği ile keşfedildi.
Araştırmacılar, bu yeni gezegeni, bizden yaklaşık 212 ışık yılı (1 ışık yılı ~ 10 trilyon km) uzaklıkta olan HD 208897 yıldızın etrafında tespit ettiler. Jüpiter’den 1.5 kat daha büyük boyutlara sahip bu yeni gezegen, yıldızının etrafında bir tam yörünge turunu neredeyse 1 yıl sürede tamamlamakta.
TÜBİTAK projesinin yürütücüsü, Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Mesut Yılmaz, keşfedilen gezegenin Jüpiter benzeri bir gaz devi olduğunu ve dolayısıyla yaşam barındırma ihtimalinin bulunmadığını belirtti.
Aynı bölümden Prof. Dr. Selim Osman Selamn ise, keşfedilen öte-gezegenin yıldızına olan uzaklığının, Dünya-Güneş arası mesafeye eşit olduğunu, HD 208897 yıldızının Güneş’imizden 1000 derece daha soğuk, yarıçapının ise 5 kat daha büyük kırmızı bir dev yıldız olduğunu açıkladı.
Araştırma ekibinde yer alan, Ege Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Varol Keskin ise, bu keşfin, Güneş’imizin birkaç milyar yıl sonra ileri evrim aşamasında yarıçapını büyüterek bir kırmızı dev yıldıza dönüştüğünde çevresindeki gezegenleri nasıl etkileyeceğini anlamak için güzel bir örnek teşkil ettiğini ifade etti.
Araştırmacılar, bu keşfin ülkemizde gerçekleştirilen ilk öte-gezegen keşfi olduğuna dikkat çektiler ve uzun zaman aralığına dayalı sürdürmekte oldukları sabırlı gözlemlerle bu tür keşiflerin sayısının yakın gelecekte artabileceğinin altını çizdiler.
Bu keşif çalışmasına ilişkin analiz ve bulgular, astronomi literatürünün en saygın dergilerinden Astronomy & Astrophysics’de bir bilimsel makale olarak yayınlandı:
(VŞ)
10155,35%1,09
32,37% -0,32
34,71% -0,26
2399,55% -0,94
3886,52% 0,00