Biruni Üniversitesi Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Öğretim Üyesi Nilgün Pala Açıkgöz, 21 Eylül Dünya Alzhimer Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada, yaşam süresinin uzaması ve çevresel faktörlerin etkisiyle toplumda alzhimer hastalığının artığını iletti.
Dr. Nilgün Pala Açıkgöz “Alzheimer hastalığıdemansın en sık görülen nedenidir. Özellikle 65 yaş üzeri kişilerde görülür ve giderek görülme sıklığı artar. Demans beynin nörodejeneratif bir hastalığıdır. Entelektüel fonksiyonların, günlük yaşam aktivitelerini devam ettiremeyecek oranda bozulmasıdır. Yaşla beraber artan unutkanlık fizyolojik yaşlanmadan farklıdır. Genellikle ilk belirtiler zihinsel olarak yavaşlama ve unutkanlıktır. Kişinin eskisi kadar berrak düşünemediği, muhakeme yapamadığı ve hatırlamadaki zorlukların artamaya başladığı görülür. Öncesinde daha hareketli iken durgunlaştığı, içine kapandığı yada daha sakin bir yapıda olan kişinin sinirli ve daha agresif davranmaya başladığı kişilik değişikleri olmaya başlar.”dedi.
Hastalığın seyri ile ilgili bilgi veren Dr. Öğr. Üyesi Nilgün Pala Açıkgöz“Başlangıçta başlayan basit unutkanlıklar giderek artarak kişinin günlük yaşamını etkileyecek düzeye ulaşır. Kişi çevresindekilerin yardımı olmadan günlük yaşamını sürdüremeyecek duruma gelir. Hastalığın ilerlemesi ile tüm entelektüel fonksiyonlarda yıkım görülür. Yakınlarının isimlerini hatırlamaz, kim olduklarını karıştırır, zamanı karıştırır, bulunduğu yeri unutarak, odaları karıştırmaya başlar ve tuvaleti bulamaz. Günlük bakımını bağımsız yapamaz hale gelir; giyinme, yemek yeme, banyo yapma ve giderek yürüme yeteneğini kaybeder. Konuşma içeriği giderek azalır, isimlendirmesi bozulur, olayları karıştırır ve artık kendini ifade edemez duruma gelir. Hastalığın ilerlemesiyle yutma, konuşma ve yürüme fonksiyonlarının kaybı ile tamamen yatalak ve bakıma muhtaç hale gelir.” dedi
Demansın tanısında görüntüleme yönteminde kortikalatrofinin görülmesi tanıyı destekler. Kesin tedavisi bulunmamaktadır. Mevcut tedaviler hastalığın ilerlemesini kısmen durdurmak ve bazı fonksiyonları erken dönemde düzenlemek için yapılır. Bazı tedavilerle de hastanın bakımını kolaylaştırırak ve yakınlarının yükünü azaltır.
Alzhimer kadınlarda daha sık görülür
Demansdaki en önemli faktör yaş ve hastalık yaşın ilerlemesi ile görülme sıklığı artar. Cinsiyet, özelikle kadınlarda daha fazla görülür, bunun kadınların yaşam sürelerinin daha uzun olması ve menopoz sonrası azalan östrojen düzeyleri ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.
Sosyal yaşamdan izole yaşamak ve vitamin eksiklikleri risk faktörü
Özellikle eğitim düzeyinin düşük olması ve sosyal olarak izole yaşamda risk faktörleri arasındadır. Yakınlarında demans bulunması da önemli risk faktörüdür. Vasküler patolojiler ve bunlara bağlı küçük damar tıkanıklıkları, homosistein düzeylerinin yüksekliği, hipotroidi, vitamin eksikleri de hastalık riskini artırmaktadır.
Dr. Nilgün Pala Açıkgöz Alzhimer’dan korunmada açık havada yürüyüş ve dengeli beslenmenin önemli olduğunu vurguladı ve diğer korunma yöntemleri ile ilgili bilgi verdi.
Açık havada yürüyüş yapın
Son yıllarda yapılan araştırmalarda açık havada yürüyüş yapmak beyni koruyor. Bu nedenle her gün düzenli olarak açık havada yürüyüş yapılmalı ve vakit geçirilmelidir.
B12 ve D vitamini eksikliğine dikkat
Vitamin eksikliği alzhimer hastalığında risk faktörü olarak kabul edilmektedir. Özellikle B12 ve D vitaminin alzhimerden koruyucu etkisi bulunuyor.
Sağlıklı ve dengeli beslenme Alzhimer riskini düşürüyor
Sağlıklı ve dengeli beslenme alzhimerden korunmada önemli bir yere sahip. Barsaklardan biriken toksik maddeler beyin fonksiyonlarını bozabiliyor. Mevsiminde sebze ve meyveler tercih edilmeli, katkı maddelerinden uzak durulmalı, çiğ kuruyemişler tüketilmelidir.
Televizyon yerine kitap okumak beyni koruyor
Televizyon gibi dijital araçlar beyin fonksiyonlarını bozabiliyor. Kitap okumak, hobi edinmek ve bulmaca çözmek beyni koruyan aktiviteler arasında yer alıyor.
Bu hastalıklar nörodegeneratif hastalıklar olması ve yaşla birlikte hızlı artış göstermesi, beslenme düzeni ve alışkanlığı ile de ilişkilendirilmektedir. Doğal beslenme, katkı maddeleri düşük ve dengeli beslenme beyin sağlığı açısından giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Elbette stres faktörü ve depresyonda unutulmaması gereken önemli risk faktörleri arasında yer alır.
(CO)
