Türkiye´nin 2023 vizyonu ile üretim, ihracat odaklı büyüme stratejisi bakımından büyük önem taşıyan
ve 19 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2012/3305 sayılı Yatırım
Teşvik Sistemi, Bölgesel, Büyük Ölçekli, Stratejik ve Genel Teşvik uygulamaları olmak üzere 4 ana
bileşenden oluşuyor.
15.06.2015 tarih ve 2012/3305 sayılı? Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar? ile yürürlüğe
giren teşvik sistemi ile çok sayıda yeni düzenleme hayata geçirilmiş olup 2011 yılına ilişkin ?İllerin ve
Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması? dikkate alınarak destek
uygulamalarına dayanak oluşturan bölgesel harita, il grupları yerine il bazlı olacak şekilde tasnif
edilerek her ilde desteklenecek sektörler, illerin potansiyelleri ve ekonomik ölçek büyüklükleri dikkate
alınarak tespit edildi. Ayrıca son teşvik kararnamesi ile 4 bölgeli sistem 6 bölgeli bir sisteme
dönüştürülmüş olup Adana 13 ilden oluşan 2.Bölge illeri arasında yer aldı.
Adana Sanayi Odası tarafından Mehmet Karakuş tarafından kaleme alınan ?Rakamlarla adana 2016? başlıklı araştırmaya göre, söz konusu teşvik sisteminin Adana ili ilişkin son 3 yıllık (2013-2014-2015*) uygulama sonuçlarına bakıldığında, toplam 220 adet belgenin düzenlendiği bunlardan 205 adedinin yerli sermaye, 15 adedinin ise yabancı sermayeli olduğu görülüyor. Son üç yılda Adana iline verilen yatırım teşvik belgelerinin sabit yatırım tutarları bakımından incelendiğinde 2013 yılında yüzde 98,9, 2014 yılında ise yüzde 97,8 olan yerli sermaye oranının 2015 yılı Ekim ayı sonunda ise yüzde 35.7´ye düştüğü görülüyor.
Araştırmada şu görüşlere yer verildi:
?Adana iline verilen teşviklerin ana sektörler ve belge sayısına göre dağılımına bakıldığında ise, son üç yılda en çok belgenin 103 belge ile imalat sanayine düzenlendiği bu sektörü 87 belge ile hizmetler sektörü ile 15 belge ile de enerji sektörünün takip ettiği görülmüştür. Düzenlenen belgelerin sabit , yatırım tutarlarına göre dağılımına bakıldığında ise 2013 yılında 2.563 Milyon TL olan yatırımların 2014 yılında 648 milyon TL´na, 2015 yılı Ekim ayı sonunda ise tekrar artarak 1.666 Milyon TL´na ulaştığı görülmektedir. 2015 yılında yatırımların %77.9´u hizmetler, %12.6´sı ise imalat sanayi ve %8.5´i ise enerji yatırımlarına yönelik düzenlenmiştir.
Son üç yatırımlarından imalat sanayi özeline bakıldığında ise, 2013 yılında dokuma ve kimya
sektörüne düzenlenen yatırımların sonraki yıllarda azalması nedeniyle, 2013 yılında 468 milyon TL
tutarında olan imalat sanayi yatırımlarının, 2014 yılında 246 milyon TL´na, 2015 yılı Ekim sonunda ise
210 Milyon TL´na gerilediği görülmektedir.
EN ÇOK YARTIRIM GIDA SEKTÖRÜNE YAPILDI
Son üç yılda en çok yatırımın 255 milyon TL ile Gıda ve
İçecek sanayine yapıldığı bunu sırasıyla 191 milyon TL ile dokuma ve giyim sektörü, 144 milyon TL ile
kimya ve 108 milyon TL ile lastik-plastik sektörü takip etmiştir.
EN ÇOK İTHAL MAKİNE YATIRIMI DOKUMA VE GİYİM SEKTÖRÜNDE
Üç yıllık dönemde en çok ithal makine yatırımının sektörel dağılıma bakıldığında ise, 73,8 milyon TL
ile ilk sırayı alan dokuma ve giyim sektöründen sonra 50 milyon TL ile kimya sektörü ve 49 milyon TL
ile gıda ve içecek sanayine yatırım yapıldığı gözlemlenmiştir.?
