Avrupa Birliği Dışişleri Bakanları İsrail ve Gazze Şeridi’ni kontrol eden Hamas arasında ikinci haftasına giren çatışmaların ardından ateşkes çağrısı yaptı ve Gazze’ye insani yardımı arttırdı. Ancak barışı sağlamada AB’ye avantaj sağlayacak oybirliğine varılamadı.

İsrail’in AB içindeki yakın müttefiki Macaristan, Dış Politika Şefi Josep Borrell öncülüğünde toplanan 26 dışişleri bakanının videolu ateşkes çağrısına katılmayı reddetti.

Macaristan dışındaki diğer AB üyesi ülkelerin dışişleri bakanlarıysa ABD, Rusya ve Birleşmiş Milletler’le birlikte barış sürecini başlatmak için çalışma sözü verdi.

Malta Dışişleri Bakanı Evarist Bartolo ‘‘En azından ateşkesi sağlamaya, insani yardım ulaştırmaya çalışabilir ve daha sonra şiddetin temel nedenlerine inerek Ortadoğu barış sürecini yeniden başlatmak için ne yapılabileceğine bakabiliriz’’ dedi. Bartolo, ‘‘Her iki tarafta da aşırılık yanlılarının gündemi belirlemesine izin veremeyiz’’ diye konuştu.

Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise Paris’te gazetecilere yaptığı açıklamada AB, Rusya, Birleşmiş Milletler ve ABD’den oluşan Ortadoğu dörtlüsünün 2014 yılından beri atıl durumda olan İsrail-Filistin barış sürecinin yeniden başlatılması için doğru zemin olduğuna vurgu yaptı. Le Drian, ‘‘Barış sürecini mümkün olan en kısa sürede yeniden başlatmalı ve diyalog yolunu bulmalıyız’’ diye konuştu.

İsrail-Filistin arasındaki gerilim geçen hafta silahlı çatışmalara dönüşmüş, Türkiye olayların tırmanmasından Batı’nın çabuk müdahale etmedeki başarısızlığını sorumlu tutmuştu.

Washington da Ortadoğu barış sürecinin önemli arabulucularından ancak Başkan Joe Biden hafta başında İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu ile yaptığı telefon görüşmesine kadar ateşkes fikrini kamuoyu önünde desteklemedi.

Avrupa Birliği İsrail’in en büyük ticaret ortaklarından ve Filistinliler’in de en büyük yardım bağışçılarından. Ancak AB İsrail hükümetine karşıekonomik yaptırım kozunu kullanmak ya da tartışmaktan kaçındı.

AB Dış Politika Şefi Borrell konuyu Pazartesi günü ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile görüştüğünü söyledi.

AB’nin aralarında Lüksemburg, Belçika, İrlanda, Malta ve Finlandiya’nın da olduğu en az sekiz küçük ülkesi Filistinliler’i açıkça savunuyor. Birçok Belçikalı parlamenter bu hafta AB’ye İsrailli politikacılara seyahat yasağı uygulanması ve mal varlıklarının dondurulması çağrısı yaptı.

İkinci Dünya Savaşı sırasındaki Yahudi Soykırımı’nın ardından İsrail’e karşı önlem alma konusunda çekimser davranan Almanya Gazze’deki sivillere insani yardım için 49 milyon dolar bağışlama sözü verdi.

Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Avusturya, Yunanistan, Kıbrıs ve Polonya’nın aralarında olduğu diğer AB üyesi ülkelerse İsrail lehinde görüş bildirmeye daha yatkın. Avusturya, 14 Mayıs’ta başbakanlık binasına İsrail bayrağı çekti. Macaristan’ın milliyetçi Başbakanı Victor Orban ise İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu’nun müttefiki haline gelerek İsrail’i eleştiren açıklama ve önlemlerin engellenmesini sağladı.

Kıbrıs Rum Yönetimi’nin Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis, ‘‘AB’nin krizin çözümünde derhal öncü rol oynaması gerekiyor. Ancak ya üye ülkelerin birbirinden farklı yaklaşımları ya da Brüksel’in strateji eksiği nedeniyle AB bu rolü oynayamıyor’’ diye konuştu.

(vş)