Görüşmelerin ani şekilde iptal edilmesi, Taleban'ın son zamanlarda insan hakları ve kapsayıcılık konusundaki eylemlerinin, uluslararası toplumun, Afganistan’a yardım niyetini doğrudan etkileyebileceğinin ilk somut işareti oldu.

ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili, Reuters haber ajansına verdiği demeçte, "Kararları, derinden hayal kırıklığı yaratan ve her şeyden önce Afgan halkına ve ayrıca uluslararası topluma yönelik taahhütlerini açıklanamaz bir şekilde tersine çeviren bir karar" dedi.

Yetkili, "Doha'da planlanan toplantılar da dahil olmak üzere bazı taahhütlerimizi iptal ettik ve bu kararı, taahhütlerimizde olası dönüm noktası olarak gördüğümüzü açıkça belirttik" diye konuştu.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price daha önce, Taleban’ın Afganistan’da liselerin kız öğrencilere kapalı kalmaya devam edeceği açıklamasını “Afgan halkı ve uluslararası topluma verilen taahhütlere bir ihanet’’ olarak nitelemişti.

Konuya ilgili Reuters'a konuşan üç kaynak, ABD yönetimi ve Taleban yetkilileri arasındaki bir dizi toplantının, Cumartesi ve Pazar günleri Katar'ın başkentinde düzenlenecek bir konferansın oturum aralarında gerçekleşmesinin planlanmış olduğunu söyledi.

Afganistan Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü de Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki ile bir Taleban heyetinin Doha'ya gitmesinin beklendiğini doğruladı.

Bir diplomatik kaynak ise Dışişleri Bakan Vekili Emirhan Muttaki ve heyetini Doha’ya götürecek Katar’a ait jetin Kabil’e gelmediğini söyledi.

Katar hükümetinin iletişim dairesinden konuyla ilgili sorulara henüz yanıt gelmedi.

Müzakereler, Afganistan Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ve Afgan para birimi banknotlarının basımı da dahil olmak üzere bazı sorunları ele almak üzere planlanmıştı.

Basınla konuşmaya yetkileri olmadığı için isimlerini vermeyi reddeden üç kaynağa göre, toplantılardan bazılarına Birleşmiş Milletler ve Dünya Bankası temsilcilerinin de katılmasının planlanıyordu.

Aynı kaynaklara göre şu anda Dünya Bankası Güven Fonu'nda Afganistan'ın eğitim sektörüne ayrılmış yüz milyonlarca dolarlık nakit yardım tutuluyor.

Görüşmelerin iptali, Taleban yönetiminin dış yardıma erişme ve bankacılık sektörünü serbest bırakma konusunda karşılaştığı ve karşılaşacağı zorlukları ortaya koyuyor. Ağır döviz kıtlığı enflasyonu körükledi ve ekonomik krizi daha da kötüleştirdi.

ABD’nin dahil olduğu hükümetler Taleban’ı tam olarak tanımayı reddettiği için denizaşırı ülkelerde tutulan milyarlarca dolarlık yabancı rezervlere de erişemiyor. ABD, bazı Taleban üyelerine de yaptırım uyguluyor.

Aksayan mali sisteme ek olarak, bir zamanlar milyarlarca doları bulan ve Afgan hükümetinin çalışmasına yardımcı olan kalkınma fonlarındaki keskin azalma, gıda kıtlığını ve yoksulluğu daha da kötüleştirdi. Birleşmiş Milletler'e göre, yaklaşık 23 milyon kişi ağır açlık çekiyor ve nüfusun yüzde 95'i yeterince beslenemiyor.

Washington ve müttefikleri, daha önceki iktidarında kızların okula gitmesini ve kadınların çoğunun çalışmasını yasaklayan Taleban'ın insan hakları sicillerini iyileştirmesi konusunda ısrarcı.

Taleban, daha önce okulların kız öğrenciler için de açık olacağı açıklamasında bulunmuş; ancak iki gün önce İslami kurallara göre düzenleme yapılana kadar kız öğrencilerin okula gidemeyeceğini açıklamıştı.

Karar öğrencileri gözyaşlarına boğmuş ve Kabil'deki kız öğrencilerin küçük çaplı protestolarına yol açmıştı.

(vş)