Celal Adan, yaptığı konuşmada, küresel bir soruna karşı milletçe mücadele verilen bu günlerde Meclis çalışmalarına katılmanın ve Genel Kurulu yönetmenin kendisi için çok anlamlı olduğunu söyledi. Adan, şu ifadeleri kullandı:
"Bu Meclis, milletimizin ümit, heyecan ve şevk kaynağıdır. En şiddetli felaket günlerinde bile bu Meclis işlevini sürdürmüş, ufukları karanlığa teslim etmeyen bir ışık hüzmesi olarak herkese ümit aşılamıştır. İstiklal harbi esnasında Ankara bozkırlarına bombalar düşerken dahi bu Meclisin mensupları vazifelerine dört elle sarılmışlardır. Meclisin gayretini gördüğü vakit, vekilleri ile beraber millet de dimdik ayakta durmuştur. Koronavirüs de bu milletin boğuştuğu ve galibi geldiği onlarca felaketten birisi olarak inşallah en kısa sürede tarihe karışacaktır. Bin yıl önce Asya bozkırlarına dikilen Orhun Abideleri ile yüz yıl önce Ankara bozkırına açılan Millet Meclisi aynı sözleri söylemektedir; Aşağıda yağız yer yarılmadıkça, yukarıda mavi gök çökmedikçe bu millet pes etmeyecektir."
Adan'ın konuşmasının ardından milletvekilleri gündem dışı söz aldı.
MHP Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk, Türkiye'de dijital bağımlılık konusunda yaptığı konuşmada, yeni tip koronavirüse karşı alınan tedbirler nedeniyle evlerinden çıkmayan vatandaşlara seslenerek, teknolojik aletlerin bağımlı hale getirmesine izin vermemelerini istedi.
Kitap okumak, müzik dinlemek, resim yapmak, eş ve çocuklarla sohbet etmenin sosyal uğraşlar olmasını isteyen Öztürk, "Teknoloji iyidir ama teknoloji kolik olmamak çok daha iyidir." diye konuştu.
CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, yeni tip koronavirüsün ekonomiye etkileri hakkındaki konuşmasında, tedbirler nedeniyle bir süreliğine faaliyetlerine ara verilen iş yerleri hakkında önlem alınmasını istedi. Yalım, işsiz kalanlar ve faaliyette bulunamayan yerler için işsizlik fonunun kullanılabileceğini belirtti.
TBMM Genel Kurulunda, gündem dışı konuşmaların ardından grup başkanvekilleri yerlerinden söz aldı.
İYİ Parti Grup Başkanvekili Lütfü Türkkan, Galatasaray Teknik Direktörü Fatih Terim'in yeni tip koronavirüs (Kovid-19) testinin pozitif çıkmasını üzüntüyle öğrendiklerini belirterek, Türkiye Futbol Federasyonu ve hükümetin ihmalinin, bu üzücü haberin alınmasına neden olduğunu savundu.
Türkkan, tedbirlerin daha da arttırılması gerektiğini belirterek, "Daha radikal tedbirler alınmalı, sokağa çıkmaya sınırlama getirilmeli diye ısrarla söylemeye devam ediyorum." dedi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın şeffaflığını ve çabasını değerli bulduklarını belirten Türkkan, "Hükümet sokağa çıkma yasağı ilan etmezse, daha fazla gecikirse vakaların ardı arkası kesilmeden artacak." diye konuştu.
Sağlık çalışanlarını tebrik eden Türkkan, KHK ile uzaklaştırılan, göreve dönmeyi bekleyen doktorların geri çağrılması gerektiğini söyledi.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın, 32 bin sağlık personeli ataması yapılacağını açıkladığını belirten Türkkan, Koca'nın halkı bilgilendirirken vaka, kayıp sayısıyla birlikte iyileşen varsa iyileşenlerin sayısını, yeterli miktarda solunum cihazı bulunup bulunmadığını, üretim veya ithalatın hangi aşamada olduğunu daha net ifade etmesini istedi. Türkkan, aksi halde yaratılan güven ortamının çok çabuk kaybolabileceğini ileri sürdü.
Türkkan, ekonomik tedbirler konusunda da adımlar atılması, bilim kurulunun tavsiyeleri dinlenerek, daha kapsamlı değerlendirmelerle önlemlerin alınması gerektiğini söyledi.
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da bu dönemin ekonomik, sosyal, siyasal ve bireysel dönüşümler meydana getireceğini belirterek, beşeriyetin, yol haritasını belirleyeceğini kaydetti.
"Şimdiden her ihtimale karşı hazırlıklı olmamız, hâkim bir iradeyle hareket etmemiz tarihi bir görevdir." diyen Akçay, virüs kuşatmasını birlik, beraberlik ve sorumluluk şuuruyla göğüslemek, doğabilecek hasarları kademe kademe azaltmak gerektiğini belirtti.
Pensilvanya kırıntıları ve yabancı medya organlarının her fırsatta Türkiye'nin itibarını zedeleme gayretine girdiğini vurgulayan Akçay, karalama kampanyalarının nafile olduğuna işaret etti.
Akçay, devletin ve milletin bu salgını yenecek dirayete, deneyime ve bilimsel birikime sahip olduğunu vurgulayarak, vatandaşların da sorumlulukları gereği kurallara uymasını istedi.
HDP Grup Başkanvekili Hakkı Saruhan Oluç ise koronavirüsle mücadele edilirken, birden 8 belediyelerine kayyum atandığını ifade etti. Bu belediyelerin koronavirüsle mücadele için çalışmalar yaptığını anlatan Oluç, "65 belediyemizden 26 belediyemizi bırakmıştı bu iktidar. Şimdi 8 belediyeye daha kayyum atadı, 18 belediye kaldı." dedi.
CHP Grup Başkanvekili Engin Özkoç, insanların bu dönemde evde kalmasının hayati önem taşıdığını söyledi.
"Halkımıza evde kalması çağrısı yapıyorsak evde kalabilmelerinin ekonomik ve sosyal koşullarını da sağlamak zorundayız." diyen Özkoç, vatandaşlarda işsizlik kaygısı oluştuğunu belirtti.
Özkoç, sosyal devletin vatandaşa sahip çıkması gerektiğini dile getirerek, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu'nun bu konuda çeşitli önerilerde bulunduğunu anımsattı.
AK Parti Grup Başkanvekili Mehmet Muş, "Dünyayı etkisi altına alan, hemen hemen tüm coğrafyaya yayılan koronavirüsle mücadelede büyük emek ve çaba ortaya koyan sağlık çalışanlarımızı selamlıyor ve tebrik ediyorum." ifadesini kullandı.
Hayatını kaybeden vatandaşlara rahmet, yakınlarına başsağlığı dileyen Muş, bir süre önce kız kardeşi vefat eden Kılıçdaroğlu'na da grubu adına taziyelerini iletti.
Muş, partilerinin Kürt düşmanlığıyla itham edilemeyeceğini, bunu kabul etmediklerini kaydederek, "Bizim vatandaşlarımızın hiçbirine karşı düşmanlık beslememiz söz konusu olamaz." diye konuştu.
Genel Kurulda daha sonra Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine geçildi.
TBMM Genel Kurulunda kabul edilen ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi'ne, yeni tip koronavirüsle (Kovid-19) mücadele kapsamında tedbirlerin de yer aldığı 15 madde eklendi.
Yeni tip koronavirüsün olumsuz etkilerinin bertaraf edilmesine katkı sağlamak ve ülke ekonomisini güçlendirmek amacıyla finansmana erişimin kolaylaştırılması için düzenlemeler yapıldı.
Karşılıksız Çek ve Protestolu Senetler ile Kredi ve Kredi Kartları Borçlarına İlişkin Kayıtların Dikkate Alınmaması Hakkında Kanun'da değişikliğe gidildi. Buna göre, anapara ve/veya taksit ödeme tarihi 24 Mart 2020'den önce olup da kullandığı nakdi ve gayri nakdi kredilerinin anapara, faiz veya ferilerine ilişkin ödemelerini aksatan gerçek ve tüzel kişilerin, ticari faaliyette bulunan ve bulunmayan gerçek kişilerin ve kredi müşterilerinin karşılıksız çıkan çek, protesto edilmiş senet, kredi kartı ve diğer kredi borçlarına ilişkin Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde tutulan kayıtları, söz konusu borçların ödenmesi geciken kısmının 31 Aralık 2020'ye kadar tamamının ödenmesi veya yeniden yapılandırılması halinde, bu kişilerle yapılan finansal işlemlerde, kredi kuruluşları ve finansal kuruluşlar tarafından dikkate alınmayacak. Kredi kuruluşları ve finansal kuruluşların mevcut kredileri yeniden yapılandırması veya yeni kredi kullandırması, bu kuruluşlara hukuki ve cezai sorumluluk doğurmayacak.
Çek Kanunu'nda yapılan değişikliğe göre, 24 Mart 2020'ye kadar işlenen suçtan dolayı mahkum olanların, cezalarının infazı bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla durdurulacak. Hükümlü, tahliye tarihinden itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birini alacaklıya ödeyecek. Kalan kısmını üç aylık sürenin bitiminden itibaren ikişer ay arayla 15 eşit taksitle ödemesi durumunda mahkemece, ceza mahkumiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılmasına karar verilecek. İnfazın durdurulduğu tarihten itibaren en geç üç ay içinde çek bedelinin ödenmeyen kısmının onda birinin ödenmediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecek. Hükümlü, taksitlerden birini süresi içinde ilk defa ödemediği takdirde, ödemediği bu taksit sürenin sonuna bir taksit olarak eklenecek. Kalan taksitlerden birini daha ödemediği takdirde alacaklının şikayeti üzerine mahkemece hükmün infazının devamına karar verilecek. Hükmün infazının durdurulması halinde cezaya zaman aşımı işlemeyecek. İnfazı durdurulan kişi hakkında mahkemece Ceza Muhakemesi Kanunu'na göre adli kontrol tedbirine karar verilebilecek. Verilecek kararlarda, hükmü veren icra ceza mahkemesi yetkili olacak. Mahkemece verilecek tüm kararlar alacaklıya tebliğ edilecek. Verilecek kararlara karşı itiraz yoluna gidilebilecek. İtirazın incelenmesinde İcra ve İflas Kanunu'nca belirlenen itiraz usulü uygulanacak. Madde hükümleri, her bir suç için ancak bir kez uygulanabilecek.
Yeni tip koronavirüs salgınının turizm sektörüne olumsuz etkilerinin azaltılmasına yönelik alınacak tedbirler çerçevesinde de düzenleme yapıldı.
Buna göre, Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunda yapılan değişiklikle, kanunları uyarınca ilgili bakanlıklar tarafından üzerinde turizm tesisleri yapılmak üzere adlarına kamu arazisi tahsis edilen, Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli yatırımcılar ve işletmecilerden, irtifak hakkı tesis edilip edilmediğine veya kullanma izni verilip verilmediğine bakılmaksızın 1 Nisan 2020 tarihi ile 30 Haziran 2020 tarihi arasındaki dönemde tahsil edilmesi gereken kira, kesin izin, kesin tahsis, irtifak hakkı, kullanma izni, yararlanma, ilave yararlanma bedelleri ve hasılat payları ile Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli turizm tesislerinin yatırımcıları ve işletmecilerinden bu faaliyetleri dolayısıyla Hazine taşınmazlarını izinsiz kullanımlarından dolayı aynı dönemde tahsil edilmesi gereken ecrimisillerin ödeme süreleri, başvuru şartı aranmaksızın altı ay ertelenecek. Bu alacaklar ertelenen süre sonuna kadar herhangi bir zam veya faiz uygulanmadan tahsil edilecek.
1 Mart 2020'den 30 Haziran 2020'ye kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesi, kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacak. Söz konusu bu hüküm 1 Mart 2020'den itibaren uygulanacak.
İşsizlik Sigortası Kanunu'na ekleme yapılarak, 30 Haziran 2020'ye kadar geçerli olmak üzere, Kovid-19 kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için, işçinin kısa çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için öngörülen hizmet akdinin feshi hariç işsizlik sigortası hak etme koşullarını yerine getirmesi hükmü, kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde 450 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödenmiş olması şeklinde uygulanacak. Bu koşulu taşımayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya devam edecek. Kısa çalışma uygulamasından yararlanabilmek için işyerinde kısa çalışma uygulanan dönemde, işveren tarafından işçi çıkarılmaması gerekecek. Başvurular, başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde sonuçlandırılacak. Bu konudaki başvuru tarihini, Cumhurbaşkanı 31 Aralık 2020'ye kadar uzatmaya yetkili olacak.
İşçilerin ücret kaybının ve işletmelerin işgücü kaybının en aza indirilmesi ile işletmelerin değişen şartlara ve olağanüstü durumlara uyum yeteneğinin artırılması amacıyla, telafi çalışması süresi iki aydan dört aya çıkarılacak. Cumhurbaşkanı bu süreyi iki katına kadar artırmaya yetkili olacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nda değişiklik yapılarak, Ramazan ve Kurban Bayramında yapılan 1000 liralık bayram ikramiyesi ödeme tarihi, herhangi bir nedenle öne çekilmesine karar verilmesi halinde olası mağduriyetlerin giderilmesi için, "bayramın içinde bulunduğu ayda" olacak şekilde yeniden düzenlendi.
Ay içerisinde 10 gün ve üzeri çalışan; "kısmi süreli çalışanlar", "puantaj usulü çalışanlar" ve "ev hizmetlerinde çalışanlar"ın eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini tamamlama zorunluluğu kaldırılıyor. Ev hizmetlerinde çalışanların eksik günleri için sigortalının bakmakla yükümlüsü olduğunu düzenleyen hüküm işlevsiz olacağı için de kaldırılıyor.
Genel sağlık sigortasından yararlanabilmek adına eksik sürelerini 30 güne tamamlamak için ay içerisinde 20 gün ve daha az çalışmaları gereken kişilerin süresi 8 güne indiriliyor. Ay içerisinde 20 günlük çalışma süresi 8 güne indirilen ve daha önce eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini kendileri ödemek zorunda olanlardan, ay içerisinde 9 günden 20 güne kadar çalışanların bu yükümlülüğü ortadan kaldırılıyor. Bu sayede eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primleri kendilerince ödenen kısmi süreli çalışan sayısını azaltmak ve kısmi süreli çalışmayı teşvik ederek bu kapsamda istihdam edilen kişi sayısının artırılması amaçlanıyor. Ayrıca ev hizmetlerinde çalışan kişiler halihazırda ay içerisinde 10 günden fazla çalıştığı için bu kişilerin eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primi ödeme zorunlulukları kaldırılıyor.
Yaşlılık, malullük, ölüm aylığı alan emeklilere ve hak sahiplerine dosya bazında 1000 lira olarak öngörülen aylık asgari ödeme tutarı, 1500 liraya yükseltildi.
Dijital Hizmet Vergisi ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunu'na göre 1 Nisan 2020'de yürürlüğe girmesi öngörülen konaklama vergisinin yürürlük tarihi 1 Ocak 2021'e ertelendi.
İmar Kanunu'na göre aykırılığa konu alanın, üzerinde bulunduğu arsa veya arazinin metrekaresinin büyük olduğu hallerde verilen cezalar; eylem-ceza dengesine uygun olarak, arsa/arazi büyüklüğü yerine, aykırılığa konu yapının büyüklüğü esas alınacak. İmar mevzuatına aykırı yapı yapanın bir ay içerisinde aykırılığı gidermesi halinde verilen ilave ceza kaldırılacak, imar mevzuatına aykırı yapılar, ilgilisi tarafından yıkılacak.
İmar Kanunu'nun 42. maddesinde belirtilen "aykırılığa konu alanlar" için uygulanan idari para cezaları belirlenen usul uyarınca hesaplanan tutarlarda tahsil edilecek. Bu madddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce verilen idari para cezalarına ilişkin yapılan ödemelerden, hesaplanan tutardan fazla tahsil edilmiş olanları 1 Haziran 2020'ye kadar ilgilisi tarafından talep edilmesi halinde talep tarihinden itibaren bir ay içinde iade edilecek.
Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nda yapılan değişiklikle, işveren sendikalarına üye işletmelerin değişen ekonomik şartlara ve zorlayıcı sebeplere bağlı durumlara, uyumlarına destek olunmacı amacıyla işçilerinin sigorta primlerinin işveren hissesi ödemesinde kullanılabilecek işveren sendikası dayanışma ve yardımlaşma fonu desteğinin azami sınırı yüzde 25'ten yüzde 35'e çıkarıldı.
