Almanya Başbakanı Angela Merkel’in arabuluculuk ettiği, 11 ülke lideri, uluslararası örgütler ve Libya’da çatışan tarafların katılımıyla Berlin’de gerçekleşen Libya Konferansı’nda ateşkesin sağlanması, siyasi çözüm sürecinin başlatılması ve fiilen delinen silah ambargosunun uygulanması için neler yapılacağı tartışıldı.

Toplantı sonrasında yayınlanan SONUÇ BİLDİRGESİ’ni imzalayan ülke ve uluslararası kuruluşlar, Libya'daki gerilimin azaltılması, tansiyonun düşürülmesi ve kalıcı ateşkes için çabalarını yoğunlaştırma sözü verdi.

Çatışmalarda kullanılan top bataryaları ya da hava araçlarının da geri çekilmesi çağrısı yapılıyor ve "Çatışma içerisindeki tarafların ya da onlara destek verenlerin Libya topraklarında ve hava sahasındaki tüm askeri hareketliliklerini sonlandırması" çağrısı metinde yer alıyor.

Ateşkesin gözetimi için ise Birleşmiş Milletler'in teknik komisyonlar oluşturacağı ifade ediliyor.

Ateşkes şartlarını ihlâl edenlere de, BM Güvenlik Konseyi tarafından yaptırımlar uygulanması çağrısı yapılıyor.

Bölgesel aktörlerin de müdahalesiyle savaşın tırmanarak yeni bir mülteci dalgasına yol açması, uluslararası cihatçı teröre yeni bir zemin sunması ve petrol anlaşmaları ile ticaretini riske atması temel kaygıları oluştururken, savaşın askeri üstünlüğü elde tutan tarafı, Tobruk Temsilciler Meclisi’ni destekleyen Libya Ulusal Ordusu (LUO) lideri Halife Hafter’e bağlı güçler konferans öncesinde petrol akışını tamamen durdurdu.k

BİLDİRGE   HAFTER’İN ELİNİ GÜÇLENDİRİYOR

Libya Konferansı Sonuç Bildirgesi’nde, Libya Temsilciler Meclisi’nin onayladığı tek, birleşik, kapsayıcı ve etkin bir hükümetin kurulmasının desteklendiği belirtilirken, Libya Siyasi Anlaşması’nın siyasi çözüm için önemli bir yol haritası olduğu kaydedildi.

Bidirgenin en dikkat çekici yönlerinden birisi  “Tek meşru organ Trablus’taki Ulusal Mutabakat Hükümeti’dir” şeklindeki yaklaşımların aksine inisiyatifi Hafter’in desteklediği Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’ne veriyor olması.

“Merkezi ve sivil otoritenin kontrolünde birleşik bir Libya ulusal güvenlik sisteminin kurulmasını destekliyoruz” ifadesine yer verilen bildirgede, bu çerçevede polis ve askeri güçlerin tek otorite altında birleşmesi gerektiğinin altı çizildi.

Ülkedeki askeri üstünlüğün Hafter’de olduğu, UMH’ye bağlı milislerin konumunun ise tartışmalı olduğu düşünüldüğünde bu madde de Hafter’in elini güçlendiriyor.

Bildirgede, ateşkesin uygulanmasını kontrol edecek ve denetleyecek teknik komiteler kurması için Birleşmiş Milletler’e (BM) çağrıda bulunulurken, aynı zamanda BM’nin taraflar arasında ateşkes müzakerelerini kolaylaştırıcı rol oynaması talep edildi.

Bildirgede, “Ateşkesin başlamasından itibaren taraflara ve destekçilerine askeri faaliyetlerine son vermeleri çağrısında bulunuyoruz” ifadesine yer verildi.

Libya’da tüm taraflara özgür, kapsayıcı ve adaletli seçimlerle geçiş sürecini sonlandırmaları için çağrı yapılan bildirgede, “Libyalılar tarafından yürütülen kapsayıcı siyasi sürece” tekrar dönülmesi talebine yer verildi.

Bildirgede, “BM himayesinde Berlin zirvesi sonrasında koordinasyonu sürdürmek için bir Uluslararası İzleme Komitesi oluşturuyoruz” denildi.

Berlin Konferansı’na katılan tüm tarafların ve uluslararası örgütlerin dahil olacağı Komitenin BM öncülüğünde koordinasyonu sağlayacağı belirtilen bildirgede, üst düzey yetkililerin katılımıyla aylık toplanacak Komitenin uzmanlar düzeyinde de 4 teknik çalışma grubu içereceği aktarıldı.

Tüm bunlar da BM’nin silah ambargosunu delerek Libya’ya müdahalede bulunan istediği gibi inisiyatif almasına imkan tanımayan bir durum anlamına geliyor.