24 HAZİRAN´DA NASIL BİR REJİM DEĞİŞİKLİĞİNİ YÜRÜRLÜĞE SOKACAĞIZ?

24 HAZİRAN´DA NASIL BİR REJİM DEĞİŞİKLİĞİNİ YÜRÜRLÜĞE SOKACAĞIZ?

Bu değişikliğe ?sistem? adını kullanmak aslında yetersiz bir saptama. Açıkça Rejim değişiyor Türkiye´de. Önümüze konulan sandıkla 3 Kasım 2019´ya yürürlüğe girmesi gereken rejim değişikliği hemen uygulamaya konulmuş olacak. Değişen rejime artık Cumhuriyet

Türkiye´de erken seçimlerin yapılacağı 24 Haziran´dan sonra parlamenter sistemin yerini, 16 Nisan 2017´de yapılan referandumda kabul edilen tanımıyla cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi alacak. Bu değişikliğe ?sistem? adını kullanmak aslında yetersiz bir saptama. Açıkça Rejim değişiyor Türkiye´de. Önümüze konulan sandıkla 3 Kasım 2019´ya yürürlüğe girmesi gereken rejim değişikliği hemen uygulamaya konulmuş olacak. Değişen rejime artık Cumhuriyet adını kullanmamız bile doğru olmayacak.

Durum bu kadar açık iken 24 Haziran´daki seçimler olağan bir sandık yarışı gibi algılanıyor özellikle muhalefet kanadında. Senaryo´yu yazan, yürürlüğe sokan ve yarattıkları fiili durumla yeni rejimin kostümlü provasını yapan AKP iktidarı ortaya çıkacak sonuçlar açısından son derece avantajlı durumu. Muhalefet cephesi ise son derece karışık. İsimler ortaya konuluyor, ?Seçim alınsın ve AKP iktidardan gönderilsin de nasıl ve kimlerle ittifaka gidilirse gidilsin? kafası ile halka seçmene hemen kapının ardındaki tehlikeler ve tehditler anlatılamıyor ve anlatılmıyor.

Bu noktada Şu önemli saptamayı da yapmakta yarar var: 24 Haziran´dan itibaren yürütme erkinin  hangi siyasal hareketin ya da hangi kişinin eline geçiyor olması da yeni rejimin yaratacağı kimi olumsuzluklar açısından  bir değişiklik yaratmayacaktır. Olay sadece bugün iş başında olanların seçimle uzaklaştırılıp uzaklaştırılmaması konusu ile sınırlı değildir. Kim, kimler ve hangi siyasal hareketler iktidara gelirse gelsin, temelleri atılan başkanlık rejimi içerdiği sakıncaları yüzünden oluşan kaygıların hedefi olmayı sürdürecektir. Halkımız oy verirken  ve siyasal partiler Türkiye´yi her bir tek adam rejimine teslim edecek seçimlerde aday saptarken de yeni rejimin sakıncalarını en aza indirecek kadroların kurulmasını planlarken de bu kaygıları dikkate almak durumundadırlar.

Bu yüzdendir ki bu köşemize belki unutttuğumuz belki de ciddi oranda insanımızın kavramakta güçlük çekebileceğine inandığımız, hele hele kimi siyadset erbabının anımsanmasını istemeyecekleri bir bilgi demetini eklemeyi gerekli görüyoruz. Bu liste Anayasa´ya eklenen kimi yeniliklerin elbette tamamı değil. Ama Soru özetle şu:

24 HAZİRAN SONRASINDA TÜRKİYE´Yİ NASIL BİR REJİM BEKLİYOR?

BAŞBAKANLIK KALKIYOR TÜM YETKİ CUMHURBAŞKANINDA

Yeni sistemin en önemli yeniliklerinin başında, başbakanlık makamının ortadan kalkması geliyor.

Başbakanlık form ve içerik değişikliği ile birlikte 1. Murad zamanından beri (1320) Osmanlı İmparatorluğu´nda ve Türkiye Cumhuriyeti´nde varlığını sürdürüyor. Osmanlı İmparatorluğu´nda vezir-i azam, sonra sadrazam denen bu makam, Tazminat´la birlikte Batılı sistemdeki başbakanlık yetkilerini sahip olmuş TBMM´nin açılmasından sonra 1961´e kadar başvekil olarak adlandırıldıktan sonra 57 yıldır da başbakan olarak yürürlükteydi.

Başbakanlık makamının kalkmasıyla yürütme yetkisi, Cumhurbaşkanı´na geçiyor.

Cumhurbaşkanı´nın yetki ve sorumluluklarının düzenlendiği Anayasa´nın 104. Maddesinde ?Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir. Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder? deniyor.

Daha önce başbakanı atayan Cumhurbaşkanı artık, cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atama ve görevlerine son verme yetkisine sahip.

KHK YERİNE CUMHURBAŞKANLIĞI KARARNAMESİ

Bu durumda Referandumda onaylanan değişikle kanun hükmünde kararname yerine cumhurbaşkanlığı kararnamesi geldi.

Daha önce Kanun Hükmünde Kararname çıkarma yetkisi TBMM tarafından Bakanlar Kurulu´na verilirken yeni metne göre, ?Cumhurbaşkanı´na yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi? çıkarabilme yetkisi bulunuyor. Yenilenen 104´ncü maddeye göre Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanır. Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelir.

Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.

Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarih belirlenmemişse, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girer.

Cumhurbaşkanı sanki tarafsız ve sorumsuz bir cumhurbaşkanının sahip olduğu ?Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderir? yetkisini yeni dönemde de koruyacak. Ayrıca ?Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümünün veya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesi´nde iptal davası? yetkisine de hala sahip.

MECLİS´İN CUMHURBAŞKANLIĞINI DENETLEME YETKİSİ KISITLI

Akla gelen bir soru bulunuyor: Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanları nasıl yargılanabilir? Ancak Meclis´te cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanlar hakkında soruşturma açmak mümkün.

Meclis üyelerinin yarısının oyuyla -300 milletvekili- cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanları hakkında soruşturma açılabilir. Ancak soruşturma komisyonu kurulabilmesi üye tam sayısının 3/5´inin (360 milletvekili) oy vermesi gerekiyor. Komisyonun hazırlayacağı rapor sonrası TBMM üye tam sayısının 2/3´sinin oyuyla (400 milletvekili) Cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanlar Yüce Divan´a sevk edilebiliyor.

Bu arada Cumhurbaşkanı, yardımcıları ve bakanların yargılanacağı Yüce Divanı oluşturan Anayasa Mahkemesi´nin 15 üyesinden 12´si Cumhurbaşkanı tarafından seçilmiş olacak.

Mevcut Anayasa´da yürütmenin başı olan başbakan veya bakanlar hakkında, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az onda birinin vereceği önergeyle, soruşturma açılması istenebilirken üye tam sayısının yarısının kabul etmesi halinde bu kişi veya kişiler Yüce Divan´da yargılanabiliyor.

GENSORU DİYE BİR DENETİM MEKANİZMASI YOK

Mevcut Anayasa´da var olan TBMM üye tam sayısının yarısının katılımıyla başbakan ve bakanları düşürmek için gensoru verme hakkı da tarihe karışıyor.

Cumhurbaşkanı, cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkında gensoru verilemeyecek.

BÜTÇEYİ CUMHURBAŞKANI YAPIYOR, BUNDA MECLİSİN DEĞİŞİKLİK YAPMA HAKKI YOK

Daha önce Bakanlar Kurulu´na ait olan bütçe kanunu teklifi yetkisi, Cumhurbaşkanı´na devrediliyor. Yürürlükte olan yasaya göre, Meclis bütçede değişiklik yapma hakkına sahipken artık bu haktan mahrum kalacak.

Meclis´in bütçeyi onaylamaması halinde ise ?geçici bütçe kanunu çıkarılır. Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçe kanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yeniden değerleme oranına göre artırılarak uygulanır.? Böylelikle Meclis´in bütçe üzerindeki etkisi de sona ermiş oluyor.

OHAL İLANI ARTIK CUMHURBAŞKANININ YETKİSİNDE VE  ARTIK ANAYASA´DA OLAĞANÜSTÜ HAL KONUSUNDA ŞU AYRINTILI DÜZENLEME VE YETKİLER SÖZ KONUSU OLACAK:

MADDE 119- Cumhurbaşkanı; savaş, savaşı gerektirecek bir durumun başgöstermesi, seferberlik, ayaklanma, vatan veya Cumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin ve milletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerinin ortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddî şekilde bozulması, tabiî afet veya tehlikeli salgın hastalık ya da ağır ekonomik bunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya bir bölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.

Olağanüstü hal ilanı kararı, verildiği gün Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır; Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir, uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.

Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi her defasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaş hallerinde bu dört aylık süre aranmaz.

Olağanüstü hallerde vatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15 inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasıl sınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerin uygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir.

Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının ikinci cümlesinde belirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmî Gazetede yayımlanır, aynı gün Meclis onayına sunulur.

Savaş ve mücbir sebeplerle Türkiye Büyük Millet Meclisinin toplanamaması hâli hariç olmak üzere; olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleri üç ay içinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve karara bağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.?

Daha önce Bakanlar Kurulu, Milli Güvenlik Kurulu´nun görüşünü aldıktan sonra OHAL ilan edebiliyordu.

 


Haber Kaynak : ÖZEL HABER

2.TUR ÖNCESİ TARİHE BİR NOT DÜŞMEK

ERDOĞAN, KILIÇDAROĞLU’NUN ADAY OLUP KARŞISINA ÇIKMASINI NEDEN İSTER?

23 NİSAN: EGEMEN ULUS OLMAYI BAŞARDIĞIMIZ GÜN!

LAİKLİK İLKESİNİN 85. YILDÖNÜMÜ’NÜ ANARKEN

GÜNDEM’DE KILIÇDAROĞLU’NUN 'HELALLEŞME' YOLCULUĞU VAR

CUMHURİYET YENİDEN

CHP’NİN İKTİDAR OLMA SORUNU VE ÖTESİ

 TÜRKİYE’YE KARŞI ABD’DEKİ DÜŞMANCA KAKOFONİK SESLER

KONGRE BASKINI DÜZENLETEN BİR BAŞKAN VE ABD’NİN HALLERİ

103. YAYIN YILINA GİRERKEN ‘VAZİYET-İ UMUMİYE’ !

ULUSAL EGEMENLİK İŞLEYİŞLERİNİ 2020 KOŞULLARINDA YENİDEN DEĞERLENDİRMEK...

YEREL SEÇİMLERDE ORTAYA ÇIKAN RİVAYETLER MUHTELİF DE?

KIBRIS´TA ?ÇÖZÜMSÜZLÜĞÜN´ ASLINDA BU GÜNLER İÇİN ÇÖZÜM OLDUĞUNU ANLAMAK GEREKMEZ Mİ?

TÜRK ULUSU´NUN ULUSAL EGEMENLİK SORUNU İLE SINAVI

YENİ REJİMİN SAKINCALARI CHP´NİN EFSANE MİTİNGLERİNDE NEDEN GÜNDEME GELMEDİ Kİ ?

CHP´DE İKİ YANLIŞTAN BİR DOĞRU ÇIKARMAYA ÇALIŞMAK

CUMHURİYET HALK PARTİSİ´NDE DE RESTORASYON, YOKSA?

İLERİ DEMOKRASİDE ?TAMAM MI, DEVAM MI?´ OYUNU!

ARTIK 24 HAZİRAN SONRASINA BAKMANIN ZAMANI

ASKIYA ALINMAKTA OLAN CUMHURİYET REJİMİNE KİM SAHİP ÇIKACAK?

YALNIZ KALINAN DÜNYA´DA İNGİLİZ´İN İPİNE TUTUNMAK

  • BIST 100

    8718,11%-1,25
  • DOLAR

    32,33% 0,16
  • EURO

    35,17% -0,02
  • GRAM ALTIN

    2243,92% 0,03
  • Ç. ALTIN

    3950,05% 0,00
  • Salı 15.1 ° / 9.5 ° Bölgesel düzensiz yağmur yağışlı
  • Çarşamba 19.1 ° / 9.6 ° Orta kuvvetli yağmurlu
  • Perşembe 16.4 ° / 10 ° Orta kuvvetli yağmurlu